Bài giảng Sinh học - Bài 10: Tương tác gen và tác động đa hiệu của gen

Kiểm tra bài cũ Giả sử gen A: hạt vàng, a: hạt xanh; B: hạt trơn, b: hạt nhăn + Viết sơ đồ lai sau và xác định tỷ lệ phân ly kiểu hình. P: AaBb x AaBb BÀI 10 (Tiết 12)TƯƠNG TÁC GEN VÀ TÁC ĐỘNG ĐA HIỆU CỦA GENI- Tương tác gen II- Tác động đa hiệu của genNhiều gen cùng quy định 1 tính trạngMột gen quy định nhiều tính trạngLà sự tác động qua lại giữa các gen trong quá trình hình thành kiểu hình.I- Tương tác gen1. Tương tác bổ sungPtc:F1:F2♀ ♂ABAbaBabABAABBAABbAaBBAaBbAbAABbAAbbAaBbAabbaBAaBBAaBbaaBBaaBbabAaBbAabbaaBbaabbF2:F1AaBbAaBbPAAbbaaBB2. Tương tác cộng gộpcVD: Màu da của người do ít nhất 3 gen A, B, C quy định theo kiểu tương tác cộng gộp. Cả 3 gen này cùng quy định sự tổng hợp sắc tố melanin trong da và chúng nằm trên các nhiễm sắc thể tương đồng khác nhau.P (Bố mẹ)(Da trắng)(Da đen) F1 Màu daTần sốTương tác cộng gộp là kiểu tác động qua lại của hai hay nhiều gen không alen, mà mỗi alen trội (bất kể thuộc lôcút nào) đều làm tăng sự biểu hiện của kiểu hình lên một chút ítVD2: Ở ngô,chiều cao cây do 3 cặp gen Aa, Bb, Cc quy định tương tác theo kiểu cộng gộp, cứ mỗi gen trội làm cây cao thêm 10cm, cây mang kiểu gen aabbcc cao 100cm. Xác định chiều cao cây mang kiểu gen (Dựa theo đề thi TN GDTX 2009):Cây 1: Aabbcc : 110cm - Cây 2: aabbCC: 120cm - Cây 3: AABbCc: 140cmI. TƯƠNG TÁC GENII. TÁC ĐỘNG ĐA HIỆU CỦA GEN Là hiện tượng 1 gen tác động đến sự biểu hiện của nhiều tính trạng khác nhau.* Ví dụ: ĐBG gây hội chứng bệnh do hồng cầu hình liềmA - TT-AĐB thay 1 cặp NuAxit amin thứ 6 được mã hóa GluĐổi mới axit aminValHồng cầu bình thườngHbAHbSRối loạn tâm thầnLiệtViêm phổiThấp khớpSuy thận* Khái niệm: TƯƠNG TÁC GEN VÀ TÁC ĐỘNG ĐA HIỆU CỦA GENBài tập củng cố1.Thế nào là gen đa hiệu?A. Gen tạo ra nhiều loại mA RNB. Gen điều khiển sự hoạt động của gen khácC. Gen tạo ra sản phẩm với hiệu quả caoD. Gen mà sản phẩm của nó ảnh hưởng đến nhiều tính trạng2. Tính trạng màu da ở người là trường hợp di truyền theo cơ chếA. 1 gen chi phối nhiều tính trạngB. nhiều gen không alen chi phối nhiều tính trạngC. nhiều gen không alen chi phối 1 tính trạngD. 1 gen bị đột biến thành nhiều alen3. Lai cây quả đỏ thuần chủng với cây quả vàng thuần chủng thu được F1 100% cây quả đỏ. Cho F1 tự thụ phấn, F2 thu được 271 cây quả đỏ 210 cây vàng. Cho biết không có đột biến mới xảy ra. Tính trạng trên di truyền theo quy luật:phân li B. phân li độc lậpC. tương tác bổ sung D. tương tác cộng gộp