Bài giảng Tiết 49: Phản ứng oxi hóa - Khử (tiết 1)

NS: 19/02/2011
Tiết 49:	 PHẢN ỨNG OXI HÓA - KHỬ 
I. Mục tiêu:
Kiến thức: Biết được: 
+ Khái niệm về chất khử, chất oxi hóa, sự khử, sự oxi hóa dựa trên cơ sở sự nhường oxi và sự nhận oxi) 
Kĩ năng
+ Phân biệt được chất khử, chất oxi hóa, sự khử, sự oxi hóa trong các phương trình hóa học cụ thể. 
+ Phân biệt được phản ứng oxi hóa – khử với các loại phản ứng đã học. 
+ Tính được lượng chất khử, chất oxi hóa hoặc sản phẩm theo phương trình hóa học. 
Trọng tâm
+ Khái niệm chất khử , chất oxi hóa ( nhắc lại), sự oxi hóa, sự khử, phản ứng oxi hóa khử 
II. Chuẩn bị: 
- Ôn lại bài 25: sự oxi hóa – phản ứng hóa hợp 
- Học bài, làm bài tập 5 SGK/ 109
III. Hoạt động dạy – học: 
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ và sửa bài tập (15’)
- Hãy nêu những tính chất hóa học của H2 và viết phương trình hóa học minh hoạ ?
-Yêu cầu HS làm bài tập 1, 5 SGK/ 109
- Nhận xét và chấm điểm
Hoạt động 2:Tìm hiểu sự khử và sự oxi hóa. (10’)
- GV phân tích phương trình hóa học:
CuO + H2 à Cu + H2O
+Trong PTHH trên, quá trình CuO à Cu có đặc điểm gì ?
-Hay nói khác đi: quá trình CuO à Cu là quá trình tách oxi ra khỏi hợp chất gọi là sự khử CuO. Vậy thế nào là sự khử ?
-Cũng trong PTHH trên, em hãy nhận xét quá trình H2 à H2O ?
à Trong PTHH trên, H2 đã tác dụng với oxi trong hợp chất CuO gọi là sự oxi hóa. Vậy thế nào là sự oxi hóa ?
-Biểu diễn sự khử và sự oxi hóa bằng sơ đồ.
Sự oxi hóa H2
t0
CuO + H2 à Cu + H2O 
Sự khử CuO
-Yêu cầu HS xác định sự khử và sự oxi hóa trong các phản ứng ở bài tập 1 SGK/ 109
Hoạt động 3:Tìm hiểu chất khử và chất oxi hóa. (9’)
-Trong PTHH:
CuO + H2 à Cu + H2O
Hãy quan sát 2 chất phản ứng: CuO và H2, đối chiếu với 2 chất sản phẩm: Cu và H2O à Theo em chất nào chiếm oxi và chất nào nhường oxi ?
+ CuO nhường oxi, giữ vai trò là chất oxi hóa. Vậy thế nào là chất oxi hóa ?
+ H2 chiếm oxi, giữ vai trò là chất khử. Vậy thế nào là chất khử ?
-Yêu cầu HS xác định chất khử và chất oxi hóa trong các phản ứng của bài tập 1 SGK/ 109
Hoạt động 4:Tìm hiểu phản ứng oxi hóa – khử và tầm quan trọng của PƯ(9’)
-Quan sát PTHH:
CuO + H2 à Cu + H2O
à Em có nhận xét gì về sự khử và sự oxi hóa ?
-Những phản ứng cùng tồn tại sự oxi hóa và sự khử, gọi là phản ứng oxi hóa – khử. Vậy thế nào là phản ứng oxi hóa khử ?
-Phản ứng sau có phải là phản ứng oxi hoá – khử không ? Vì sao ?
2H2 + O2 à 2H2O
-Theo em dựa vào dấu hiệu nào để phân biệt phản ứng oxi hóa –khử với các loại phản ứng khác ?
-Yêu cầu HS đọc SGK/ 111 à phản ứng oxi hóa khử có tầm quan trọng như thế nào ?
- HS 1: Trả lời lý thuyết.
2H2 + O2 à 2H2O
CuO + H2 à Cu + H2O
- HS 2: Bài tập 5: 
a. Khối lượng Hg: 20,1 (g)
b. Thể tích H2 : 2,24 (l)
-HS 3: bài tập 1: 
a.Fe2O3 + 3H2 à 2Fe + 3H2O
b.HgO + H2 à Hg + H2O
c.PbO + H2 à Pb + H2O
- Quan sát PTHH:
CuO + H2 à Cu + H2O 
ta thấy, CuO bị mất oxi.
à Sự khử là sự tách oxi ra khỏi hợp chất.
-Trong PTHH trên, ta thấy H2 đã kết hợp với nguyên tố oxi tạo thành H2O, hay H2 đã chiếm oxi của CuO.
à Sự oxi hóa là sự tác dụng của oxi với 1 chất.
(Trong bài hôm nay HS biết sự oxi xảy ra cả khi oxi ở dạng đơn chất và dạng hợp chất).
-Nghe và ghi nhớ.
-Trong PTHH: 
CuO + H2 à Cu + H2O
+CuO nhường oxi cho H2 à Cu
+H2 chiếm oxi của CuO à H2O
Vậy: 
 CuO + H2 à Cu +H2O
(chất oxi hóa) (chất khử)
-Chất oxi hóa là chất nhường oxi cho chất khác.
-Chất khử là chất chiếm oxi của chất khác.
Bài tập 1 SGK/ 109:
+ Chất khử: là H2.
+ Chất oxi hóa: Fe2O3, HgO, PbO
-Trong PTHH:
CuO + H2 à Cu + H2O
à Sự khử và sự oxi hóa là 2 quá trình trái ngược nhau, nhưng xảy ra đồng thời trong 1 phương trình hóa học.
-Phản ứng oxi hóa – khử là phản ứng hóa học xảy ra đồng thời sự oxi hóa và sự khử.
-Là phản ứng oxi hóa – khử vì:
Sự oxi hóa H2
t0
2H2 + O2 à 2H2O
Sự khử O2
-Dựa vào dấu hiệu có sự nhường và chiếm oxi giữa các chất để phân biệt phản ứng oxi hóa với các loại phản ứng khác.
-HS đọc SGK/ 111, ghi nhớ tầm quan trọng của phản ứng oxi hóa – khử.
-Bài tập 2: phản ứng oxi hóa – khử: a, b, d. riêng a, d còn là PƯ hóa hợp.
-Bài tập 3: các phản ứng đều là phản ứng oxi hóa – khử, vì có sự oxi hóa và sự khử.
1.Sự khử và sự oxi hóa.
a.Sự khử: là sự tách oxi ra khỏi hợp chất.
b. Sự oxi hóa: là sự tác dụng của oxi với 1 chất.
Ví dụ:
(Vẽ sơ đồ biểu diễn)
2. Chất khử và chất oxi hóa.
-Chất khử là chất chiếm oxi của chất khác.
-Chất oxi hóa là chất nhường oxi cho chất khác.
Ví dụ:
3. Phản ứng oxi hóa – khử:
là phản ứng hóa học xảy ra đồng thời sự oxi hóa và sự khử.
4. Tầm quan trọng cùa phản ứng oxi hóa – khử:
SGK/ 111
Hoạt động 5: Củng cố (3’) 
-Yêu cầu HS làm bài tập 2, 3 SGK/ 113
-Nhận xét và chấm điểm.
* Hướng dẫn HS học tập ở nhà : 
-Học bài.
-Làm bài tập 1,5 SGK/ 113
-Đọc bài đọc thêm SGK / 112 .
IV.Rút kinh nghiệm:
............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................