Giáo án môn Ngữ văn 10 - Tiết 45: Tóm tắt văn bản tự sự

 Tuần 17
Tiết PPCT:45
Lớp dạy: 10A4
NS:25/11/2009
ND: 01/12/2009
 Làm văn: TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ 
MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
Giúp học sinh
Kiến thức:Nắm được mục đích, yêu cầu và cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính . Tóm tắt văn bản tự sự đơn giản, có độ dài vừa phải (truyện ngắn) dựa theo nhân vật chính. 
Kĩ năng Rèn luyện kĩ năng tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính.
CHUẨN BỊ:
giáo viên: SGK, SGV, sách tham khảo khác 
học sinh: soạn bài theo SGK
TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Ổn định lớp : Kiểm diện học sinh.
Kiểm tra bài cũ: 
Câu hỏi: Thế nào là phong cách ngôn ngữ sinh hoạt ? Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt có những đặc trưng gì?
Bài mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
GV nêu câu hỏi yêu cầu HS trả lời .
-Tóm tắt văn bản tự sự là gì?.
-Mục đích, yêu cầu của việc tóm tắt văn bản tự sự ?
GV yêu cầu HS nhớ lại truyền thuyết “An Dương Vương và Mị Châu –Trọng Thuỷ” để trả lời các câu hỏi sau:
-Truyện có những nhân vật nào?
-Trong số đó, ai là nhân vật chính?
-Tìm hiểu (lai lịch, hành động, lời nói, việc làm của An Dương Vương; quan hệ của An Dương Vương với các nhân vật khác trong truyện?ø 
tóm tắt truyện dựa vào nhân vật An Dương Vương.
HS tóm tắt
GV giới thiệu bản tóm tắt để HS tham khảo:
An D­¬ng V­¬ng x©y Loa Thµnh cø ®¾p xong l¹i ®ỉ. M·i sau, nhµ vua ®­ỵc thÇn Rïa Vµng giĩp ®ì míi x©y xong thµnh. ThÇn cßn cho ADV chiÕc vuèt ®Ĩ lµm lÉy ná chèng giỈc ngo¹i x©m. TriƯu §µ ®em qu©n sang x©m l­ỵc ¢u L¹c nh­ng bÞ ®¸nh b¹i. Ýt l©u sau, TriƯu §µ cÇu h«n MÞ Ch©u- con g¸i cđa ADV -cho con trai m×nh lµ Träng Thủ ®¸nh tr¸o lÉy ná thµn mang vỊ n­íc cho TriƯu §µ. TriƯu §µ l¹i cÊt qu©n sang x©m l­ỵc ¢u L¹c. MÊt lÉy ná thµn, ADV thua trËn bỊn cïng MÞ Ch©u lªn ngùa ch¹y vỊ ph­¬ng Nam. Nhµ vua cÇu cøu Rïa Vµng vµ ®­ỵc thÇn cho biÕt: “KỴ nµo ngåi sau ngùa chÝnh lµ giỈc ®ã!” HiĨu nguån c¬n, vua rĩt kiÕm chÐm MÞ Ch©u, sau ®ã cÇm sõng tª gi¸c theo Rïa Vµng xuèng biĨn.
Gv hướng dẫn học sinh tóm tắt truyện theo nhân vật Mị Châu 
HS tóm tắt
GV lắng nghe, nhận xét 
Gv đọc bản tham khảo: MÞ Ch©u lµ con g¸i vua ADV. Sau khi vua cha x©y ®­ỵc thµnh vµ cã lÉy ná thÇn, MC ®­ỵc g¶ cho Träng Thủ, con trai cđa TriƯu §µ, ng­êi ®· cư binh sang x©m l­ỵc ¢u L¹c vµ bÞ ADV ®¸nh b¹i. Tin yªu chång vµ mÊt c¶nh gi¸c, MC bÞ Träng Thủ ®¸nh tr¸o lÉy ná thÇn. TriƯu §µ cÊt qu©n s¸ng ¢u L¹c vµ ®¸nh b¹i ADV. MC theo cha ch¹y trèn, võa ch¹y võa r¾c l«ng ngçng chØ ®­êng cho chång. ThÇn Rïa Vµng hƯn lªn vµ b¸o cho nhµ vua biÕt MC chÝnh lµ giỈc. Tr­íc khi bÞ vua cha chÐm, MC khÊn:nÕu m×nh cã lßng ph¶n nghÞch th× chÕt sÏ ho¸ thµnh c¸t bơi, cßn nÕu mét lßng trung hiÕu mµ bÞ lõa dèi th× sÏ ho¸ thµnh ch©u ngäc. MC chÕt, m¸u ch¶y xuèng n­íc, trai sß ¨n ph¶i ®Ịu biÕn thµnh hạt ch©u.
Từ ví dụ trên, em hãy cho biết cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính ?
HS: trả lời
Gv: chốt ý
Cho học sinh đọc ghi nhớ
Bài 1: 
a- Xác định phần văn bản tóm tắt văn bản Chuyện người con gái Nam Xương trong đoạn trích (2) . Mục đích tóm tắt ở (1) và (2) có gì khác nhau?
b- Cách tóm tắt ở (1) và (2) khác nhau như thế nào, vì sao?
 Giáo viên hướng dẫn học sinh làm bài tập, cả lớp bổ sung , sửa chữa.
I. Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính:
Tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính là viết hoặc kể lại một cách ngắn gọn những sự việc cơ bản xảy ra với nhân vật đó.
Tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính giúp cho người nghe, người đọc nắm vững tính cách và số phận của nhân vật góp phần đi sâu tìm hiểu và đánh gía tác phẩm. 
Đáp ứng đầy đủ yêu cầu chung của một văn bản, trung thành với văn bản gốc
Cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính
Truyện có những nhân vật : An Dương Vương, Mị Châu, Trọng Thuỷ
Trong số đó, An Dương Vương là nhân vật chính.
Tóm tắt truyện dựa theo nhân vật An Dương Vương.
Tóm tắt truyện dựa theo nhân vật Mị Châu 
Cách tóm tắt tác phẩm tự sự theo nhân vật chính:
Xác định mục đích tóm tắt 
Đọc kĩ văn bản gốc, xác định được nhân vật chính, mối quan hệ của nhân vật chính với các nhân vật khác và diễn biến của các sự việc trong cốt truyện.
Tóm tắt rõ các hành động, lời nói, tâm trạng của nhân vật theo diễn biến của cốt truyện (một vài chỗ có thể kết hợp dẫn nguyên văn từ ngữ, câu văn trong bản gốc).
Kiểm tra và sửa chữa văn bản tóm tắt.
Ghinhớ/SGK/121
Bài 1:
Văn bản 1 tóm tắt toàn bộ câu chuyện để giúp người đọc hiểu và nhớ văn bản.
-Văn bản 2 tóm tắt đoạn để làm dẫn chứng sáng tỏ ý kiến.
Văn bản 1 tóm tắt đầy đủcâu chuyện.
-Văn bản 2 chỉ lựa chọn một số sự việc,chi tiết tiêu biểu phục vụ cho việc làm sáng tỏ ý kiến.
Củng cố: Gv khái quát lại bài học
Dặn dò:
Học bài và làm bài tập 2, 3 SGK/122
Soạn bài mới: TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG (LÍ BẠCH)
RÚT KINH NGHIỆM