Bài giảng Điều chế hidro - Phản ứng thế (tiết 4)

`huyÖn xu©n tr­êng - tØnh NAM DINH tr­êng thcs xu©n tiÕnGi¸o viªn: NguyÔn Ngäc Th¹ch M«n hãa häc 8NhiÖt liÖt chµo mõng c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em vÒ tham dù tiÕt héi gi¶ngCâu hỏi. Em hãy trình bày tính chất hóa học và ứng dụng của khí hidro?Kiểm tra bài cũ Cách tiến hành thí nghiệmBước 1Cho 2-3 ml dd HCl vào ống nghiệm rồi cho 2-3 hạt Zn vào ®ã.Bước 2Đậy ống nghiệm bằng nút cao su có ống dẫn khí xuyên qua,chờ khoảng 1 phút để khí thoát ra là tinh khiết.Sau đó đưa tàn đóm đỏ lại đầu ống dẫn khí.Bước 3Đưa que đóm đang cháy lại đầu ống dẫn khí.Bước 4Lấy một giọt dd trong ống nghiệm lên mặt kính đồng hồ và cô cạn. Lưu ý1 .Dùng công tơ hút để lấy dd HCl,tránh để axit đổ ra tay,quần áo2. Ở bước 2 và bước 3 trước khi đưa tàn đóm đỏ và que đóm đang cháy lại đầu ống dẫn khí phải chờ thời gian 1 phút để khí thoát ra là tinh khiết3. Khi tiến hành đốt khí hidro không để ống dẫn khí hướng thẳng vào người làm thí nghiệmCách tiến hành thí nghiệmHiện tượng của thí nghiệmBước 1Cho 2-3 ml dd HCl vào ống nghiệm rồi cho 2-3 hạt Zn vào ®ã.Bước 2Đậy ống nghiệm bằng nút cao su có ống dẫn khí xuyên qua,chờ khoảng 1 phút để khí thoát ra là tinh khiết.Sau đó đưa tàn đóm đỏ lại đầu ống dẫn khí.Bước 3Đưa que đóm đang cháy lại đầu ống dẫn khí.Bước 4Lấy một giọt dd trong ống nghiệm lên mặt kính đồng hồ và cô cạn.Phiếu học tập Lưu ý1 .Dùng công tơ hút để lấy dd HCl,tránh để axit đổ ra tay,quần áo2. Ở bước 2 và bước 3 trước khi đưa tàn đóm đỏ và que đóm đang cháy lại đầu ống dẫn khí phải chờ thời gian 1 phút để khí thoát ra là tinh khiết3. Khi tiến hành đốt khí hidro không để ống dẫn khí hướng thẳng vào người làm thí nghiệm Có các bọt khí xuất hiện; hạt kẽm tan dầnKhí thoát ra không làm tàn đóm đỏ bùng cháy.Khí thoát ra cháy trong không khí với ngọn lửa màu xanh nhạt.Đó là khí hidro (H2).Thu được chất rắn màu trắngĐó là kẽm clorua (ZnCl2)H2H2Bình kípBình kíp đơn giản12 Zn + 2HCl → ZnCl2 + H2(Đơn chất) (Hợp chất) Fe + H2SO4 → FeSO4 + H2(Đơn chất) (Hợp chất)Trong hai phản ứng trªn nguyên tử của đơn chất (Zn hoặc Fe) đã thay thế nguyên tử nào của hîp chÊt (axit)?Phản ứng thế là phản ứng hóa học giữa đơn chất và hợp chất, trong đó nguyên tử của đơn chất thay thế nguyên tử của một nguyên tố trong hợp chất.Bµi tËp 1: Lập phương trình hóa học của các sơ đồ phản ứng sau đây và cho biết chúng thuộc loại phản ứng hóa học nào? 1. Mg + O2 ----> MgO 2. H2O O2 + H2 3. Zn +H2SO4 ----> ZnSO4 + H2 t0®iÖn ph©nBài tập 2: Trong phòng thí nghiệm, có thể điều chế khí H2 bằng cách cho kim loại Zn tác dụng với dd H2SO4 loãng, sản phẩm tạo thành là dd ZnSO4 và khí H2. a. Tính thể tích khí H2 thu được(đktc) nếu biết lượng Zn đã tham gia phản ứng là 6,5 gam b. Tính số gam H2O thu được khi cho toàn bộ lượng khí H2 trên tác dụng với 2,24 lít khí O2 (đktc). Bài giải: a) b).Hướng dẫn - Viết ptpư : 2H2 + O2 → 2H2O - Tính xem chất nào đã phản ứng hết,chất nào còn dư bằng cách: + Tính số mol của H2và O2 theo số liệu đề bài + Tính tỉ lệ: + So sánh hai tỉ lệ trên ● Nếu a>b thì H2 còn dư sau phản ứng ● Nếu a< b thì O2 còn dư sau phản ứng ● Nếu a = b thì O2 và H2 đều phản ứng hết - Tính thu được dựa vào lượng chất phản ứng hết.Hệ số H2 theo ptHệ số O2 theo ptHướng dẫn về nhà Làm bài tập 1,2,3,4,5 trang 117 SGK Tìm hiểu phần đọc thêm trang 116 sgk Đọc trước bài 34. Bài luyện tập 6Trả lời các câu hỏi sau: 3. Cách tiến hành: - Cho 2-3 ml dd HCl vào ống nghiệm rồi cho vào 2-3 hạt Zn vào.Nhận xét - Dùng nút đậy cao su có ống dẫn khí xuyên qua,chờ khoảng 1 phút để khí thoát ra là tinh khiết;sau đó đưa tàn đóm đỏ lại đầu ống dẫn khí.Nhận xét hiện tượng - Đưa que đóm đang cháy lại đầu ống dẫn khí.Nhận xét hiện tượng - Lấy một giọt dd trong ống nghiệm lên mặt kính đồng hồ và cô cạn.Nhận xét hiện tượng *Lưu ý1 .Dùng công tơ hút để lấy dd HCl,tránh để axit đổ ra tay,quần áo2. Ở bước 2 và bước 3 trước khi đưa tàn đóm đỏ và que đóm đang cháy lại đầu ống dẫn khí phải chờ thời gian 1 phút để khí thoát ra là tinh khiết3. Khi tiến hành đốt khí hidro không để ống dẫn khí hướng thẳng vào người làm thí nghiệmCách tiến hànhHiện tương của thí nghiệmBước 1Cho 2-3 ml dd HCl vào ống nghiệm rồi cho vào 2-3 hạt Zn vào.Có các bọt khí xuất hiện;mảnh kẽm tan dầnBước 2Dùng nút đậy cao su có ống dẫn khí xuyên qua,chờ khoảng 1 phút để khí thoát ra là tinh khiết.sau đó đưa tàn đóm đỏ lại đầu ống dẫn khí.Khí thoát ra không làm tàn đóm đỏ bùng cháy.Bước 3Đưa que đóm đang cháy lại đầu ống dẫn khí.Khí thoát ra cháy trong kh«ng khÝ với ngọn lửa màu xanh nhạt,đó là khí hidro.Bước 4Lấy một giọt dd trong ống nghiệm lên mặt kính đồng hồ và cô cạn.Thu dược chất rắn màu trắng,đó là kẽm clorua ZnCl2Phiếu học tập Lưu ý1 .Dùng công tơ hút để lấy dd HCl,tránh để axit đổ ra tay,quần áo2. Ở bước 2 và bước 3 trước khi đưa tàn đóm đỏ và que đóm đang cháy lại đầu ống dẫn khí phải chờ thời gian 1 phút để khí thoát ra là tinh khiết3. Khi tiến hành đốt khí hidro không để ống dẫn khí hướng thẳng vào người làm thí nghiệmVí dụ :  Fe + 2HCl → FeCl2 + H2  2Al + 3H2SO4 → Al2(SO4)3 + 3H2Trong phòng thí nghiệm để điều chế khí hidro có thể thay kim loại Zn bằng các kim loại khác như Fe hay Al; thay dung dịch axit clohidric HCl bằng dung dịch axit sunfuric H2SO4 loãng.Câu hỏi 1. Trong số những chất tham gia phản ứng, đâu là đơn chất? Đâu là hợp chất?2. Trong hai phản ứng trên nguyên tử của đơn chất Zn (hoặc Fe) đã thay thế nguyên tử nào của axit?Cách tiến hành thí nghiệmHiện tượng của thí nghiệmBước 1Cho 2-3 ml dd HCl vào ống nghiệm rồi cho 2-3 hạt Zn vào ®ã.Bước 2Đậy ống nghiệm bằng nút cao su có ống dẫn khí xuyên qua,chờ khoảng 1 phút để khí thoát ra là tinh khiết.Sau đó đưa tàn đóm đỏ lại đầu ống dẫn khí.Bước 3Đưa que đóm đang cháy lại đầu ống dẫn khí.Bước 4Lấy một giọt dd trong ống nghiệm lên mặt kính đồng hồ và cô cạn.Phiếu học tập Lưu ý1 .Dùng công tơ hút để lấy dd HCl,tránh để axit đổ ra tay,quần áo2. Ở bước 2 và bước 3 trước khi đưa tàn đóm đỏ và que đóm đang cháy lại đầu ống dẫn khí phải chờ thời gian 1 phút để khí thoát ra là tinh khiết3. Khi tiến hành đốt khí hidro không để ống dẫn khí hướng thẳng vào người làm thí nghiệm Có các bọt khí xuất hiện; hạt kẽm tan dầnKhí thoát ra không làm tàn đóm đỏ bùng cháy.Khí thoát ra cháy trong không khí với ngọn lửa màu xanh nhạt.Đó là khí hidro (H2).Thu được chất rắn màu trắngĐó là kẽm clorua (ZnCl2)Câu hỏi: Hãy chỉ ra trong những phản ứng hóa học sau,đâu là phản ứng thế?1. 2Al + 6HCl → 2AlCl3 + 3H22. 2KMnO4 → K2MnO4 + MnO2 + O23. BaCl2 + H2SO4 → BaSO4 + 2HClt0Bài tập 1: Trong các phản ứng dưới đây, phản ứng nào có thể dùng để điều chế hiddro trong phòng thí nghiệm? Zn + H2SO4 → ZnSO4 + H2 2H2O 2H2 +O2 2Al + 6HCl → AlCl3 + 3H2 CH4 + O2 CO + 3H2acCách tiến hànhHiện tương của thí nghiệmBước 1Cho 2-3 ml dd HCl vào ống nghiệm rồi cho 2-3 hạt Zn vào ®ã.Bước 2Dùng nút đậy cao su có ống dẫn khí xuyên qua,chờ khoảng 1 phút để khí thoát ra là tinh khiết.sau đó đưa tàn đóm đỏ lại đầu ống dẫn khí.Bước 3Đưa que đóm đang cháy lại đầu ống dẫn khí.Bước 4Lấy một giọt dd trong ống nghiệm lên mặt kính đồng hồ và cô cạn.Phiếu học tậpCách tiến hànhHiện tương của thí nghiệmBước 1Cho 2-3 ml dd HCl vào ống nghiệm rồi cho 2-3 hạt Zn vào ®ã.Bước 2Dùng nút đậy cao su có ống dẫn khí xuyên qua,chờ khoảng 1 phút để khí thoát ra là tinh khiết.sau đó đưa tàn đóm đỏ lại đầu ống dẫn khí.Bước 3Đưa que đóm đang cháy lại đầu ống dẫn khí.Bước 4Lấy một giọt dd trong ống nghiệm lên mặt kính đồng hồ và cô cạn.Hinh 5.5 Điều chế và thu khí hidro1. 2Mg + O2 → 2MgO ( ph¶n øng hóa hợp) 2. 2H2O O2 + 2H2 (ph¶n øng ph©n hñy) 3. Zn + H2SO4 → ZnSO4 + H2 ( ph¶n øng thÕ)