Bài Giảng Công Nghệ Lớp 12 - Bài 26: Động Cơ Không Đồng Bộ Ba Pha

Bài 26. động cơ không đồng bộ ba phaMục tiêu:Sau khi học bài này học sinh có thể: 	Biết được khái niệm, cấu tạo, nguyên lý làm việc và cách nối dây động cơ không đồng bộ ba phaKhái niệm và công dụng1. Khái niệm2. Công dụngCấu tạo 1. Phần tĩnh (Stato) 2. Phần quay (Rô to)III. Nguyên lý làm việcIV. Cách đấu dâyBài 26. Động cơ không đồng bộ ba pha	Động cơ không đồng bộ ba pha là động cơ xoay chiều ba pha có tốc độ quay của rô to (n) nhỏ hơn tốc độ quay của từ trường dòng điện cấp cho động cơ (n1).Go to the 2nd slide2. Công dụng:	- Động cơ không đồng bộ ba pha được sử dụng làm nguồn động lực cho các máy công tác dùng trong công nghiệp, nông nghiệp và đời sống.	- Động cơ không đồng bộ ba pha rô to lồng sóc được sử dụng phổ biến vì cấu tạo đơn giản, kích thước gọn, dễ vận hành.I. Khái niệm và công dụng1. Khái niệm:II. Cấu tạo:động cơ không đồng bộ ba phaGo to the 2nd slide	Lõi thép stato gồm nhiều lá thép KTĐ, ghép cách điện nhau tạo thành hình trụ rỗng, mặt trong có các rãnh để đặt dây quấn.1 lá thépLõi thép statoa. Mạch từ (Lõi thép ):1. Phần tĩnh (Stato):Gồm: lõi thép, dây quấn và vỏ máyNhiều lá thépGo to the 2nd slide	Dây quấn là dây điện từ, thường là dây đồng /nhôm có phủ sơn cách điện. Dây quấn stato gồm 3 pha dây quấn dây AX, BY, CZ đặt lệch nhau 1200 điện trong các rãnh xung quanh lõi thép. Sáu đầu dây của ba pha dây quấn được đưa ra ngoài hộp đầu dây (trên vỏ máy).b.Mạch điện (Dây quấn ):ZYAXCB120oDây quấn statoA B CHộp đầu dâyZ X YGo to the 2nd slidec. Vỏ máy:Bằng gang hoặc hợp kim nhụm, cú tỏc dụng:- Bảo vệ động cơ; Gỏ lắp động cơ vào bệ mỏy.- Gỏ lắp lừi thộp stato, trờn 2 nắp mỏy cú 2 ổ quay (ổ bi) của trục động cơ. Trờn vỏ mỏy cú hộp đầu dõy,Nắp máyNắp máy`Vỏ máyNhãn máyHộp đầu dâyGo to the 2nd slidenhãn máy1 lá thépLõi thépa. Mạch từ (Lõi thép)	Lõi thép rôto gồm nhiều lá thép KTĐ, ghép cách điện nhau tạo thành hình trụ, mặt ngoài có các rãnh để đặt dây quấn, giữa có lỗ để lắp trục động cơ.2. Phần quay (rô to): Gồm mạch từ, mạch điện và trục quayGo to the 2nd slideb. Mạch điện :Có hai kiểu: Rô to lồng sóc và rô to dây quấn Rô to lồng sóc: Rô to dây quấn:Vòng ngắn mạchThanh dẫnKý hiệu động cơ rô to lồng sócKý hiệu động cơ rô to dây quấn Mạch điện của rô to luôn kín mạch.To the 2nd slideBản chất vật lý của các thanh dẫn?II. Cấu tạoĐộng cơ không đồng bộ ba phaPhần tĩnh (stato)Phần quay (rôto)Mạch từ (lõi thép)Mạch điện (dây quấn)VỏmáyMạch từ (lõi thép)Mạch điện: lồng Sóc/dây quấnTrụcquayGo to the 2nd slide	Tại sao lừi thộp stato và rụ to lại khụng được làm liền khối mà lại được làm từ cỏc lỏ thộp KTĐ dày từ 0,35 đến 0,5 mm ghộp cỏch điện nhau thành một khối?CẤU TẠO ĐỘNG CƠ KHễNG ĐỒNG BỘ BA PHAVỏ mỏyNắp mỏyNắp mỏyRụ toCỏnh quạt giúVũng biTrụcNhón mỏyHộp đầu dõy Lừi thộp statoDõy quấn statoGo to the 2nd slideNắp che quạtIII. Nguyên lý làm việc- Khi cho dòng ba pha vào ba dây quấn stato trong lòng stato xuất hiện Đặc điểm từ trường quay trong lòng stato:+ Trị số không đổi;+ Hướng quay đều trong không gian với vận tốc n1 = 60f/p(vg/phút);	Ở đây: f là tần số của dòng điện cấp cho động cơ (Hz);	 p là số đôi cực từ. + Chiều quay phụ thuộc thứ tự pha của dòng điện.- Từ trường quay quét qua các thanh dẫn của dây quấn rô to làm trong các thanh dẫn xuất hiện - Lực tương tác điện từ giữa từ trường quay và dòng cảm ứng kéo rô to quay từ trường quay1. Nguyên lý làm việc:Go to the 2nd slidesđ đ và dòng cảm ứng.cùng chiều với từ trường quay với tốc độ n<n1.Tại sao n<n1?2. Hệ số trượt	Khi động cơ làm việc n < n1 . 	- Hệ số trượt (s): 	s = (n1 – n)/ n 1;	n 1 – n = n 2: Tốc độ trượt	Tốc độ quay của động cơ n = n 1(1-s) (vũng /phỳt)	Khi động cơ làm việc bỡnh thường: s = 0,02  0,06Go to the 2nd slideIV.CÁCH ĐẤU DÂY QUẤN STATOHướng dẫn cỏch đấu:- Hướng dẫn cỏch đấu được ghi trờn Vớ dụ: Trờn nhón động cơ ghi /Y – 220/380V – 10,5/6,1A	+ Khi lưới điện cú điện ỏp dõy định mức là 220V thỡ dõy quấn stato được đấu  và dòng điện định mức là 10,5A.	+ Khi lưới điện cú điện ỏp dõy định mức là 380V thỡ dõy quấn stato được đấu Y và dòng điện định mức là 6,1A.Go to the 2nd slideBa pha dõy quấn stato là tải ba phanhón của động cơ:A B CZ X YA B CZ X YA B CZ X YNguồnNguồnDõy quấn stato nối YDõy quấn stato nối Hộp đầu dõy3 thanh nối (Bằng đồng - Cu)IV.CÁCH ĐẤU DÂY QUẤN STATO2. Thao tỏc đấuGo to the 2nd slideĐỔI CHIỀU QUAY ĐỘNG CƠA B CZ X YNguồnNguồnA B CZ X YĐộng cơ quay theo chiều kim đồng hồĐộng cơ quay ngược chiều kim đồng hồMuốn đổi chiều quay động cơ chỉ việc đổi nối thứ tự 2 trong 3 pha. to the 2nd (2)(1)(3)(2)(3)CBA(1)CBATrường hợp 1:A1; B 2; C  3ĐC quay theo chiều kim đồng hồTrường hợp 2:A2; B 1; C  3ĐC quay ngược chiều kim đồng hồMÔ PHỏNG ĐỔI CHIỀU QUAY ĐỘNG CƠGo to the 2nd slideBÀI TẬP ÁP DỤNGVớ dụ: Trờn nhón động cơ cú ghi:	Y/  - 380/220V - 5,0/8,66A. - Hóy giải thớch ký hiệu trờn.- Nếu nguồn ba pha nối Y cú Up = 220V thỡ dõy quấn stato của động cơ được nối theo kiểu nào? Vẽ cỏch đấu dõy trờn hộp đầu dõy.BÀI GIẢINguồn nối Y : có Up đm = 220(V) thì Ud đm = 220* √3 = 380 (V)Theo nguyên tắc Ud đm đc = U d đm nguồnThì dây quấn stato của động cơ phải nối YA B CZ X YNguồnDõy quấn stato nối YNhãn động cơ/Y–220/380V-8,66/5,0A; 1435vg/ph; %=80; Cos =0,84; 50Hz. Ở chế độ làm việc định mức, động cơ cú cỏc thụng số:- Cụng suất đầu trục là 2,2Kw hay 3,0Hp- Khi Ud đm nguồn = 220V thỡ dõy quấn stato đấu  và Id đ m động cơ = 8,66A;- Khi Ud đm = 380V thỡ dõy quấn stato đấu Y và Id đm động cơ = 5,0A- Tốc độ quay của rụ to (n) là 1435 vũng/phỳt;- Hiệu suất : %=80;- Hệ số cụng suất: Cos =0,84;- Tần số lưới điện: 50Hz.Go to the 14th slide	Từ trường quay với tốc độ n1 (vg/phỳt) làm trong cỏc thanh dẫn xuất hiện dũng cảm ứng. Lực tương tỏc giữa từ trường quay và dũng cảm ứng làm xuất hiện mụ men tỏc dụng lờn rụ to làm rụ to quay theo từ trường quay với tốc độ n<n1. 	Nếu rụ to đạt tới vận tốc n1 , thỡ từ thụng qua thanh dẫn khụng biến thiờn nữa nờn icư = 0. Do đó, lực tương tỏc điện từ bằng không, khung quay chậm lại. Nờn rụ to chỉ đạt tới tới vận tốc n < n1 .	Động cơ họat động theo nguyờn tắc trờn gọi là động cơ khụng đồng bộ.Go to the 12th slideNSThí nghiệm mô phỏng sự quay không đồng bộ giữa từ trường quay và khung dây kínTừ trường quay được tạo ra do nam châm quay đều với vận tốc n1 (vg/phút).Khung dây kín quay theo chiều của từ trường quay với vận tốc n<n1.Go to the 2nd slideTại sao n<n1?