Bổ trợ kiến thức Hóa hữu cơ - Bài 1: Phương pháp tìm CTPT (Nhờ khối lượng phân tử)

GV. NGUYEÃN TAÁN TRUNG
(Trung Taâm Luyeän Thi Chaát Löôïng Cao VÓNH VIEÃN)
GV. NGUYEÃN TAÁN TRUNG
(Trung Taâm Luyeän Thi Chaát Löôïng Cao VÓNH VIEÃN)
Baøi 1
(Töø Khoái löôïng phaân töû)
ƒ Böôùc 1: Ñaët CTTQ
ƒ Böôùc 2: Laäp phöông trình ñaïi soá (*)
ƒ Böôùc 3: Giaûi phöông trình (*)
Goàm 3 böôùc giaûi
ƒ Böôùc 1: Ñaët CTTQ
ƒ Böôùc 2: Laäp phöông trình ñaïi soá (*)
ƒ Böôùc 3: Giaûi phöông trình (*)
™Gôïi yù:
-Neáu phöông trình (*) coù 3 aån, 
thì coù daïng:
B1: Cho cz < d ⇒ Mieàn giaù trò cuûa z.
B2: Xeùt töøng z ñeå ⇒ x,y ⇒ CTPT
ax + by + cz = d.
ƒ Böôùc 1: Ñaët CTTQ
ƒ Böôùc 2: Laäp phöông trình ñaïi soá (*)
ƒ Böôùc 3: Giaûi phöông trình (*)
( Phöông phaùp1:PP1) 
Ví duï 1: Chaât höõu cô (A) chöùa C,H, O
coù khoái löôïng phaân töû baèng 74 (ñvC)
Tìm CTPT (A)
( Phöông phaùp1:PP1) 
‰Ví duï 1:
A: (C, H, O)
MA = 74 ñ.v.C
A: ?
B1.Ñaët CTTQ
B2.Laäp pt (*)
B3.Giaûi (*)
PP tìm CTPT
Döïa treân KLPT 
‰Giaûi:
- Ñaët CTTQ (A): CxHyOz
- Theo ñeà coù: MA = 74 ñvC
⇔ 12x + y + 16z = 74 (*) 
⇒ 16z < 74⇒ z < 4,625
⇒ z = 1; 2; 3; 4.
™Vôùi z = 1:
(*) ⇔ 12x + y = 58 
⇒ z = 1; 2; 3; 4.
‰Ví duï 1:
A: (C, H, O)
MA = 74 ñ.v.C
A: ?
B1.Ñaët CTTQ
B2.Laäp pt (*)
B3.Giaûi (*)
PP tìm CTPT
Döïa treân KLPT 
‰Giaûi:
- Ñaët CTTQ (A): CxHyOz
Coù MA=12x + y + 16z = 74 ( *) 
™Vôùi z = 1:
(*) ⇔ 12x + y = 58 
⇒ y = 58 – 12x
x
y
Ñieàu kieän:
Ñieàu kieän hoaù trò:
Vôùi: CxHyOzNtXu ; X: Cl ; Br
ÑK:
0 < y ≤ 2.x + 2 + t – u 
y + t + u = soá chaün
Vôùi: CxHyOz
ÑK:
0 < y ≤ 2.x + 2 
y = soá chaün
⇒ z = 1; 2; 3; 4.
‰Ví duï 1:
A: (C, H, O)
MA = 74 ñ.v.C
A: ?
B1.Ñaët CTTQ
B2.Laäp pt (*)
B3.Giaûi (*)
PP tìm CTPT
Döïa treân KLPT 
‰Giaûi:
- Ñaët CTTQ (A): CxHyOz
Coù MA=12x + y + 16z = 74 ( *) 
™Vôùi z = 1:
(*) ⇔ 12x + y = 58 
⇒ y = 58 – 12x
x
y
Ñieàu kieän: 0 < y ≤ 2.x + 2
1
46
2
34
3
22
4
10
5
aâm ; Chon x = 4 ⇒ y = 10
Vaäy: CTPT (A): C4H10O
‰Ví duï 1:
A: (C, H, O)
MA = 74 ñ.v.C
A: ?
(*) ⇔ 12x + y = 42
⇒ y = 42 – 12x
Ñieàu kieän: 0 < y ≤ 2.x + 2 
⇒ z = 1; 2; 3; 4.
‰Giaûi:
- Ñaët CTTQ (A): CxHyOz
Coù MA=12x + y + 16z = 74 ( *) 
™Vôùi z = 1:
Coù CTPT (A) : C4H10O
™Vôùi z =2:
⇒ Nghieäm: x= 3; y = 6
⇒ CTPT (A) : C3H6O2
‰Ví duï 1:
A: (C, H, O)
MA = 74 ñ.v.C
A: ?
(*) ⇔ 12x + y = 26
⇒ z = 1; 2; 3; 4.
‰Giaûi:
- Ñaët CTTQ (A): CxHyOz
Coù MA=12x + y + 16z = 74 ( *) 
™Vôùi z = 1:
Coù CTPT (A) : C4H10O™Vôùi z =2:
Coù CTPT (A) : C3H6O2
™Vôùi z =3:
Coù CTPT (A) : C2H2O3
™Vôùi z =4: Khoâng tìm ñöôïc x,y
Vaây CTPT (A): C4H10O; C3H6O2; C2H2O3 
‰Ví duï 2:
A, B ñeàu chöùa C,H,O coù tæ khoái hôi A so vôùi B baèng 2 
vaø theå tích cuûa 1gam B baèng theå tích cuûa 1 gam etan
( ño cuøng dieàu kieän).
Tìm CTPT cuûa A,B.
‰Gôïi yù:
Töø V 1gB = V1g etan , deã daøng ⇒ MB = 30 ñvC
Theo ñeà coù MA = 2 MB ⇒ MA = 60 ñvC
Aùp duïng caùch giaûi ví duï 1, ta tìm ñöôïc
B: CH2O; 
A: C3H8O; C2H4O2
‰ Caùc baøi taäp töï luyeän:
Khi ñoát moät hôïp chaát höõu cô A , thu ñöôïc
saûn phaåm goàm: CO2 , H2O.Bieát :tyû khoái hôi cuûa A 
so vôùi hydro baèng 28. Tìm CTPT cuûa A. (ÑS:C4H8; C3H4O)
1.
2. Hoaù hôi hoaøn toaøn 5,8 gam A(C,H,O), thu ñöôïc 4,48 lit 
hôi A (ôû 109,2oC; 0,7 at) Khi cho A pöù vôùi ddAgNO3/NH3, 
thaáy: 1 mol A phaûn öùng , thu ñöôïc 4 mol Ag.
Tìm CTPT- CTCT – Teân goïi cuûa A. (ÑS: (OHC-CHO)
3.
a. Röôïu B coù 1 noái ñoâi C= C vaø coùKLPT khoâng quaù 60 ñvC. 
Tìm CTPT- CTCT B. (ÑS:CH2=CH-CH2-OH)
b. Röôïu D coù soá nhoùm OH baèng soá C vaø coù KLPT baèng 92 . 
Tìm CTPT- CTCT D. (ÑS: Glyxeârin)
GV. NGUYEÃN TAÁN TRUNG
(Trung Taâm Luyeän Thi Chaát Löôïng Cao VÓNH VIEÃN)