Bài giảng môn Ngữ Văn Lớp 9 - Tiết 138: Ôn tập Tiếng Việt

Trường THCS Phan Bội Châu – Đại Lộc – Quảng NamGV: Đặng Thị HoàBài giảng Ngữ văn 9Tiết 138: ÔN TẬP TIẾNG VIỆTKhởi ngữCác thành phần biệt lậpLiên kết câu và liên kết đoạn vănNghĩa tường minh và hàm ýNội dung ôn tậpTiết 138 :ÔN TẬP TIẾNG VIỆTTiết 138 :ÔN TẬP TIẾNG VIỆTI. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập : 1. Chọn câu trả lời đúng nhất:A. Thành phần câu đứng trước chủ ngữ. B. Thành phần câu dùng để nêu lên đề tài được nói đến . trong câu. C. Thành phần câu nêu lên đối tượng được nói đến ở . vị ngữ.D. Thành phần câu đứng trước chủ ngữ dùng để nêu . lên đề tài được nói đến trong câu. Khởi ngữ là gì?Các thành phần biệt lập (A)Công dụng (B)Nối1. Tình tháia/ Bộc lộ tâm lí của người nói (vui, buồn, mừng, giận).1 - 2. Cảm thánb/ Tạo lập hoặc duy trì quan hệ giao tiếp.2 - 3. Gọi - đápc/ Bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu.3 - 4. Phụ chúd/ Thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.4 - 2. Nối cột (A) và (B) sao cho phù hợp:dabcTiết 138 :ÔN TẬP TIẾNG VIỆTI. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập :a/ Xây cái lăng ấy cả làng phục dịch, cả làng gánh gạch, làm phu hồ cho nó.1. Hãy cho biết mỗi từ ngữ in màu xanh trong các đoạn trích sau đây là thành phần gì của câu. Ghi kết quả phân tích vào bảng tổng kết.(Kim Lân, Làng)Khởi ngữThành phần biệt lậpTình tháiCảm thánGọi - đápPhụ chúXây cái lăng ấyTiết 138 :ÔN TẬP TIẾNG VIỆTI. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập :Khởi ngữThành phần biệt lậpTình tháiCảm thánGọi - đápPhụ chúXây cái lăng ấyb/ Tim tôi cũng đập không rõ. Dường như vật duy nhất vẫn bình tĩnh, phớt lờ mọi biến động chung là chiếc kim đồng hồ.(Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)Dường nhưTiết 138 :ÔN TẬP TIẾNG VIỆTI. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập :Khởi ngữThành phần biệt lậpTình tháiCảm thánGọi - đápPhụ chúXây cái lăng ấyDường nhưc/ Đến lượt cô gái từ biệt. Cô chìa tay ra cho anh nắm, cẩn trọng, rõ ràng như người ta cho nhau cái gì chứ không phải là cái bắt tay. Cô nhìn thẳng vào mắt anh - những người con gái sắp xa ta, biết không bao giờ gặp ta nữa, hay nhìn ta như vậy.(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ sa Pa)Những người con gái  nhìn ta như vậyTiết 138 :ÔN TẬP TIẾNG VIỆTI. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập :Khởi ngữThành phần biệt lậpTình tháiCảm thánGọi - đápPhụ chúXây cái lăng ấyDường nhưNhững người con gái  nhìn ta như vậyd/ - Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ. Đi bốn năm hôm mới lên đến đây, vất vả quá !(Kim Lân, Làng)Thưa ôngvất vả quáTiết 138 :ÔN TẬP TIẾNG VIỆTI. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập :Khởi ngữThành phần biệt lậpTình tháiCảm thánGọi - đápPhụ chúXây cái lăng ấyDường nhưNhững người con gái  nhìn ta như vậyThưa ôngvất vả quá1. BT1/1092. BT2/110 Viết đoạn văn ngắn giới thiệu truyện ngắn “Bến quê” của Nguyễn Minh Châu, trong đó có ít nhất một câu chứa khởi ngữ và một câu chứa thành phần tình thái.Các đoạn văn trong một văn bản cũng như các câu trong một đoạn văn phải liên kết chặt chẽ với nhau về nội dung và hình thức.- Về nội dung:+ Các đoạn văn phải phục vụ chủ đề chung của văn bản, các câu phải phục vụ chủ đề của đoạn văn (liên kết chủ đề) ;+ Các đoạn văn và các câu văn phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lí (liên kết lô-gíc).- Về hình thức, các câu và các đoạn văn có thể được liên kết với nhau bằng một số biện pháp chính: Phép lặp, phép thế, phép đồng nghĩa, phép trái nghĩa, phép liên tưởng, phép nối II. Liên kết câu và liên kết đoạn văn:Tiết 138 :ÔN TẬP TIẾNG VIỆTI. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập :a/ Ở rừng mùa này thường như thế. Mưa. Nhưng mưa đá. Lúc đầu tôi không biết. Nhưng rồi có tiếng lanh canh gõ trên nóc hang. Có cái gì vô cùng sắc xé không khí ra từng mảnh vụn. Gió. Và tôi thấy đau, ướt ở má. II. Liên kết câu và liên kết đoạn văn: 1&2. Hãy cho biết mỗi từ ngữ in màu xanh trong các đoạn trích dưới đây thể hiện phép liên kết nào ? Ghi kết quả phân tích vào bảng tổng kết.Tiết 138 :ÔN TẬP TIẾNG VIỆTI. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập :(Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)Phép liên kếtLặp từ ngữĐN, TN và LTThế NốiTừ ngữ tương ứngNhưng, Nhưng rồi, VàII. Liên kết câu và liên kết đoạn văn:Tiết 138 :ÔN TẬP TIẾNG VIỆTI. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập :Phép liên kếtLặp từ ngữĐN, TN và LTThế NốiTừ ngữ tương ứngNhưng, Nhưng rồi, Vàb/ Từ phòng bên kia một cô bé rất xinh mặc chiếc áo may ô con trai và vẫn còn cầm thu thu một đoạn dây sau lưng chạy sang. Cô bé bên nhà hàng xóm đã quen với công việc này. Nó lễ phép hỏi Nhĩ: “ Bác cần nằm xuống phải không ạ ?”. . (Nguyễn Minh Châu, Bến quê)Cô béNóII. Liên kết câu và liên kết đoạn văn:Tiết 138 :ÔN TẬP TIẾNG VIỆTI. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập :Phép liên kếtLặp từ ngữĐN, TN và LTThế NốiTừ ngữ tương ứngNhưng, Nhưng rồi, VàCô béNóc/ Nhưng cái “ com – pa” kia lấy làm bất bình lắm, tỏ vẻ khinh bỉ, cười kháy tôi như cười kháy một người Pháp không biết đến Nã Phá Luân, một người Mỹ không biết đến Hoa Thịnh Đốn vậy ! Rồi nói: - Quên à! Phải, bây giờ cao sang rồi thì để ý đâu đến bọn chúng tôi nữa ! Tôi hoảng hốt, đứng dậy nói : - Đâu có phải thế ! Tôi...(Lỗ Tấn, Cố hương)thếNghe đoạn nhạc sau, tìm thành phần biệt lập có trong câu hát đầu tiên và cho biết đó là thành phần biệt lập nào?Đặt một câu có thành phần tình thái phù hợp với hình bên.Ô CỬA BÍ MẬTĐặt một câu có thành phần phụ chú phù hợp với hình bên.Nghe đoạn nhạc sau, tìm thành phần biệt lập có trong câu hát cuối cùng và cho biết đó là thành phần biệt lập nào?3421