Bài Giảng Công Nghệ Lớp 11 - Bùi Quang Sự - Bài 9 : Tiện Trục Bậc

Giáo án tích hợp Khoa cơ khí:tổ cắt gọtGV: Bùi quang sựTổng công ty thép việt namTrường cao đẳng nghề cơ điện luyện kim - tnChào Mừng Quý Thầy Cô Về Dự GiờChào Mừng Quý Thầy Cô Về Dự GiờChúc Các Em Học Tốt !Giới thiệu một vài nét về trục bậcđược sử dụng nhiều trong lắp giáp máy, kết nối các bộ phận truyền chuyển động như then, bánh răng,vòng bivvTrụ bậc ngắnBài 9 : Tiện trục bậc	I. Mục tiêu bài học.Sau khi học xong bài, học sinh có khả năng:- Trình bày đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật và phương pháp điều chỉnh máy để tiện trụ bậc ngắn gá trên mâm cặp.- Tiện được trụ bậc gắn trên mâm cặp đúng quy trình, yêu cầu kỹ thuật, thời gian và an toàn Gia công cắt gọtGia công cắt gọt	II - Phương pháp tiện trụ bậc:	Khi gia công trụ bậc trước hết cần căn cứ vào hình dáng, kích thước của chi tiết mà chọn cách gá lắp chi tiết và chọn dao phù hợp.	 1. Gá phôi:	Gá phôi tròn đều, phần nhô ra khỏi chấu cặp có độ dài dài hơn chi tiết từ 5 - 10mm để cắt đứt chi tiết khi gia công xong. 	 Gia công cắt gọtLắp phụi lờn mõm cặp của mỏy tiệnPhụiMõm cặpảnh minh Hoạ Tổ cắt gọt-GV: Bùi quang sựPhụiPhụiMõm cặpPhụiPhụiMõm cặpPhụiMõm cặpPhụi2. Chọn dao và gá dao: 	- Tuỳ thuộc vào sự chênh lệch về đường kính giữa các bậc mà chọn dao phù hợp. Nếu độ chênh lệch giữa các bậc nhỏ mài dao có góc  = 90. Nếu sự chênh lệch giữa các bậc lớn mài dao có góc  > 90 khi tiện hết chiều dài bậc ta quay dao ra để cắt hết mặt bậc, đồng thời mặt bậc sẽ vuông góc với tâm của trục.102o90oDao có góc  = 90 Dao có góc  > 90 	- Gá dao trên đài gá dao. Đầu mũi dao phần cắt gọt phải được gá đúng tâm máy, phương của thân dao vuông góc với đường tâm. Khi kẹp chặt dao phải kẹp ít nhất 2 vít kẹp 	 Dao tiệnvít kẹpDao tiệnvít kẹpGia công cắt gọt3. Phương pháp tiện:	Đối với chi tiết là trục bậc ta có hai phương pháp tiện phân tầng và tiện phân đoạn.a) Phương pháp tiện phân đoạn(h.a):	Theo phương pháp này kích thước được thực hiện trên từng đoạn chiều dài của mỗi bậc do đó hình thành chạy dao ngắn hơn và có thể tận dụng chiều sâu cắt. Hành trình chạy dao là L = l1 + l2 + l3 (mm) ( l1, l2, l3 là chiều dài chạy dao của từng bậc ) 	Phương pháp này cho năng suất cao vì hành trình chạy dao ngắn nhưng do kích thước được hoàn thành theo từng bậc nên chỉ sử dụng với những phôi có độ cứng vững cao	gia công cắt gọtgia công cắt gọtHinh ảnh minh Hoạ (h.a)sssBậc 1 Bậc 3 Bậc 2 l1l2l3L = l1 + l2 + l3Bậc 1 Bậc 3 Bậc 2 l1l2l3b) Phương pháp phân tầng (h.b):	Phương pháp này kích thước được hình thành từ bậc có đường kính lớn nhất đến bậc có đường kính nhỏ nhất. Do đó tổng chiều dài chạy dao sẽ lớn nhất là khi tiện tinh L= ( l1 + l2 + l3) + ( l3 + l2 ) + l3  L = 3l3 + 2l2 + l1 ( l1, l2, l3 là chiều dài chạy dao của từng bậc).	Phương pháp này cho năng suất thấp chỉ áp dụng với chi tiết có độ cứng vững kém. Gia công cắt gọtsssl3l2l1ảnhminhHoạL= ( l1 + l2 + l3) + ( l3 + l2 ) + l3  L = 3l3 + 2l2 + l1(h.a)Gia công cắt gọt4. Cách kiểm tra trục bậc:+ Dùng thước lá để đo chiều dài, nhưng độ chính xác thấp, thực tế chỉ dùng khi gá phôi.+ Dùng thước cặp có đuôi sâu để đo cả chiều dài các bậc và đường kính ngoài của trụ bậc độ chính xác tương đối cao (với thước 1/20 độ chính xác đến 0.02mm) .gia công cắt gọtCác dạng sai hỏngNguyên nhânBiện pháp phòng ngừa- Kích thước sai.- Do đo kiểm không chính xác, thực hiện chiều sâu cắt sai.5. Các dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp phòng ngừa:- Mặt bậc không vuông góc với đường tâm chi tiết.- Độ nhám không đạt.- Khi cắt hết chiều dài không tiến dao theo hướng kính. - Mài dao sai góc độ, gá dao sai.- Trục bị côn- Chế độ cắt không hợp lý.- Dao mòn, góc độ dao không đúng.- Lấy dấu sai, dấu bị mất, không kiểm tra thường xuyên.- Đo kiểm chính xác, sử dụng phương pháp cắt thử.- Kiểm tra thường xuyên để đảm bảo độ chính xác.- Tiến dao theo hướng kính khi cắt hết chiều dài.- Mài dao đúng góc độ, gá dao chính xác.- Dao mòn, dao kém cứng vững bị đẩy dao, lượng dư quá ít.- Cổ trục chính bị rơ.- Chọn chế độ cắt hợp lý.- Mài sửa lại dao, kiểm tra đúng góc độ trước khi làm.- Mài lại dao, tăng độ cứng vững cho dao, để lượng dư hợp lý.- Khử hết độ rơ của trục chính.III. Bài tập ứng dụng	Tiện trụ bậc ngắn gá trên mâm cặp 3 chấu tự định tâm 1. Nghiên cứu bản vẽ.gia công cắt gọtTL:Người vẽNgười KTBùi Quang SựVũ Anh TuấnTrường CĐ cơ điện luyện kim TNTrục Bậc ngắnThép CT3Người vẽNgười KTBùi Quang SựVũ Anh TuấnTrường CĐ cơ điện luyện kim TNTrục Bậc ngắnThép CT32x4550± 0,120± 0,1ỉ20± 0,1ỉ16 -0,1Δ4 0Yêu cầu kỹ thuật:- Đảm bảo kích thước đường kính, chiều dài bậc trục- Các bậc trục phải vuông góc với bề mặt trục và đảm bảo phẳng- Chi tiết đảm bảo độ đồng tâm giữa các bậc trục2. Kiến thức chuyên môn:- Tiện trục bậc ngắn theo phương pháp phân đoạn3. Thiết bị, vật tư, dụng cụ :	a ) Thiết bị : 	- Máy tiện T18A, máy mài 2 đá	- Vật tư : Thép cán CT3, 22.Dao vaiDao đầu congDao cắt rónh, đứtDụng cụ cắtThước cặp 1/20Dụng cụ đo kiểmThước láBước 1: Gỏ phụi. Tiện mặt đầunYờu cầu đạt được:Mặt đầu phẳngChế độ cắt: n = 450 vg/ph, S = tay, t = 1mm.604. Trình tự gia công :SPhôi thép cán CT3 24Bước 2: Lấy dấu kích thước chiều dài bậc L=20, L=50mmnChế độ cắt: n = 450 vg/ph, S = tay, t = 0.1mm.ssSBước 3:Tiện thô đạt kích thước 19, L = 20n20 19Mặt bậc vuụng gúc với đường sinh.Chế độ cắt: n = 450 vg/ph, S = 0,15 mm/vg, t = 1,5 mm.Yờu cầu đạt được:SBước 4:Tiện thô đạt kích thước 16,3n20 16,3Mặt bậc vuụng gúc với đường sinh.Chế độ cắt: n = 450 vg/ph, S = 0,15 mm/vg, t = 1,5 mm.Yờu cầu đạt được:SBước 5:Tiện tinh 16±0.1, L=20n20 16±0.1Chế độ cắt: n = 750 vg/ph, S = 0,07 mm/vg, t = 1,5 mm.Yêu cầu tiện song mặt bậc đo kiểm bằng thước cặp có đuôi sâuSnMặt bậc vuụng gúc với đường sinh.Chế độ cắt: n = 450 vg/ph, S = 0,15 mm/vg, t = 1.5mm.20,350Bước 6:Tiện thô 20,3, L = 50nChế độ cắt: n = 450 vg/ph, S = 0,07 mm/vg, t = 0,25mm.Bước 7:Tiện tinh 20±0.1, L = 50sYêu cầu tiện song mặt bậc đo kiểm bằng thước cặp có đuôi sâunSThành rónh phẳng và vuụng gúc với đỏy rónhChế độ cắt: n = 180 vg/ph, S = tay, t = 3 mmYờu cầu đạt được:205 50Bước 8: Cắt rónh sơ bộ sâu 3mm * Cắt rónh.Chế độ cắt: n = 450 vg/ph, S = tay, t = 2 mmBước 9: Vỏt cạnh 45oSn 450 Sn 450Chế độ cắt: n = 450 vg/ph, S = tay, t = 2 mmBước 10: Vỏt cạnh 45on* Cắt đứt chi tiết hoàn thành chi tiết L = 50  0.1mm *Yờu cầu đạt được:Mặt cắt phẳngChế độ cắt: n = 180 vg/ph, S = tay, t = 5mmS50± 0,120± 0,1ỉ20± 0,1ỉ16 -0,1Δ4 0Phiếu luyện tập (nhóm I ) I - Công việc cần luyện tập (Thực hiện theo trình tự gia công):	1 -	Gá phôi, khỏa mặt đầu.	2 -	Tiện kích thước 18  0.1 x 20  0.1, 	3 - 	Tiện kích thước 24  0.1 x 30  0.1. 	4 -	Cắt rãnh, vát cạnh 2x45, cắt đứt chi tiết L50  0.1.	5-	Kiểm tra sản phẩm. - Luyện tập theo nhóm 03 học sinh một máy.- Điều kiện cho luyện tập (các nhóm đều đầy đủ như nhau).- Tiến hành theo sơ đồ luân chuyển như sau: 	T: Thực hiện bài tập.	P: Phụ và quan sát. Q: Quan sát và chuẩn bị. II - Cách thực hiện:Ca thực tậpIII Sản phẩm thứTên học sinh1234Nhậnxétcuốica 15phút. 12345Nhậnxétcuốica 15phút. 1.Phạm Trung đứcTQPTQPTQP2. Phạm Hải YếnPTQPTQPTQ3. Nguyễn Văn HùngQPTQPTQPTCa thực tậpIII Sản phẩm thứTên học sinh1234Nhậnxétcuốica 15phút. 12345Nhậnxétcuốica 15phút. 1.Phạm Trung đứcTQPTQPTQP2. Phạm Hải YếnPTQPTQPTQ3. Nguyễn Văn HùngQPTQPTQPTCa thực tậpIII Sản phẩm thứTên học sinh1234Nhậnxétcuốica 15phút. 12345Nhậnxétcuốica 15phút. 1.Phạm Trung đứcTQPTQPTQP2. Phạm Hải YếnPTQPTQPTQ3. Nguyễn Văn HùngQPTQPTQPTIII- Yêu cầu đạt được: Ca I: Hình thành thao tác.Ca II: Đảm bảo được một số yêu cầu kỹ thuật của bài tập.Ca III: Các sản phẩm đảm bảo yêu cầu kỹ thuật.Ca IV, V: Hình thành kỹ năng gia công. * Định mức thời gian: 60phút/ 1sản phẩm (mỗi học sinh hoàn thành 08 sản phẩm). * An toàn trong quá trình luyện tập. * Ghi chú: 	+ 05 sản phẩm đầu thực hiện mỗi sản phẩm trong 60 phút.	+ 03 sản phẩm tiếp theo thực hiện mỗi sản phẩm trong 50 phút. CỦNG CỐ 123465luyên tâp trên trực tiếp THAO TÁC TRấN MÁY TIỆNChúc các quý thầy cô mạnh khoẻ và các em học sinh học tốt đạt kết quả cao