Bài giảng môn Sinh học - Bài 25 - Tiết 26: Tiêu hóa ở khoang miệng

phßng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o HUYỆN BA VÌTRƯỜNG THCS SƠN ĐÀ-----------0------------NhiÖt lÞªt chµo mõngc¸c thÇy, c« gi¸o ®Õn dù  k× thi gi¸o viªn giái m«n Sinh häc Tr­êng THCS Sơn Đà Hệ tiêu hóa của cơ thể người gồm các cơ quan nào?Khoang miệngRăngLưỡiHọngTuyến nước bọtThực quảnDạ dàyTụyRuột nonGanRuột giàHậu môn(tuyến vị)(tuyến ruột)(Tuyến tụy)(Tuyến gan)kiÓm tra bµi còTrả lời: Hệ tiêu hóa của cơ thể người gồm các cơ quan trong ống tiêu hóa và các tuyến tiêu hóa:Ống tiêu hóa: Miệng Họng Thực quản Dạ dày Ruột Hậu mônTuyến tiêu hóa: + Tuyến nước bọt. + Tuyến gan. + Tuyến vị. + Tuyến tụy. + Tuyến ruột.Hệ tiêu hóa và quá trình tiêu hóa của cơ thể người được bắt đầu từ cơ quan nào?Trả lời: Hệ tiêu hóa của cơ thể người gồm các cơ quan trong ống tiêu hóa và các tuyến tiêu hóa:Tuyến tiêu hóa: + Tuyến nước bọt. + Tuyến gan. + Tuyến vị. + Tuyến tụy. + Tuyến ruột.Qúa trình tiêu hóa ở khoang miệng đã diễn ra như thế nào. Cô và các em sẽ cùng tìm hiểu bài hôm nay. Bài 25- Tiết 26 Tiêu hóa ở khoang miệng * Cấu tạo khoang miệngThực hành: ( 1 phút ) I. Tiêu hóa ở khoang miệng Những cơ quan, bộ phận nào tham gia vào giai đoạn hình thành viên thức ăn?Vị của bánh mì trước và sau khi nhai trong 1 phút?Bài 25. Tiết 26. Tiêu hóa ở khoang miệngBài 25. Tiết 26. Tiêu hóa ở khoang miệngI. Tiêu hóa ở khoang miệng * Cấu tạo khoang miệngRăng cửaRăng nanhRăng hàmTuyến nước bọtNơi tiết nước bọtLưỡiRăng: răng cửa, răng nanh, răng hàm.Lưỡi-Tuyến nước bọt. * Cấu tạo khoang miệngThực hành: ( 1 phút ) I. Tiêu hóa ở khoang miệng Những cơ quan, bộ phận nào tham gia vào giai đoạn hình thành viên thức ăn?Vị của bánh mì trước và sau khi nhai trong 1 phút?Bài 25. Tiết 26. Tiêu hóa ở khoang miệngBài 25. Tiết 26. Tiêu hóa ở khoang miệngI. Tiêu hóa ở khoang miệngAmilazapH = 7,2to = 37oCEnzim AmilazapH = 7,2to = 37oC. Tinh bộtĐường mantozoTại sao khi nhai miếng bánh mì lâu trong miệng thấy có cảm giác ngọtEnzim là gì?Enzim là chất xúc tác sinh học chỉ với một lượng rất nhỏ có thể thúc đẩy tốc độ phản ứng tăng lên nhiều lần. Mỗi loại enzim chỉ xúc tác cho một loại phản ứng nhất định, Trong điều kiện pH và nhiệt độ nhất định.Tinh bột ở dạng phân tử lớn dưới tác dụng của enzim amilaza đã bẻ gãy các mối liên kết trong tinh bột từ dạng phức tạp có kích thước lớn thành dạng đơn giản ( đường mantozo ) có kích thước nhỏ và cơ thể có thể hấp thụ được.Khi nhai bánh mì ( cơm ) lâu trong miệng thấy có cảm giác ngọt vì tinh bột trong bánh mì ( cơm ) đã chịu tác dụng của enzim amilaza trong nước bọt và biến đổi một phần thành đường mantozo. Đường này tác động vào các gai vị giác trên lưỡi cho ta cảm giác ngọt.Bài 25. Tiết 26. Tiêu hóa ở khoang miệngI. Tiêu hóa ở khoang miệng* Hoạt động tiêu hóa ở khoang miệng Khi thức ăn đưa vào trong miệng sẽ diễn ra các hoạt động nào ?Khi thức ăn được đưa vào trong miệng sẽ diễn ra các hoạt sau:+ Tiết nước bọt+ Nhai+ Đảo trộn thức ăn+ Tạo viên thức ăn+ Hoạt động của enzim ( men ) amilaza trong nước bọt.Răng cửaRăng nanhRăng hàmTuyến nước bọtNơi tiết nước bọtLưỡiMôiMáBài 25. Tiết 26. Tiêu hóa ở khoang miệngI. Tiêu hóa ở khoang miệng* Hoạt động tiêu hóa ở khoang miệngKhi thức ăn được đưa vào trong miệng sẽ diễn ra các hoạt sau:+ Tiết nước bọt+ Nhai+ Đảo trộn thức ăn+ Tạo viên thức ăn+ Hoạt động của enzim ( men ) amilaza trong nước bọt.Biến đổi lí họcBiến đổi hóa họcBiÕn ®æi thøc ¨n ë khoang miÖngC¸c ho¹t ®éng tham giaC¸c thµnh phÇn tham gia ho¹t ®éngT¸c dông cña ho¹t ®éngBiÕn ®æi lÝ häcBiÕn ®æi ho¸ hächoµn thµnh b¶ng ??????Bài 25. Tiết 26. Tiêu hóa ở khoang miệngI. Tiêu hóa ở khoang miệng* Hoạt động tiêu hóa ở khoang miệngBiÕn ®æi thøc ¨n ë khoang miÖngC¸c ho¹t ®éng tham giaC¸c thµnh phÇn tham gia ho¹t ®éngT¸c dông cña ho¹t ®éngBiÕn ®æi lÝ häcBiÕn ®æi ho¸ häc Ho¹t ®éng biÕn ®æi thøc ¨n ë khoang miÖngBài 25. Tiết 26. Tiêu hóa ở khoang miệngI. Tiêu hóa ở khoang miệng* Hoạt động tiêu hóa ở khoang miệng.- Tiết nước bọt- Các tuyến nước bọt- Làm ướt và mềm thức ăn- Nhai- Răng, cơ nhai- Cắt nhỏ, nghiền,làm mềm và nhuyễn thức ăn- Đảo trộn thức ăn- Răng,lưỡi, các cơ môi và má- Làm thức ăn thấm đẫm nước bọt- Tạo viên thức ăn- Răng, lưỡi, các cơ môi và má.- Tạo viên thức ăn vừa nuốt. - Hoạt động của enzim amilaza trong nước bọt- Enzim amilaza- Biến đổi một phần tinh bột ( chín ) trong thức ăn thành đường mantozoT¹i sao vµo buæi tèi tr­íc khi ®i ngñ kh«ng nªn ¨n ®å ngät vµ ph¶i ®¸nh r¨ng sau khi ¨n? Nh÷ng khi ta tiÕt ra Ýt n­íc bät (vµo ban ®ªm khi ngñ, khi uèng thuèc kh¸ng sinh) sÏ lµ ®iÒu kiÖn cho vi khuÈn ph¸t triÓn n¬i vÕt thøc ¨n cßn dÝnh l¹i, t¹o ra m«i tr­êng axit g©y viªm r¨ng lîi vµ lµm cho miÖng cã mïi h«i. Bëi vËy, kh«ng nªn ¨n ®å ngät tr­íc khi ®i ngñ vµ cÇn ph¶i vÖ sinh r¨ng miÖng ®óng c¸ch sau khi ¨n, ®Æc biÖt lµ sau ¨n b÷a tèi.Bài 25. Tiết 26. Tiêu hóa ở khoang miệngI. Tiêu hóa ở khoang miệngThực chất biến đổi lí học của thức ăn trong khoang miệng là gì?Thực chất biến đổi thức ăn trong khoang miệng là sự cắt nhỏ, nghiền cho mềm nhuyễn và đảo trộn cho thức ăn thấm đẫm nước bọtBiÕn ®æi thøc ¨n ë khoang miÖngC¸c ho¹t ®éng tham giaC¸c thµnh phÇn tham gia ho¹t ®éngT¸c dông cña ho¹t ®éngBiÕn ®æi lÝ häcBiÕn ®æi ho¸ häcBài 25. Tiết 26. Tiêu hóa ở khoang miệngI. Tiêu hóa ở khoang miệng* Hoạt động tiêu hóa ở khoang miệng.- Tiết nước bọt- Các tuyến nước bọt- Làm ướt và mềm thức ăn- Nhai- Răng, cơ nhai- Cắt nhỏ, nghiền,làm mềm và nhuyễn thức ăn- Đảo trộn thức ăn- Răng,lưỡi, các cơ môi và má- Làm thức ăn thấm đẫm nước bọt- Tạo viên thức ăn- Răng, lưỡi, các cơ môi và má.- Tạo viên thức ăn vừa nuốt. - Hoạt động của enzim amilaza trong nước bọt- Enzim amilaza- Biến đổi một phần tinh bột ( chín ) trong thức ăn thành đường mantozo* Cấu tạo khoang miệng.Răng: Răng cửa, răng nanh, răng hàm.- Lưỡi- Tuyến nước bọt.Bài 25. Tiết 26. Tiêu hóa ở khoang miệngII. Nuốt và đẩy thức ăn qua thực quảnThức ănLưỡiNắp thanh quảnThức ănKhẩu cái mềmNắp thanh quản đậyThanh quảnKhí quảnNUOÁT VAØ ÑAÅY THÖÙC AÊN QUA THÖÏC QUAÛN Khi nµo ph¶n x¹ nuèt b¾t ®Çu?Nuèt diÔn ra nhê ho¹t ®éng cña c¬ quan nµo lµ chñ yÕu vµ cã t¸c dông g×?- C¬ quan nµo gióp thøc ¨n kh«ng bÞ lät lªn khoang mòi hoÆc r¬i vµo khí qu¶n khi nuèt? Khi nào phản xạ nuốt bắt đầu?Khi viên thức ăn được tạo ra và thu gọn trên mặt lưỡi. Nuốt diễn ra nhờ hoạt động của cơ quan nào là chủ yếu và có tác dụng gì? Nuốt diễn ra nhờ hoạt động của lưỡi là chủ yếu và có tác dụng đẩy viên thức ăn từ khoang miệng xuống thực quản.Cơ quan nào giúp thức ăn không bị lọt lên khoang mũi hoặc rơi vào khí quản khi nuốt? Nhờ khẩu cái mềm nâng lên đóng kín 2 lỗ thông lên mũi và nắp thanh quản đóng kín lỗ khí quản.T¹i sao kh«ng ®­îc võa ¨n võa c­êi ®ïa nãi chuyÖn?N¾p thanh qu¶n kh«ng ®Ëy kÞp, khÈu c¸i mÒm ch­a kÞp n©ng lªn, thøc ¨n lät lªn khoang mòi hoÆc r¬i vµo khÝ qu¶n -> sÆc.Bài 25. Tiết 26. Tiêu hóa ở khoang miệngII. Nuốt và đẩy thức ăn qua khoang miệngBài 25. Tiết 26. Tiêu hóa ở khoang miệngII. Nuốt và đẩy thức ăn qua thực quảnLực đẩy viên thức ăn qua thực quản xuống dạ dày đã được tạo ra như thế nào?Lực đẩy viên thức ăn qua thực quản xuống dạ dày đã được tạo ra nhờ sự co giãn phối hợp nhịp nhàng của các cơ thực quản. Sau 2- 4 giây thức ăn từ khoang miệng xuống đến dạ dày.Thức ăn qua thực quản có được biến đổi gì về mặt lí học và hóa học không?Thời gian đi qua thực quản rất nhanh ( chỉ 2- 4 giây ) nên có thể coi như thức ăn không được biến đổi gì về mặt lí học và hóa học.Bài 25. Tiết 26. Tiêu hóa ở khoang miệngII. Nuốt và đẩy thức ăn qua thực quảnNuốt diễn ra nhờ hoạt động của lưỡi là chủ yếu và có tác dụng đẩy viên thức ăn từ khoang miệng xuống thực quản. Lực đẩy viên thức ăn qua thực quản xuống dạ dày đã được tạo ra nhờ sự co dãn phối hợp nhịp nhàng của các cơ thực quản. Sau 2- 4 giây thức ăn từ khoang miệng xuống đến dạ dày.Xem vidieoBiÕn ®æi thøc ¨n ë khoang miÖngC¸c ho¹t ®éng tham giaC¸c thµnh phÇn tham gia ho¹t ®éngT¸c dông cña ho¹t ®éngBiÕn ®æi lÝ häcBiÕn ®æi ho¸ häcBài 25. Tiết 26. Tiêu hóa ở khoang miệngI. Tiêu hóa ở khoang miệng* Hoạt động tiêu hóa ở khoang miệng.- Tiết nước bọt- Các tuyến nước bọt- Làm ướt và mềm thức ăn- Nhai- Răng, cơ nhai- Cắt nhỏ, nghiền,làm mềm và nhuyễn thức ăn- Đảo trộn thức ăn- Răng,lưỡi, các cơ môi và má- Làm thức ăn thấm đẫm nước bọt- Tạo viên thức ăn- Răng, lưỡi, các cơ môi và má.- Tạo viên thức ăn vừa nuốt. - Hoạt động của enzim amilaza trong nước bọt- Enzim amilaza- Biến đổi một phần tinh bột ( chín ) trong thức ăn thành đường mantozo* Cấu tạo khoang miệng.Răng: Răng cửa, răng nanh, răng hàm.- Lưỡi- Tuyến nước bọt.II. Nuốt và đẩy thức ăn qua thực quảnNuốt diễn ra nhờ hoạt động của lưỡi là chủ yếu và có tác dụng đẩy viên thức ăn từ khoang miệng xuống thực quản. Lực đẩy viên thức ăn qua thực quản xuống dạ dày đã được tạo ra nhờ sự co dãn phối hợp nhịp nhàng của các cơ thực quản. Sau 2- 4 giây thức ăn từ khoang miệng xuống đến dạ dày. Trß ch¬i “¤ ch÷ bÝ Èn” LuËt ch¬i :Líp chia 2 ®éi: đội 1 và đội 2®éi 1 chän « ch÷ ,®éi 2 tr¶ lêi. Và ngược lại.Tr¶ lêi ®óng 1 « ch÷ ®­îc 1 ®iÓm, tr¶ lêi sai kh«ng bÞ trõ ®iÓm.Gi¶i ®óng « ch÷ bÝ mËt ®­îc 2 ®iÓm.Sau khi kÕt thóc, ®éi nµo ®­îc nhiÒu ®iÓm h¬n sÏ lµ ®éi chiÕn th¾ng.Ô chữ bí ẩn hôm nay là một câu thành ngữ trong ăn uống ¤ CH÷3124567891011T H ù C Q U ¶ N M a N t o z ¬A m i l a z aL Ý h ä cT i n h b é tC o d · ns © u r ¨ n g « ch÷ bÝ Ènk H È u c ¸ i m Ò mk H o a n g m i Ö n gL ­ ì i B a©iNlhNiokuaTrong khoang miÖng cã bao nhiªu ®«i tuyÕn n­íc bät?C¬ quan cã chøc n¨ng ®¶o trén vµ t¹o viªn thøc ¨n?2 ch÷ c¸i4 ch÷ c¸i7 ch÷ c¸i7 ch÷ c¸i8 ch÷ c¸i5 ch÷ c¸i7 ch÷ c¸i5 ch÷ c¸i7 ch÷ c¸i10 ch÷ c¸i11 ch÷ c¸i11 ch÷ c¸iC¬ quan dÉn thøc ¨n tõ khoang miÖng xuèng d¹ dµy?S¶n phÈm t¹o ra tõ biÕn ®æi ho¸ häc ë khoang miÖng?Tªn lo¹i enzim tiªu ho¸ cã trong n­íc bät?ë khoang miÖng thøc ¨n chñ yÕu bÞ biÕn ®æi nµy?Enzim trong n­íc bät cã kh¶ n¨ng biÕn ®æi chÊt nµy?Thùc qu¶n ®· lµm g× ®Ó tèng thøc ¨n xuèng d¹ dµy?NÕu ¨n nhiÒu ®å ngät vµo buæi tèi vµ l­êi ch¶i r¨ng sÏ m¾c bÖnh nµy?C¬ Quan gióp thøc ¨n kh«ng bÞ lät vµo khoang mòi khi nuèt?N¬i ®Çu tiªn diÔn ra qu¸ tr×nh tiªu ho¸ thøc ¨n?n H a i k Ü n o l © uTRONG KHOANG MIỆNG CÓ BAO NHIÊU ĐÔI TUYẾN NƯỚC BỌT?B AACƠ QUAN CÓ CHỨC NĂNG ĐẢO TRỘN VÀ TẠO VIÊN THỨC ĂN?L Ư Ỡ IIALDÆn dß- Häc bµi vµ trả lời câu hỏi 3,4 vào vë bµi tËp§äc mục * em có biết *Chẩn bị bài thực hành: nước bọt nước cơm.kính chúc các thầy cô mạnh khỏe,chúc các em học giỏi,chăm ngoanXin chân thành cảm ơn!