Bài giảng Địa lí 10 - Bài 21: Quy luật địa đới và quy luật phi địa đới

 I. Quy Luật Địa Đới 1. Khái niệm Là sự thay đổi có quy luật của tất cả các thành phần địa lý và cảnh quan địa lý theo vĩ độ. Vậy tại sao các thành phần tự nhiên và cảnh quan địa lý lạI thay đổi một cách có quy luật như vậy? Em có nhận xét gì về sự thay đổI của tia sáng Mặt TrờI khi đến Trái Đất từ xích đạo về 2 cực, ảnh hưởng của nó? 2. Nguyên nhân Do dạng hình cầu của Trái Đất và bức xạ Mặt Trời -> Góc chiếu của tia sáng Mặt Trời tới bề mặt đất nhỏ dần từ xích đạo về hai cực -> lượng bức xạ Mặt Trời cũng giảm theo. 3. Biểu hiện của quy luật a. Sự phân bố các vòng đai nhiệt. b. Các đai áp và các đớI gió trên Trái Đất c. Các đớI khí hậu trên Trái Đất d. Các đớI đất và các thảm thực vật a. Sự phân bố các vòng đai nhiệt. Hình: Các vòng đai nhiệt trên Trái Đất Trên thế giới có 7 vòng đai nhiệt: Vòng đai nóng Hai vòng đai ôn hòa Hai vòng đai lạnh - Hai vòng đai băng giá b. Các đai áp và các đớI gió trên Trái Đất Có 7 đai áp. Có 6 đới gió hành tinh. c. Các đới khí hậu trên Trái Đất Đới khí hậu cực ĐớI khí hậu cận cực ĐớI khí hậu ôn đới Kiểu khí hậu ôn đớI lục địa Kiểu khí hậu ôn đới hải dương ĐớI khí hậu cận nhiệt Kiểu khí hậu cận nhiệt hoang mạc và bán hoang mạc Kiểu khí hậu cận nhiệt hảI dương Kiểu khí hậu cận nhiệt Địa Trung Hải Đới khí hậu nhiệt đới Kiểu khí hậu hoang mạc và bán hoang mạc nhiệt đới Kiểu khí hậu nhiệt đới gió mùa Đới khí hậu cận xích đạo Đới khí hậu xích đạo Có 7 đới khí hậu chính d. Các đới đất và các thảm thực vật Băng tuyết Đất đài nguyên Đất pốt dôn Đất nâu, xám rừng lá rộng ôn đới Đất đen thảo nguyên, đồng cỏ núi cao Đất nâu rừng, cây bụi lá cứng Đất đỏ, vàng cận nhiệt Đất xám hoang mạc, bán HM Đất đỏ, nâu đỏ xa van Đất đỏ vàng(feralit), đen nhiệt đới Có 10 nhóm đất . Hoang mạc lạnh Đài nguyên Rừng lá kim Rừng lá rộng và hỗn hợp ôn đới Rừng cận nhiệt ẩm Rừng và cây bụi lá cứng cận nhiệt Rừng nhiệt đới Xa van, cây bụi Hoang mạc, bán hoang mạc Thảo nguyên, cây bụi ưa khô và đồng cỏ núi cao Có 10 kiểu thảm thực vật Các thảm thực vật theo hướng kinh tuyến ở Bắc Mỹ II. QUY LUẬT PHI ĐỊA ĐỚI 1. Khái niệm: Là quy luật phân bố không phụ thuộc vào tính chất phân bố theo địa đới của các thành phần địa lý và cảnh quan. 2. Nguyên nhân: Do nguồn năng lượng bên trong lòng đất phân chia bề mặt đất thành: lục địa, đại dương và địa hình núi cao. Năng lượng trong lòng đất Các dãy núi Lục địa, Đại duong Quy luật đai cao Quy luật địa ô 3. Biểu hiện của quy luật. Tại sao khi lên Đà Lạt, chúng ta cảm thấy mát mẻ hơn Tp Hồ Chí Minh cũng như thấy sự khá biệt về thảm thực vật giữa hai nơi? Khái niệm: sự thay đổi có quy luật của các thành phần tự nhiên và các cảnh quan địa lý theo độ cao của địa hình. Nguyên nhân: do sự thay đổi nhiệt ẩm theo độ cao Biểu hiện: sự phân bố các vành đai thực vật theo độ cao. Quy luật đai cao: Trình bày khái niệm, nguyên nhân, biểu hiện của quy luật đai cao. Phân tích hình 18 và hình 19.11 (trang 67, 73 SGK) về biểu hiện của quy luật đai cao? Hình ảnh cảnh quan ở núi Ka-li-man-gia-rô Các thảm thực vật theo hướng kinh tuyến ở Bắc Mỹ b. Quy luật địa ô: Khái niệm: là sự thay đổi có quy luật của các thành phần tự nhiên và các cảnh quan theo kinh độ. Nguyên nhân: do sự phân bố đất, biển và đại dương. - Biểu hiện:sự thay đổi các thảm thực vật theo kinh độ. Một số hình ảnh về cảnh quan ở Bắc Mỹ. Kalexnik: “ cái gì phụ thuộc vào sự phân bố bức xạ Mặt Trời thì có tính chất địa đới, cái gì phụ thuộc vào tác dụng của lực bên trong thí có tính chất phi địa đới. Trong cấu trúc và trong sự phát triển của vỏ cảnh quan Trái Đất, các yếu tố địa đới và phi địa đớI thống nhất một cách có mâu thuẫn và không bao giờ tách rời nhau.”