Bài giảng Bài 55: Tuyến yên, tuyến giáp

NhiÖt liÖt chµo mõng c¸c thµy c« gi¸o ®Õn dù giêChóc c¸c thµy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh m¹nh khoÎ, h¹nh phócChóc giê häc thµnh c«ng.Gi¸o viªn thùc hiÖn: TrÇn V¨n §¹tTr­êng THCS TT An Chau* * * Baøi 55 * * * TUYẾN YÊNTUYẾN GIÁPVùng dưới đồiTuyến yênTuyến tùng?. Hãy cho biết khối lượng màu sắc và vị trí của tuyến yên ? Là một tuyến nhỏ bằng hạt đậu, có màu trắng, nặng 0,5 g, nằm ở nền sọ có liên quan với vùng dưới đồi ( thuộc não trung gian )?. Trình bày cấu trúc của tuyến yên? Gồm có ba thùy : thùy trước, thùy giữa và thùy sauHooc mônCơ quan chịu ảnh hưởng Tác dụng chính* Thùy trước tiết: Kích tố nang trứng (FSH)-Kích tố thể vàng LH)(ICSH ở nam)-Kích tố tuyến giáp (TSH)-Kích tố vỏ tuyến trên thận(ACTH)-Kích tố tuyến sữa(PRL)-Kích tố tăng trưởng (GH)Buồng trứng, tinh hoànBuồng trứng, tinh hoànTuyến giápTuyến trên thậnTuyến sữaHệ cơ xương nữ : Phát triển bao noãnNam : Sinh tinhnữ :Rụng trứng, tạo và duy trì thể vàngNam : Tiết ra testôstêrônTiết hooc môn tirôxinTiết nhiều hooc môn điều hoà hoạt động sinh dục, traođổi chất đường, chất khoángTiết sữa (tạo sữa)Tăng trưởng của cơ thể* Thùy sau tiết -Kích tố chống đái tháo nhạt (kích tố chống đa niệu)(ADH)-Ôxitôxin(OT)ThậnDạ con, tuyến sữaGiữ nước(chống đái tháo nhạt )Tiết sữa, co bóp tử cung lúc đẻ* * Caâu hoûi thaûo luaän * * 1. Hoaït ñoäng cuûa tuyeán yeân chòu söï ñieàu khieån cuûa heä cô quan naøo ? Hoaït ñoäng cuûa tuyeán yeân chòu söï ñieàu khieån tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp cuûa heä thaàn kinh .2. Taïi sao khaúng ñònh tuyeán yeân laø moät tuyeán noäi tieát raát quan troïng ? Tuyeán yeân laø moät tuyeán quan troïng nhaát tieát caùc hooc moân kích thích caùc hoaït ñoäng cuûa nhieàu tuyeán noäi tieát khaùc. Ñoàng thôøi tieát ra caùc hooc moân aûnh höôûng ñeán söï taêng tröôûng, trao ñoåi Glucoâzô, caùc chaát khoaùng, trao ñoåi nöôùc vaø co thaét caùc cô trôn ôû töû cung § 56.* * * * TUYEÁN YEÂN ,TUYEÁN GIAÙP * * * *1. Tuyến yên : Là một tuyến nhỏ bằng hạt đậu, có màu trắng, nặng khoảng 0,5g, nằm ở nền sọ, có liên quan với vùng dưới đồi.Gồm có 3 thuỳ : Thùy trước, thùy giữa và thùy sau- Hoạt động của tuyến yên chịu sự điều khiển trực tiếp hoặc gián tiếp bởi hệ thần kinh .- Tuyến yên là một tuyến quan trọng nhất tiết các hooc môn kích thích hoạt động của nhiều tuyến nội tiếp khác. Đồng thời tiết ra các hooc môn ảnh hưởng đến sự tăng trưởng, trao đổi Glucôzơ, các chất khoáng, trao đổi nước và co thắt các cơ trơn ở tử cung.- Nếu trước tuổi dậy thì GH tiết nhiều (ưu năng)  là người lớn rất nhanh  người khổng . Khi giai đoạn trưởng thành chấm dứt, ưu năng tuyến yên  to đầu xương ngón chân, ngón tay và xương mặt  bàn tay và bàn chân tăng rõ rệt, xương hàm dưới rộng một cách không bình thường người bệnh, cơ thể thô kệch - Nếu tuyến yên hoạt động yếu  GH tiết ra ít (nhược năng) làm cho người lùn§ 56.* * * * TUYEÁN YEÂN ,TUYEÁN GIAÙP * * * *1. Tuyến yên : Là một tuyến nhỏ bằng hạt đậu, có màu trắng, nặng khoảng 0,5g, nằm ở nền sọ, có liên quan với vùng dưới đồi.Gồm có 3 thuỳ : Thùy trước, thùy giữa và thùy sau- Hoạt động của tuyến yên chịu sự điều khiển trực tiếp hoặc gián tiếp bởi hệ thần kinh .Tuyến yên là một tuyến quan trọng nhất tiết các hooc môn kích thích hoạt động của nhiều tuyến nội tiếp khác. Đồng thời tiết ra các hooc môn ảnh hưởng đến sự tăng trưởng, trao đổi Glucôzơ, các chất khoáng, trao đổi nước và co thắt các cơ trơn ở tử cung.2. Tuyến giáp :Eo tuyếnSụn khí quảnTuyến giápSụn tuyến giáp Nang tuyến Tế bào tiết 1. Neâu vò trí vaø khoái löôïng cuûa tuyeán giaùp ? Naèm tröôùc suïn giaùp cuûa thanh quaûn2. Neâu caáu taïo cuûa tuyeán giaùp ? Coù nhieàu nang tuyeán vaø teá baøo tieát 3. Tuyeán giaùp tieát ra loaïi hooc moân naøo ? Hooc moân ñoù coù vai troø gì ñoái vôùi cô theå ?Hooc moân tuyeán giaùp laø Tiroxin (TH), coù vai troø quan troïng trong vieäc trao ñoåi chaát vaø quaù trình chuyeån hoaù caùc chaát trong teá baøo* * Caâu hoûi thaûo luaän * *1. Nguyeân nhaân naøo gaây ra beänh böôùu coå?2. Nguyeân nhaân naøo gaây ra beänh Bazôñoâ ?1. Nguyeân nhaân naøo gaây ra beänh böôùu coå ?Do thieáu ioát  Tiroâxin khoâng tieát ra  tuyeán yeân seõ tieát hooc moân thuùc ñaåy tuyeán giaùp taêng cöôøng hoaït ñoäng  phì ñaïi tuyeán giaùp  gaây beänh böôùu coå2. Nguyeân nhaân naøo gaây ra beänh Bazôñoâ ?Do tuyeán giaùp hoaït ñoäng maïnh  tieát nhieàu Tiroâxin  taêng tieâu duøng oxy  cô theå caêng thaúng  maát nguû, suùt caân  tích nöôùc, phuø neà ôû toå chöùc sau caàu maét  maét loài raÑieàu hoaø hoaït ñoäng cuûa tuyeán giaùp§ 56.* * * * TUYEÁN YEÂN ,TUYEÁN GIAÙP * * * *1. Tuyến yên : Là một tuyến nhỏ bằng hạt đậu, có màu trắng, nặng khoảng 0,5g, nằm ở nền sọ, có liên quan với vùng dưới đồi.Gồm có 3 thuỳ : Thùy trước, thùy giữa và thùy sau- Hoạt động của tuyến yên chịu sự điều khiển trực tiếp hoặc gián tiếp bởi hệ thần kinh .Tuyến yên là một tuyến quan trọng nhất tiết các hooc môn kích thích hoạt động của nhiều tuyến nội tiếp khác. Đồng thời tiết ra các hooc môn ảnh hưởng đến sự tăng trưởng, trao đổi Glucôzơ, các chất khoáng, trao đổi nước và co thắt các cơ trơn ở tử cung.2. Tuyến giáp - Nằm trước sụn giáp của thanh quản nặng khoảng 20 – 25g Hooc môn tuyến giáp là Tirôxin (TH), trong thành phần có íôt. Hooc môn này có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hoá vật chất và năng lượng của cơ thể § 56.* * * * TUYEÁN YEÂN ,TUYEÁN GIAÙP * * * *1. Tuyến yên : Là một tuyến nhỏ bằng hạt đậu, có màu trắng, nặng khoảng 0,5g, nằm ở nền sọ, có liên quan với vùng dưới đồi.Gồm có 3 thuỳ : Thùy trước, thùy giữa và thùy sau- Hoạt động của tuyến yên chịu sự điều khiển trực tiếp hoặc gián tiếp bởi hệ thần kinh .Tuyến yên là một tuyến quan trọng nhất tiết các hooc môn kích thích hoạt động của nhiều tuyến nội tiếp khác. Đồng thời tiết ra các hooc môn ảnh hưởng đến sự tăng trưởng, trao đổi Glucôzơ, các chất khoáng, trao đổi nước và co thắt các cơ trơn ở tử cung.2. Tuyến giáp - Nằm trước sụn giáp của thanh quản nặng khoảng 20 – 25g Hooc môn tuyến giáp là Tirôxin (TH), trong thành phần có íôt. Hooc môn này có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hoá vật chất và năng lượng của cơ thể.Tuyến giáp cùng với tuyến cận giáp có vai trò quan trọng trong điều hoà trao đổi canxi và phốt pho trong máuDaën doø - Học bài theo nội dung và trả lời câu hỏi SGK Đọc mục em có biết- Đọc trước bài 57