Bài 13 Ảnh hưởng của môi trường lên sự biểu hiện của gen

GV: NGUYỄN THỊ THANH TUYỀN Bài 13: Ảnh hưởng của môi trường lên sự biểu hiện của gen I. Mối quan hệ giữa gen và tính trạng. II. Sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường. III.Mức phản ứng của kiểu gen. Gen(ADN)  mARN  Pôlipeptit  Prô  tính trạng. 	Sự biểu hiện của gen có thể bị nhiều yếu tố môi trường bên trong cũng như bên ngoài chi phối. Tính trạng trên cơ thể sinh vật do gen quy định có hoàn toàn đúng hay không? Hoàn thành phiếu học tập: học sinh thảo luận nhóm (2 hs/nhóm) trong 3 phút. Giống thỏ Himalaya có bộ lông trắng muốt trên toàn thân, ngoại trừ các đầu mút của cơ thể như tai, chân, mõm có lông màu đen. 1. Ví dụ 1: Biểu hiện màu lông thỏ ở các vị trí khác nhau trên cơ thể phụ thuộc vào yếu tố nào? 1. Ví dụ 1: Tai, bàn chân, đuôi, mõm  lông đen Không tổng hợp Melanin  Lông trắng Thí nghiệm chứng minh Tổng hợp Melanin  Lông đen - Giải thích: Những tế bào ở đầu mút cơ thể có nhiệt độ thấp hơn nên chúng có khả năng tổng hợp được sắc tố melanin làm cho lông đen. 1. Ví dụ 1: 2. Ví dụ 2: pH 7: hoa màu đỏ, màu hồng hoặc màu tím. pH = 7: hoa màu trắng sữa. Hoa cẩm tú cầu 3. Ví dụ 3: Bệnh phênyl kêtô niệu Enzim xúc tác Phênilalanin (thức ăn) Tirôzin Phênilalanin ứ đọng Máu Thiểu năng trí tuệ, mất trí Đầu độc TBTK ở não Bệnh phênyl kêtô niệu Phiếu học tập  Mức phản ứng là tập hợp những kiểu hình khác nhau của cùng 1 kiểu gen trong các môi trường khác nhau. 1. Khái niệm: Thế nào là mức phản ứng? VD: Cây hoa liên hình (Primula sinensis) có kiểu gen RR cho màu hoa đỏ nếu trồng ở nhiệt độ 35oC, cho màu hoa trắng nếu trồng ở nhiệt độ 20oC. Tắc kè hoa ếch ngụy trang giống rêu con bọ ngựa và chiếc lá khô. Tắc kè trên lá cọ khô con bướm và hoa phong lan Vd: ở gà + Nuôi rất tốt : 3kg, lông vàng + Nuôi tốt: 	 2.5kg, lông vàng + Nuôi bình thường: 2kg, lông vàng + Nuôi không tốt: 1kg, lông vàng → chế độ dinh dưỡng ảnh hưởng lớn đến trọng lượng nhưng ít ảnh hưởng đến màu lông. Tính trạng số lượng: có mức phản ứng rộng Tính trạng chất lượng: có mức phản ứng hẹp 2. Phân loại:  Mức phản ứng rộng: các tính trạng số lượng ( năng suất, sản lượng trứng...) Hệ số di truyền thấp.  Mức phản ứng hẹp: các tính trạng chất lượng (Tỷ lệ Prô trong sữa hay trong gạo...) Hệ số di truyền cao. Có mấy loại mức phản ứng? 3. Xác định mức phản ứng của kiểu gen:  phải tạo ra được các cá thể có cùng một KG.  Thường biến (Sự mềm dẻo kiểu hình): 1 kiểu gen có thể thay đổi thành các KH khác nhau trước điều kiện mt khác nhau. 4. Sự mềm dẻo về KH (Thường biến): Thế nào là sự mềm dẻo về KH (Thường biến)? Một số bà con nông dân mua hạt ngô lai có năng suất cao về trồng nhưng cây ngô lại không cho hạt. Giả sử công ty giống đã cung cấp hạt giống đúng tiêu chuẩn. Hãy giải thích nguyên nhân dẫn đến tình trạng cây ngô không cho hạt trong trường hợp trên? Nghề trồng lúa để có năng suất cao dân gian có câu: nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống. Hãy xác định: kiểu gen, môi trường và kiểu hình Câu 1: Chọn phát biểu đúng trong các câu sau: B. Kiểu hình như nhau bao giờ cũng có cùng kiểu gen. A. Kiểu gen như nhau chắc chắn có kiểu hình như nhau. C. Cùng một kiểu gen có thể biểu hiện kiểu hình khác nhau. D. Cùng một kiểu hình chỉ có một kiểu gen. sai sai đúng sai Câu 2: Điều nào sau đây không đúng về mức phản ứng? B. Mức phản ứng không được di truyền. A. Mức phản ứng là tập hợp các KH của một KG tương ứng với các điều kiện MT khác nhau. C. Tính trạng chất lượng có mức phản ứng hẹp. D. Tính trạng số lượng có mức phản ứng rộng.     Liên hệ thực tế Vận dụng mối quan hệ KG – MT – KH, giải thích: