Bài giảng Công nghệ 10 - Bài 6: Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp

I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO Quan sát hình vẽ cho biết: Nuôi cấy mô là gì? Tế bào (rễ, thân, lá) Nuôi cấy Cây hoàn chỉnh I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO Môi trường nuôi cấy có những đặc điểm gì? I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO Môi trường dinh dưỡng: Nguyên tố đa lượng: N, S, Ca, K, PNguyên tố vi lượng: Fe, B, Mo, I, Cu Đường: Glucozơ, Saccarozơ Chất điều hòa sinh trưởng: Auxin, Cytokinin Môi trường nuôi cấy Thành tựu của nuôi cấy mô tế bào I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO Tính toàn năng của TB - Khả năng phân hóa, phản phân hóa TÕ bµo thùc vËt Nghiên cứu SGK và cho biết cơ sở khoa học của nuôi cấy mô tế bào ? II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO 1. Tính toàn năng của tế bào Theo em, thế nào là tính toàn năng của tế bào thực vật? - TB chøa hÖ gen quy ®Þnh kiÓu gen loµi ®ã, mang toµn bé l­îng th«ng tin DT cña loµi. Có khả năng sinh sản vô tính để tạo thành cây hoàn chỉnh S¬ ®å thÓ hiÖn tÝnh toµn n¨ng TBTV II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO Quan s¸t s¬ ®å cho biÕt thÕ nµo lµ sù ph©n ho¸ vµ ph¶n ph©n ho¸ TB? Qu¸ tr×nh ph©n ho¸ TÕ bµo ph«i sinh TÕ bµo chuyªn ho¸ Qu¸ tr×nh ph¶n ph©n ho¸ (RÔ, th©n, l¸) II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO 2. Khả năng phân hóa và phản phân hóa Tế bào chuyên hóa Cây hoàn chỉnh TB phôi sinh TB chuyên hóa Cây hoàn chỉnh Tế bào hợp tử Tế bào phôi sinh Quá trình phân hóa Quá trình phản phân hóa (2) (2) (2) II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO b1 b2 b6 b4 b3 b5 Qui trình công nghệ nuôi cấy mô TB III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO Chọn vật liệu nuôi cấy Tạo chồi Khử trùng Tạo rễ Cấy cây vào môi trường thích hợp Trồng cây trong vườn ươm Bước 1 Bước 2 Bước 3 Bước 4 Bước 5 Bước 6 III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO Sơ đồ quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào 1. Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào B2 Khử trùng Buồng khử trùng III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO Khối callus chuẩn bị tạo cây con Cây con mới hình thành III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO B3: Tạo chồi Cắm vật liệu nuôi cấy trong môi trường dinh dưỡng nhân tạo có bổ sung thêm Citokinin hoạt hoá tạo chồi Tạo chồi Tạo chồi bằng cách nào? III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO -Khi cây đạt tiêu chuẩn về chiều cao, số lá thì tách (cắt) chồi cấy sang môi trường tạo rễ . Trong mt này bổ sung chất KT auxin. Tạo rễ III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO B4: Tạo rễ Công việc tạo rễ cho chôi bằng cách nào ? Theo em có thể bỏ qua bước này được không? III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO B5: Cấy cây vào môi trường thích ứng Chuyển cây sang MT thích ứng gần giống với MT tự nhiên về: nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng… Để cây thích ứng dần. III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO B6: Trồng cây trong vườn ươm Khi cây đủ chiều cao, thân lá thì chuyển cây ra vườn ươm. III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO 2. Ý nghĩa - Nhân với số lượng lớn, trên quy mô CN - Sản phẩm sạch bệnh và đồng nhất về di truyền Hệ số nhân giống cao Khôi phục một giống cây trồng quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng VD: 1 củ khoai tây sau 8 tháng nhân giống thu được 2 tỷ mầm giống đủ trồng cho 40 ha.	 1 chồi dứa sau 1 năm tạo được 116.649 cây               