Bài 35: Ưu thế lai

  Câu 3: Trong choùn gioỏng ngửụứi ta sửỷ duùng hai phửụng phaựp tửù thuù phaỏn baột buoọc vaứ giao phoỏi gaàn nhaốm muùc ủớch gỡ ? Câu 2: Thoái hoá giống là gì ? Cho ví dụ ? Tại sao tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật lại gây thoái hoá giống Câu 1: Hoàn thành sơ đồ lai sau: 1- P : AA x aa  F1 ……. 2- P: AAbb x aaBB  F1 ……. 3- P: AAbbCC x aaBBcc  F1 ……. Kieồm tra baứi cuừ Aa AaBb AaBbCc Hỡnh 35. Hiện tượng ưu thế lai a, c) Cõy và bắp ngụ ở 2 dũng tự thụ phấn b) Cõy và bắp của cơ thể lai F1 I. Hiện tượng ưu thế lai Học sinh tự đọc thụng tin và quan sỏt hỡnh 35 sgk. b So sỏnh cõy và bắp của cõy lai F1 (b) với cõy và bắp của 2 dũng tự thụ phấn (a,c)? Cao hơn, khỏe hơn Dài hơn, to hơn Lớn hơn, nhiều hơn a b c a b c Giống lỳa lai F1 DT17 (Năng suất, chất lượng gạo cao) Lợn lai F1 Đại Bạch - Ỉ -Tổ leọ naùc cao…. - Choỏng chũu toỏt -Taờng troùng nhanh Giống Cà chua lai Sinh trưởng khỏe, khỏng bệnh tốt, khối lượng quả lớn, năng suất cao. Hiện tượng này cũng thể hiện khi lai khác thứ cây trồng của cùng 1 loài ví dụ : cà chua hồng Việt nam x cà chua Ba lan, lai các nòi của cùng 1 loài : gà Đông cảo x gà Ri , hoặc giữa 2 loài với nhau : Loài Vịt x loài Ngan Có thể tạo ưu thế lai bằng cách nào ? Ưu thế lai biểu hiện rõ nhất trong trường hợp lai các dòng bố mẹ thuần chủng , kiểu gen khác nhau Đáng chú ý là ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở F1 sau đó lại giảm dần qua các thế hệ. Ưu thế lai thể hiện rõ nhất trong trường hợp nào ? P thuần chủng,cùng loài nhưng khác dòng, khác thứ, khác nòi hoặc lai khác loài II. Nguyờn nhõn của hiện tượng ưu thế lai Cõu 1:Tại sao khi lai giữa hai dũng thuần cú kiểu gen khỏc nhau, ưu thế lai biểu hiện rừ nhất? Cõu 2: Tại sao ở thế hệ F1 ưu thế lai biểu hiện rừ nhất, sau đú giảm dần qua cỏc thế hệ? Cõu 3: F1 chỉ làm sản phẩm . Muốn sử dụng con lai F1 làm giống ta có cách nào không ? Cỏc nhúm thảo luận (3 phỳt) Đọc thụng tin và trả lời cỏc cõu hỏi sau: Hoạt động nhóm Câu 1:Khi lai giữa 2 dòng thuần, khác nhau ở F1 có kiểu gen dị hợp các cặp gen ,có tất cả các gen trội của 2 bố mẹ nên biểu hiện tất cả các tính trạng tốt của 2 bố mẹ nên thể hiện ưu thế lai hơn . Câu 2 :Ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở F1 sau đó lại giảm dần vì F1 có kiểu gen dị hợp đời sau F1 lại xuất hiện tỉ lệ cặp gen đồng lặn cao biểu hiện tính trạng xấu Câu 3: Để duy trỡ ưu thế lai người ta dựng phương phỏp nhõn giống vụ tớnh bằng cỏch giõm cành, chiết cành, ghộp cõy, vi nhõn giống …. Vớ dụ: P: AAbbCC x aaBBcc AaBbCc Trong chọn giống cõy trồng và vật nuụi người ta dựng phương phỏp nào để tạo ưu thế lai? III. Cỏc phương phỏp tạo ưu thế lai Giống lỳa DT17 Lai khỏc thứ P : Giống lỳa DT10 x Giống lỳa OM80 (Năng suất cao) (Chất lượng cao) Giống ngụ lai LVN10 chịu hạn, chống đổ, khỏng sõu bệnh tốt, năng suất 8-12 tấn/ha Lai khỏc dũng ( 2 dũng tự thụ phấn, rồi giao phấn) Lai khỏc thứ Giống lỳa DT17 Lai khỏc dũng Lai khác dòng: tạo 2 dòng tự thụ phấn rồi cho giao phấn với nhau. vớ dụ: Giống ngụ lai LVN10 Lai khác thứ: tổ hợp 2 hay nhiều thứ cú kiểu gen khỏc nhau của cựng 1 loài  để kết hợp giữa tạo ưu thế lai và tạo giống mới. Vớ dụ : Giống lỳa DT10 x Giống lỳa OM80 DT17 Năng suất, chất lượng gạo cao Bũ vàng Thanh Húa Bũ sữa Hụnsten Hà Lan P : Bũ vàng Thanh Hoỏ x Bũ Hụnsten Hà Lan Bũ lai sind Gaứ ẹoõng Caỷo Gaứ Hoà X  Con lai taờng trửụỷng nhanh , ủeỷ nhieàu trửựng . Lợn Ỉ Lợn Đại Bạch Lợn lai Đại Bạch - Ỉ P: ♀ Lụùn ặ ♂ Lụùn Đại Bạch (Choỏng chũu toỏt ) (taờng troùng nhanh, x F1 : Lợn ẹại Bạch –Ỉ -Tổ leọ naùc cao…. - Choỏng chũu toỏt -Taờng troùng nhanh tổ leọ naùc cao ) - Choỏng chũu toỏt -Taờng troùng nhanh Bũ vàng Thanh Hoỏ x Bũ Hụnsten Hà Lan Bũ lai sind Lai khác dòng: tạo 2 dòng tự thụ phấn rồi cho giao phấn với nhau. vớ dụ: Giống ngụ lai LVN10 Lai khác thứ: tổ hợp 2 hay nhiều thứ cú kiểu gen khỏc nhau của cựng 1 loài  để kết hợp giữa tạo ưu thế lai và tạo giống mới. Vớ dụ : Giống lỳa DT10 x Giống lỳa OM80 DT17 Năng suất, chất lượng gạo cao Lai kinh tế: Là cho giao phối giữa cặp vật nuụi bố mẹ thụục 2 dũng thuần khỏc nhau rồi dựng con lai F1 làm sản phẩm khụng dựng làm giống Vớ dụ: Chọn câu trả lời đúng 1. Để tạo được ưu thế lai, khâu quan trọng đầu tiên là gỡ? A. Lai khác dòng đơn. B. Lai khác dòng kép. C. Lai kinh tế. D.Tạo ra các dòng thuần 2. ở cây trồng, biện pháp nào được dùng để duy trỡ ưu thế lai? A. F1 được lai trở lại với bố hoặc mẹ. B. Cho F1 lai với nhau. C. Dùng phương pháp giâm, chiết, ghép. D. Dùng phương pháp nuôi cấy mô. Chọn câu trả lời đúng 3. Tại sao không sử dụng cơ thể lai F1 để nhân giống? A.Tỷ lệ dị hợp ở cơ thể lai F1 sẽ bị giảm dần ở các thế hệ sau. B.Cơ thể lai F1 dễ bị đột biến và ảnh hưởng xấu đến đời sau. C.Cơ thể lai có đặc điểm di truyền không ổn định. D. Cả A và B 4. ở nước ta tạo ưu thế lai bằng cách nào? Đối với động vật, dùng phương pháp lai kinh tế. Đối với thực vật, chủ yếu dùng phương pháp lai khác dòng (cho 2 dòng tự thụ phấn rồi cho chúng giao phấn với nhau). Dùng phương pháp gây đột biến và gây đa bội thể ở sinh vật. Cả A và B. Kết luận chung Ưu thế lai là hiện tượng cơ thể lai F1 có sức sống cao hơn, sinh trưởng nhanh hơn, phát triển mạnh hơn, chống chịu tốt hơn, các tính trạng năng suất cao hơn trung bỡnh giữa 2 bố mẹ hoặc vượt trội cả 2 bố mẹ. Sự tập trung các gen trội có lợi ở cơ thể lai F1 là một nguyên nhân của hiện tượng ưu thế lai. Ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F1 sau đó giảm dần qua các thế hệ. Để tạo ưu thế lai ở cây trồng người ta chủ yếu dùng phương pháp lai khác dòng còn trong chăn nuôi thường dùng lai kinh tế để sử dụng ưu thế lai. - Hoùc thuoọc phaàn toựm taột cuoỏi baứi. -Traỷ lụứi caực caõu hoỷi SGK. -Chuẩn bị bài : “Thực hành ”. - Đọc qua cỏc thụng tin  và cỏc lệnh  SGK. DẶN Dề CHAÂN THAỉNH CAÛM ễN QUÙY THAÀY COÂ ẹAế ẹEÁN Dệẽ