Bài giảng môn Sinh học - Bài 15 - Tiết 15: Đông máu và nguyên tắc truyền máu

KIỂM TRA BÀI CŨMáu gồm những thành phần nào? Vai trò của huyết tương, hồng cầu, bạch cầu?Bài 15: Tiết 15:ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁUNgười soạn Phùng Thị Mai HươngTrường THCS Lê Quý Đôn - Bỉm Sơn1. Cơ chế đông máu và vai trò của nóMáuTế bào máuHuyết tươngvỡenzimChất sinh tơ máu(axitamin, Ca2+)Ca2+Huyết thanhKhối máu đôngTơ máuHồng cầuBạch cầuTiểu cầu1. Cơ chế đông máu và vai trò của máuMáuTế bào máuHuyết tươngvỡenzimChất sinh tơ máu(axitamin, Ca2+)Ca2+Huyết thanhKhối máu đôngTơ máuHồng cầuBạch cầuTiểu cầuĐông máu là gì?Sự đông máu có ý nghĩa gì đối với sự sống?Sự đông máu liên quan tới yếu tố nào của máu?Máu không chảy ra khỏi mạch nữa là nhờ đâu?Tiểu cầu đóng vai trò gì trong quá trình đông máu?Là hiện tượng máu lỏng chảy ra khỏi mạch tạo thành cục máu đông bịt kín vết thương.Giúp cơ thể tự bảo vệ, chống mất máu khi bị thương.Đông máu có liên quan tới hoạt động của tiểu cầu là chủ yếu.Tơ máu kết mạng lưới ôm giữ các tế bào máu tạo thành khối máu đông.- Bám vào vết rách và bám vào nhau để tạo thành nút tiểu cầu bịt tạm vết rách. - Giải phóng chất giúp hình thành búi tơ máu để tạo thành khối máu đông. - Đông máu: Là hiện tượng máu lỏng chảy ra khỏi mạch tạo thành cục máu đông bịt kín vết thương.- Ý nghĩa: Giúp cơ thể tự bảo vệ, chống mất máu khi bị thương.- Cơ chế:Máu lỏngCác tế bào máuHuyết tươngHồng cầuBạch cầuTiểu cầuChất sinh tơ máuVỡEnzimTơ máuCa2+Huyết thanhKhối máu đông2. Các nguyên tắc truyền máuCác nhóm máu ở người:- Hồng cầu máu người cho có loại kháng nguyên nào?- Huyết tương máu của người nhận có loại kháng thể nào? Chúng có gây kết dính hồng cầu máu người cho hay không?Hồng cầu máu người cho có hai loại kháng nguyên là A và BHuyết tương máu của người nhận có hai loại kháng thể là  (gây kết dính A) và  (gây kết dính B). Chúng có gây kết dính hồng cầu máu người cho.Huyết tương của các nhóm máu (người nhận)Hồng cầu của các nhóm máu người choOABABO (, )A ()B ()AB (0)Hồng cầu không bị kết dínhHồng cầu bị kết dínhOABABO OA AB BAB ABO OA AB BAB ABỞ người có 4 nhóm máu : A, B, AB, OSơ đồ mối quan hệ cho và nhận giữa các nhóm máu.O OA AB BAB ABb. Các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máuMáu có cả kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm O được không? Vì sao?Máu không có kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O được không? Vì sao?Máu có nhiễm các tác nhân gây bệnh (virut viêm gan B, virut HIV...) có thể truyền cho người khác được không? Vì sao?Máu có cả kháng nguyên A và B không truyền cho người có nhóm máu O được vì sẽ bị kết dính hồng cầu.Máu không có kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O được vì không bị kết dính hồng cầu.Máu có nhiễm các tác nhân gây bệnh (virut viêm gan B, virut HIV...) không được đem truyền cho người khác vì sẽ gây nhiễm các bệnh này cho người được truyền máuKhi truyền máu cần tuân theo các nguyên tắc:- Lựa chọn nhóm máu cho phù hợp.- Kiểm tra mầm bệnh trước khi truyền máu.Khoanh tròn vào chữ cái câu trả lời đúng:1. Tế bào máu nào tham gia vào quá trình đông máu?A. Hồng cầuB. Bạch cầuC. Tiểu cầuD. Cả Avà B.Khoanh tròn vào chữ cái câu trả lời đúng:2. Máu không đông được là do?A. Tơ máuB. Huyết tươngC. Bạch cầuD. Tiểu cầuKhoanh tròn vào chữ cái câu trả lời đúng:3. Tơ máu có tên gọi là:A. FibrinôgenB. FibrinC. GlucôD. Lipit