Bài giảng Công nghệ 9 - Bài 15: Xem băng hình về giâm, chiết, ghép cây ăn quả. Thực hành chiết, ghép, cây ăn quả - Nguyễn Thị Lai

GVHD: Nguyễn Thị LongNgười thực hiện: Nguyễn Thị Lai Cao ĐứcBÀI 15: XEM BĂNG HÌNH VỀ GIÂM, CHIẾT ,GHÉP CÂY ĂN QUẢ.THỰC HÀNH CHIẾT, GHÉP, CÂY ĂN QUẢMục tiêu của bài:1) Kiến thức:- Biết được quy trình thực hành của các phương pháp nhân giống vô tính: giâm cành, chiết cành và ghép cành- Làm các thao tác trong quy trình giâm, chiết, ghép cành đúng kỹ thuật.2)Thái độ:- Có thái độ nghiêm túc, cẩn thận, đảm bảo an toàn, vệ sinh trong và sau khi thực hành.A. THỰC HÀNH GIÂM CÀNH:I) Mục tiêu:a.Kiến thức:- Nắm được quy trình thực hành giâm cành đối với cây ăn quả.b. Kĩ năng:- Vận dụng và giâm được một cành cây ăn quả.c.Thái độ:Nghiêm túc, tập trung trong quá trình thực hành.Đảm bảo an toàn, vệ sinh trong và sau khi thực hành.II. Vật liệu, dụng cụ cần thiết:Vật liệu:- Cành để giâm: cành chanh, cam, nho.2) Dụng cụ:Dao sắc nhỏ: 2-3 con/nhóm.Kéo cắt cành: 2 cái.Khay đựng đất bột mịn(cát), túi PE.Thuốc kích thích ra rễ: 1-2 ống/nhóm.Chậu(bôcan) nhỏ.Nền giâm cành( luống đất hoặc cát) III. Quy trình thực hành:Cắt cành giâmXử lí cành giâmCắm cành giâmChăm sóc cành giâmBƯỚC 1: Cắt cành giâm- Dùng dao sắc cắt vát cành giâm có đường kính 0.5cm thành từng đoạn 5-7cm, có 2-4 lá. Bỏ đoạn ngọn cành và sát thân cây mẹ, cắt bớt phiến lá.BƯỚC 2: Xử lý cành giâm - húng gốc cành giâm vào dung dịch thuốc kích thích ra rễ, nhúng sâu từ 1-2cm trong 5-10 giây. Sau đó vẩy cho khô.BƯỚC 3: Cắm cành giâm- Cắm cành giâm hơi chếch so với mặt luống đất hoặc cát với độ sâu 3-5cm, khoảng cách các cành 5cm x 5cm hoặc 10cm x 10cm.- Nếu cắm vào bầu đất thì mỗi bầu một cành và xếp bầu sát nhau để tiện chăm sóc.BƯỚC 4: Chăm sóc cành giâm- Tưới nước thường xuyên dưới dạng xương mù(như phun thuốc trừ sâu) đảm bảo cho đất, cát và mặt lá luôn ẩm.- Phun thuốc trừ nấm và vi khuẩn.- Sau khi giâm 15 ngày, kiểm tra thấy rễ mọc nhiều, dài và hơi chuyển từ màu trắng sang vàng thì chuyển ra vườn ươm hoặc đưa vào bầu đất.MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ GIÂM CÀNHB. THỰC HÀNH CHIẾT CÀNH: I. Mục tiêu:a.) Kiến thức:- Nắm được quy trình thực hành chiết cành đối với cây ăn quả.b.) Kĩ năng:- Vận dụng và chiết được một cành cây ăn quả.c.) Thái độ:Có ý thức, tập trung, chú ý quan sát trong quá trình thực hành. Đảm bảo an toàn, vệ sinh trong và sau khi thực hành. II.Vật liệu, dụng cụ cần thiết: Vật liệu:- Cành để chiết( chanh, cam, vải, bưởi..)2) Dụng cụ:- Dao cắt, kéo cắt cành(hoặc cưa). - Chậu để nhào đất.- Thuốc kích thích ra rễ: 1-2 ống.Mảnh PE trong để bó bầu có kích thước 20cm x30cm. Dây buộc bằng lạt giang, đay hoặc nilong. Đất bột, rễ bèo tây hoặc rơm, rác được băm nhỏ.III. Qui trình thực hành: Chọn cành chiếtKhoanh vỏTrộn hỗn hợp bó bầuBó bầuCắt cành chiếtBƯỚC 1: Chọn cành chiết:- Chọn cành mập, có 1-2 năm tuổi, đường kính từ 0.5 -1.5cm, ở giữa tầng tán cây và vươn ra ánh sángBƯỚC 2: Khoanh vỏ- Dùng dao khoanh vỏ cành chiết ở vị trí cách chạc cành từ 10-15cm. Độ dài phần khoanh từ 1.5-2.5cm.- Bóc hết lớp vỏ phần khoanh, cạo sạch lớp vỏ trắng sát phần gỗ, rồi cho khô.BƯỚC 3: Trộn hỗn hợp bó bầu- Lấy 2/3 đất trộn với 1/3 mùn, rễ bèo tây, chất kích thích ra rễ và làm ẩm tới 70% độ ẩm bão hòa.BƯỚC 4: Bó bầu- Bôi thuốc kích thích ra rễ vào vết cắt khoanh vỏ ở phía trên hoặc trộn thuốc kích thích vào đất bó bầu.- Bó giá thể bầu vào vị trí chiết cho đều, hai đầu nhỏ dần. Phía ngoài bọc mảnh PE trong rồi buộc chặt hai đầu.- Tùy từng loại cây mà kích thước bầu có khác nhau, ví dụ:bầu cây vải thiều có đường kính 6-8cm, dài 10-12cm.BƯỚC 5:- Khi nhìn qua mảnh PE trong thấy rễ xuất hiện ở ngoài bầu đất có màu vàng ngà(khoảng 30-60 ngày sau khi bó bầu) thì cắt cành chiết khỏi cây.- Bóc lớp vỏ PE bó bầu rồi đem giâm ở vườn ươm hoặc trong bầu đất.MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CHIẾT CÂYC. THỰC HÀNH GHÉP CÀNHI. Mục tiêu:a. Kiến thức:- Nắm được qui trình thực hành ghép cành đối với cây ăn quả.b. Kĩ năng:- Vận dụng và ghép được một cành cây ăn quảc. Thái độ: Có tinh thần tập trung, nghiêm túc trong quá trình thực hành. đảm bảo an toàn, vệ sinh trong và sau khi thực hành.II.Qui trình thực hành: 1. Ghép đoạn cành:Chọn và cắt cành ghépChọn vị trí ghép và cắt gốc ghépGhép đoạn cànhKiểm tra sau khi ghépCác bước tiến hành thực tếBƯỚC 1: Chọn và cắt cành ghép- Chọn cành bánh tẻ(không non hoặc già quá); có lá, mầm ngủ to; không sâu bệnh; ở giữa tầng tán cây. Đường kính của cành ghép phải tương đương với gốc ghép.- Cắt vát đầu gốc của cành ghép(có 2-3 mầm ngủ) một vết cắt dài từ 1.5-2 cm.BƯỚC 2: Chọn vị trí ghép và cắt gốc ghép- Chọn vị trí ghép trên thân gốc ghép, cách mặt đất 10-15cm- Cắt các cành phụ, gai ở gốc ghép và ngọn gốc ghép.- Cắt vát gốc ghép tương tự như cành ghép bằng dao sắc.BƯỚC 3: Ghép đoạn cành- Đặt cành ghép lên gốc ghép sao cho chồng khít lên nhau- Buộc dây nilong cố định vết ghép- Chụp kín vết ghép và đầu cành ghép bằng túi PE trong.BƯỚC 4: Kiểm tra sau khi ghép- Sau khi ghép từ 30-35 ngày, mở dây buộc kiểm tra, nếu thấy vết ghép liền nhau và đoạn ghép liền nhau và đoạn cành ghép xanh tươi là được.2. Ghép mắt nhỏ có gỗ:Chọn vị trí ghép và tạo miệng ghépCắt mắt ghépTiến hành ghépKiểm tra sau khi ghépCác bước tiến hành BƯỚC 1: Chọn vị trí ghép và tạo miệng ghép:- Chọn vị trí ghép trên thân gốc ghép, cách mặt đất 15-20cm.- Cắt một lát hình lưỡi gà từ trên xuống, dài 1.5-2cm, có độ dày bằng 1/5 đường kính gốc ghép; sau đó cắt một lát ngang bên dưới sẽ tạo được miệng ghép.BƯỚC 2: Cắt mắt ghép:- Cắt một miếng vỏ cùng một lớp gỗ mỏng trên cành ghép, có mầm ngủ, tương đương với miệng mở ở gốc ghép.BƯỚC 3 : Ghép mắt:- Đặt mắt ghép vào miệng mở ở gốc ghép- Quấn dây nilong cố định mắt ghép* Chú ý: Dây quấn không đè lên mầm ngủ và cuống lá.BƯỚC 4: Kiểm tra sau khi ghép:Sau khi ghép 10-15 ngày kiểm tra thấy mắt ghép còn xanh là được. Sau 18- 30 ngày tháo bỏ dây buộc và cắt ngọn gốc ghép ở phía trên mắt ghép khoảng 1,5- 2cm.3. Ghép chữ T:Chọn vị trí ghép và tạo miệng ghépCắt mắt ghépGhép mắtKiểm tra sau khi ghépCác bước tiến hành thực tếBƯỚC 1: Chọn vị trí ghép và tạo miệng ghép- Chọn chỗ thân thẳng, nhẵn, cách mặt đất 10-20cm- Dùng dao sắc rạch một đường ngang dài 1cm, rồi rạch tiếp một đường (vuông góc với đường rạch trên) dài 2cm ở giữa, tạo thành hình chữ T, dùng mũi dao tách vỏ theo chiều dọc chữ T, mở một cửa vừa đủ để đưa mắt ghép vào.BƯỚC 2: Cắt mắt ghép- Cắt một miếng vỏ hình thoi dài 1,5-2cm, có một ít gỗ và mầm ngủ. BƯỚC 3: Ghép mắt:- Gài mắt ghép vào khe dọc chữ T đã mở trên gốc ghép rồi đấy nhẹ cuống lá trên mắt ghép xuống cho chặt.- Quấn dây nilong cố định vết ghép.* Chú ý: Dây quấn không đè lên mắt ghép và cuống lá.BƯỚC 4: Kiểm tra sau khi ghép- Sau khi ghép 15-20 ngày, mở dây buộc kiểm tra, thấy mắt ghép xanh tươi là được.- Tháo dây buộc được 7-10 ngày thì cắt phần ngọn của gốc ghép ở phía trên mắt ghép khoảng 1.5 - 2cm.Một số hình ảnh về ghép cành