Bài giảng Bài 18: Vẽ theo mẫu (vẽ chân dung) (tiết 2)

I. MỤC TIÊU:
	1. Kiến thức:
	- Học sinh hiểu được thế nào là tranh chân dung.
	- Học sinh nắm được cách vẽ tranh chân dung.
	2. Kỹ năng:
	- Học sinh vẽ được tranh chân dung bạn hay người thân.
	- Học sinh quan sát, so sánh và phân biệt được đặc điểm riêng của từng người.
	3. Thái độ:
	- Học sinh biết yêu quý quan tâm đến mọi người xung quanh.
	- Học sinh có ý thức thực hành nghiêm túc trong giờ học.
	- Nâng cao khả năng cảm thụ thẩm mĩ.
II. PHƯƠNG PHÁP - PHƯƠNG TIỆN :
	- Phương pháp chủ đạo: Trực quan - Luyện tập.
	- Phương pháp hỗ trợ: Giải thích - Vấn đáp - Trò chơi. 
	- Phương tiện: Máy tính, máy chiếu, phần mềm trình chiếu PPt.
III. CHUẨN BỊ:
	1. Chuẩn bị của giáo viên:
	- Tranh, ảnh chân dung.
	- Hình gợi ý cách vẽ.
	2. Chuẩn bị của học sinh:
	- SGK, giấy, bút, chì, tẩy.
IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO:
	- SGK, SGV Mĩ thuật 8.
V. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
Nội dung
Thời gian
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Dự kiến 
tình huống
I. Ổn định tổ chức 
II. Kiểm tra bài cũ
Bài 16, 17: Vẽ tranh ĐỀ TÀI TỰ DO (2 tiết )
III. Giảng bài mới
Bài 18: Vẽ theo mẫu
VẼ CHÂN DUNG
1. Quan sát - nhận xét
- Phân biệt sự khác nhau giữa ảnh và tranh chân dung.
- Trạng thái tình cảm của con người thể hiện trên nét mặt.
- Khái niệm tranh chân dung.
- Các loại tranh chân dung.
 + Chân dung chỉ có khuôn mặt người.
 + Chân dung bán thân.
 + Chân dung toàn thân.
 + Chân dung nhiều người
2. Cách vẽ chân dung
- Bước 1: Xác định khung hình chung.
- Bước 2: Vẽ phác hình khuôn mặt.
- Bước 3: Tìm tỉ lệ bộ phận.
- Bước 4: Vẽ chi tiết.
* Trò chơi
3. Thực hành: 
- Quan sát chân dung bạn cùng lớp rồi nhận xét tỉ lệ các bộ phận.
- Vẽ phác chân cung theo nhận xét.
4. Nhận xét - đánh giá 
- Nhận xét - đánh giá sảm phẩm.
- Nhận xét tiết học
IV. Dặn dò - kết thúc
1'
2'
1'
6'
8'
3'
20'
3'
1'
- Chào học sinh giới thiệu giáo viên dự giờ (nếu có).
- Kiểm tra sĩ số.
- Giáo viên kiểm tra đồ dùng học tập.
- Giáo viên chọn một vài bài trưng bày lên bảng và yêu cầu học sinh nhận xét.
- Giáo nhận xét bổ sung, đánh giá và cho điểm.
- Giáo viên dẫn dắt vào bài.
- Giáo viên ghi tên bài lên bảng
Bài 18: Vẽ theo mẫu 
VẼ CHÂN DUNG
* Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh quan sát, nhận xét.
- Giáo viên giới thiệu một số tranh, ảnh chân dung và đặt câu hỏi:
 + Nhận xét khác nhau giữa ảnh chân dung và tranh chân dung?
- Giáo viên nhận xét, bổ sung. 
- Giáo viên cho học sinh quan sát một số tranh minh họa các nét mặt và đặt câu hỏi:
 + Nhận xét trạng thái tình cảm của mỗi người trong tranh?
 + Vậy thế nào là tranh chân dung?
+ Hãy kể một vài kiểu tranh chân dung mà em biết?
- Giáo viên nhận xét và bổ sung: có 4 loại tranh chân dung: (Phân tích và minh họa)
 + Chân dung chỉ có khuôn mặt người: vẽ khuôn mặt, vai
 + Chân dung nửa người (bán thân): vẽ khuôn mặt và một phần thân người tập trung diễn tả các trạng thái tình cảm trên nét mặt.
 + Chân dung toàn thân: vẽ cả người: chú ý diễn tả cả nét mặt và tư thế
 + Chân dung nhiều người: vẽ những người trong gia đình hay nhóm người.
- Giáo viên yêu cầu học sinh chốt lại kiến thức.
- Giáo viên nhận xét, kết luận.
- Giáo viên dẫn dắt sang phần cách vẽ.
* Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh cách vẽ chân dung. 
- Giáo viên đặt câu hỏi: 
 + Cách vẽ một bài tranh chân dung như thế nào?
- Giáo viên nhận xét, bổ sung.
- Giáo viên đặt câu hỏi:
 + Vậy một bài vẽ tranh chân dung gồm mấy bước?
- Giáo viên nhận xét, bổ sung.
- Giáo viên hướng dẫn cụ thể các bước tiến hành.
- Bước 1: Hướng dẫn xác định khung hình chung (vừa với khổ giấy).
- Bước 2: Hướng dẫn cách vẽ phác hình khuôn mặt: Vẽ hình dáng bề ngoài khuôn mặt, cổ, vai vào trang giấy cân đối. Vừa hướng dẫn vừa vấn đáp với học sinh.
 + Vẽ phác đường trục dọc: Khi hướng của khuôn mặt thay đổi thì vị trí của đường trục dọc như thế nào?
- Giáo viên nhận xét, bổ sung và cho học sinh xem hình minh họa.
- Bước 3: Hướng dẫn cách xác định tỉ lệ các bộ phận trên khuôn mặt. Vừa hướng dẫn vừa vấn đáp với học sinh.
 + Dựa vào đường trục dọc để tìm tỉ lệ các phần: tóc, trán, mặt, mũi, miệng, tai.
 + Phác các đường nét vẽ các bộ phận. Khi hướng mặt thay đổi, các đường này có thay đổi không? Thay đổi như thế nào?
 + Khi ngẩng mặt lên hay cuối xuống thì tỉ lệ các bộ phận có thay đổi không?
- Giáo viên nhận xét, bổ sung và cho học sinh xem hình minh họa.
 + Tìm chiều rộng của mắt, mũi, miệng 
- Bước 4: Hướng dẫn vẽ chi tiết: Dựa vào tỉ lệ đã phác, vẽ nét chi tiết cho giống mẫu, cố gắng tả được đặc điểm và trạng thái tình cảm của nhận vật như: vui, buồn, bình thản 
- Giáo viên cho học sinh quan sát bài hoàn chỉnh.
- Yêu cầu học sinh nhắc lại các bước vẽ.
- Giáo viên củng cố lại.
* Trò chơi ghép tranh: ghép các bộ phận mắt, mũi, miệng, chân mày vào khuôn mặt cô gái sao cho phù hợp.
- Giáo viên phổ biến luật chơi:
- Chia lớp làm 4 tổ.
- Thời gian 3phút.
- Giáo viên nhận xét và tuyên dương đội thắng.
* Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh làm bài.
- Giáo viên yêu cầu bài tập vẽ chân dung 
- Chú ý thể hiện các trạng thái: vui, buồn, bực tức, suy nghĩ  trên nét mặt.
- Giáo viên cho 3 hoặc 4 học sinh lên bảng vẽ chân dung bạn.
- Giáo viên bao quát lớp đến từng bàn học sinh sửa lỗi sai chung.
 + Chú ý học sinh yếu gợi ý cách làm bài.
 + Khuyến khích học sinh khá làm bài tốt hơn.
- Hết giờ, yêu cầu học sinh dừng bút.
* Hoạt động 4: Hướng dẫn học sinh nhận xét - đánh giá.
- Giáo viên chọn 1 vài bài đẹp và chưa đạt trưng bày lên bảng và gợi ý học sinh nhận xét.
- Giáo viên nhận xét bổ sung và đánh giá cho điểm.
- Giáo dục học sinh biết quan tâm yêu quý mọi người ở xung quanh.
- Giáo viên nhận xét giờ học.
 + Tuyên dương những học sinh làm bài, phát biểu xây dựng bài tích cực.
 + Phê bình những học sinh chưa tập trung vào bài học, rút kinh nghiệm tiết học sau.
- Giáo viên cho bài tập về nhà.
 + Quan sát, nhận xét khuôn mặt của người thân và tập vẽ.
 + Sưu tầm tranh chân dung.
- Xem trước bài mới.
Bài 19: Vẽ theo mẫu
VẼ CHÂN DUNG BẠN
- Nhắc học sinh chuẩn bị đồ dùng học tập.
- Hết giờ cho lớp nghỉ.
- Chào học sinh.
- Chào giáo viên.
- Báo cáo sĩ số.
- Bày đồ dùng lên bàn.
- Học sinh quan sát nhận xét theo hướng dẫn của giáo viên:
 + Chủ đề 
 + Hình tượng
 + Màu sắc
- Học sinh lắng nghe.
- Học sinh lắng nghe
- Ghi bài vào vở.
Bài 18: Vẽ theo mẫu 
VẼ CHÂN DUNG
* Hoạt động 1: Học sinh quan sát và nhận xét.
- Học sinh quan sát và trả lời: 
 + Ảnh chân dung là sản phẩm được chụp bằng máy ảnh (thể hiện hầu hết các đặc điểm từ hình dáng, tỉ lệ đậm nhạt )
 + Tranh chân dung là tác phẩm hội họa do họa sĩ vẽ cần thể hiện những gì điển hình nhất - giúp ta cảm nhận được ngoại hình và tính cách.
- Học sinh lắng nghe.
- Học sinh quan sát và trả lời theo ý hiểu: 
 + Nét mặt đối tượng như: vui, buồn, thờ ơ bực tức hiền từ, phúc hậu,hiểm ác)
 + Tranh chân dung là tranh vẽ về một người, nhóm người cụ thể nào đo.ù
 + Chân dung chỉ có mặt người, bán thân, toàn thân, nhiều người.
- Học sinh lắng nghe và quan sát.
- Học sinh trả lời theo ý hiểu; có nhiều loại tranh chân dung, khi vẽ tranh chân dung cần tập trung diễn tả đặc điểm khuôn mặt và các trạng thái tình cảm (vui, buồn) của nhân vật.
- Học sinh lắng nghe.
- Học sinh lắng nghe.
* Hoạt động 2: Tìm hiểu cách vẽ chân dung.
- Học sinh trả lời theo ý hiểu:
 + Vẽ chân dung cũng tiến hành các bước như vẽ theo mẫu không vẽ chi tiết các bộ phận mà nên vẽ bao quát trước chi tiết sau.
- Học sinh lắng nghe.
- Học sinh trả lời: 
 + Gồm 4 bước:
B1: Xác định khung hình chung cho vừa với khổ giấy.
B2: Vẽ phác hình khuôn mặt.
B3: Tìm tỉ lệ các bộ phận.
B4: Vẽ chi tiết.
- Học sinh lắng nghe.
- Quan sát giáo viên hướng dẫn theo cách vẽ.
- Quan sát giáo viên hướng dẫn bước 1.
- Quan sát giáo viên hướng dẫn bước 2. Tham gia vấn đáp với giáo viên.
 + Vị trí của đường trục dọc không như nhau, phụ thuộc vào tư thế của mặt.
 + Mặt nhìn chính diện: đường trục dọc thẳng đứng.
 + Mặt quay sang phải hay sang trái: đường trục dọc sẽ lệch sang phải hay sang trái và là đường cong (theo hình cong của mặt)
- Học sinh lắng nghe và quan sát.
- Quan sát giáo viên hướng dẫn bước 3. Tham gia vấn đáp với giáo viên.
 + Các đường ngang này cũng thay đổi theo thế của nét mặt.
 . Đường thẳng ngang khi mặt nhìn thẳng.
 . Đường cong lên khi mặt ngẩng lên.
 . Đường cong xuống khi mặt cuối xuống.
 + Khi ngẩng mặt lên hay cuối xuống thì tỉ lệ các bộ phận có thay đổi:
 . Mặt ngẩng lên thì phần cằm dài, phần mũi và trán ngắn hơn.
 . Mặt cuối xuống thì phần trán dài, phần cằm, mũi lại ngắn.
- Học sinh lắng nghe và quan sát.
- Quan sát giáo viên hướng dẫn bước 4.
- Quan sát bài hoàn chỉnh.
- Nhắc lại các bước vẽ.
- Học sinh lắng nghe.
- Học sinh lắng nghe giáo viên phổ biến luật chơi.
- Học sinh tham gia trò chơi. - Học sinh lắng nghe và tuyên dương đội thắng.
* Hoạt động 3: Học sinh thực hành.
- Học sinh lắng nghe.
- Học sinh lên bảng vẽ chân dung bạn.
- Học sinh dừng bút.
* Hoạt động 4: Nhận xét - đánh giá sảm phẩm.
- Quan sát và nhận xét bài bạn theo hướng dẫn của giáo viên.
 + Hình dáng
 + Tỉ lệ.
 + Các trạng thái tình cảm trên nét mặt.
- Học sinh lắng nghe.
- Học sinh lắng nghe.
- Lắng nghe giáo viên nhận xét.
- Lắng nghe dặn dò và ghi chép vào vở.
- Chào giáo viên.
- Giáo viên hỏi lý do học sinh vắng mặt (nếu có)
- Học sinh không trả lời được giáo viên gợi ý hoặc yêu cầu học dinh khác trả lời.
- Học sinh trả lời chưa được giáo viên gợi ý để học sinh tìm ra cách trả lời.
- Học sinh trả lời chưa được giáo viên gợi ý cho học sinh trả lời.
- Học sinh không trả lời được giáo viên gợi ý cho học sinh trả lời.
- Học sinh không trả lời được giáo viên gợi ý và gọi học sinh trả lời.
- Học sinh không tập trung vào bài giáo viên nhắc nhở
- Học sinh không tập trung vào bài giáo viên nhắc nhở hoặc gọi học sinh đứng lên nhắc lại lời giáo viên vừa nói.
- Học sinh không tập trung vào bài giáo viên nhắc nhở
- Học sinh không tập trung vào bài giáo viên nhắc nhở
- Học sinh không tập trung, giáo viên nhắc nhở
- Lớp ồn nhắc nhở chú ý học sinh nhận xét bài bạn.
- Cuối tiết lớp ồn ào giáo viên nhắc nhở.
THUYẾT MINH BẢO VỆ KẾ HOẠCH DẠY HỌC
MÔN: MĨ THUẬT (Lớp 8)
Bài 18: Vẽ theo mẫu
VẼ CHÂN DUNG
I. CƠ SỞ XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU:
	1. Căn cứ mục tiêu giáo dục của bậc THCS.
	- Dạy mĩ thuật phổ thông, chủ yếu là làm quen với vẻ đẹp của các tác phẩm nghệ thuật để vận dụng vào bài làm của mình để tạo ra những sản phẩm mới.
	- Cung cấp cho học sinh một lượng kiến thức cơ bản nhất định, giúp các em hiểu được cái đẹp của đường nét, hình mảng, đậm nhạt màu sắc, bố cục, đồng thời giúp học sinh có thể hoàn thành được các bài tập theo khả năng cảm nhận mỗi em.
	2. Căn cứ vào đặc thù môn học và bài học.
	- Đây là tiết dạy vẽ theo mẫu, học sinh phải vẽ đúng đặc điểm của mẫu, không được vẽ theo trí tưởng tượng, sáng tạo nên với học sinh đó là một bài ít gây hứng thú hơn bài vẽ tranh.
	- Vì vẽ theo mẫu: "VẼ CHÂN DUNG" đòi hỏi học sinh phải quan sát mẫu thật để nắm được đặc điểm, cấu trúc của mẫu rồi vẽ vào giấy.
	3. Căn cứ vào đặc điểm nhận thức của học sinh:
	- Học sinh lớp 8 đã và đang hình thành kỹ năng tạo hình, vì vậy đối với tất cả phân môn nói chung và môn vẽ theo mẫu nói riêng yêu cầu cần giúp cho học sinh nắm được lý thuyết phân môn đặc biệt là kỹ năng thể hiện.
	- Ở độ tuổi này, học sinh việc học đã trở thành hoạt động chính có mục đích có định hướng, hơn nữa học sinh đã có nền tảng từ bậc tiểu học và THCS ở lớp 6 và lớp 7 nên việc học đã được học sinh chú ý và học tích cực.
II. CƠ SỞ ĐỂ XÁC ĐỊNH NỘI DUNG
	- Căn cứ vào nội dung, mục têu bài học.
	- Căn cứ vào vị trí của bài học.
	- Căn cứ vào đặc thù của phân môn.
	- Căn cứ vào trình độ của học sinh.
	Ở độ tuổi này học sinh đã có nhiều kỹ năng tạo hình được rèn luyện: kỹ năng quan sát, ước lượng,kỹ năng dựng hình  tương đối thành thạo.
	Học sinh đã có thể nhận xét đặc điểm của mẫu vật tương đối chính xác, biết thực hiện đúng phương pháp, đúng quy trình của một bài vẽ theo mẫu.
	Biết thực hiện theo yêu cầu của giáo viên và có ý thức hoàn thành sản phẩm ngay trong tiết học.
III. CƠ SỞ XÁC ĐỊNH PHƯƠNG PHÁP:
	- Căn cứ vào quy trình thực hiện: giảng bài mới, quan sát nhận xét, hướng dẫn cách vẽ, thực hành, nhận xét đánh giá sản phẩm và tiết học.
	- Hình thức tổ chức tiết dạy: dùng phương pháp trực quan sát và ghi nhớ nên em xác định phương pháp chủ đạo là trực quan (mà khả năng quan sát của học sinh còn hời hợt) kết hợp vẽ theo mẫu học sinh cần nắm chắc kỹ năng tạo hình, dựng hình và vẽ được cấu trúc của vật mẫu nên thực hành rèn luyện kỹ năng là phương pháp quan trọng được em xác định trong bài.
IV. CƠ SỞ XÁC ĐỊNH ĐỒ DÙNG DẠY HỌC.
	Căn cứ vào nội dung và phân môn bài dạy:
	- Biểu mẫu minh họa các bước tiến hành đồ dùng phục vụ trò chơi cho bài học để em có thể tổ chức tố các hoạt động học tập cho học sinh, tranh ảnh chân dung.
	- Căn cứ vào điều kiện vật chất nhà trường.