Bài giảng Đơn chất – hợp chất phân tử (tiết 17)

Kiểm tra bài cũ1. Nguyên tử khối là gì? Biết nguyên tử R nặng gấp 4 lần nguyên tử N. Xem bảng T42 cho biết KHHH và tên nguyên tố.2. Chữa bài 5 T20/ SGKĐơn chất1. Đơn chất là gì?- Khí Hiđro là do nguyên tố hiđro tạo nên.- Nhôm do nguyên tố nhôm tạo nên.- Natri do nguyên tố natri tạo nên.- Lưu huỳnh do nguyên tố lưu huỳnh tạo nên.Ta gọi những chất có cấu tạo như trên là đơn chất.Đơn chất là những chất được tạo nên từ một nguyên tố hoá học.Đơn chất là gì ?Vì sao nói hiđro, natri, nhôm, lưu huỳnh. là những đơn chất? Vì khí hiđro, natri, nhôm, lưu huỳnhDo một nguyên tố hoá học cấu tạo nên.Một nguyên tố có thể tạo nên 2, 3 dạng đơn chất, ví dụ từ nguyên tố cacbon tạo nên than(than chì, than muội, than gỗ) và cả kim cương nữa.+ Đơn chất kim loại: Chất rắn trừ thuỷ ngân, dẫn điện, dẫn nhiệt, ánh kim.+ Đơn chất phi kim:Tồn tại ở 3 trạng thái : rắn, lỏng, khí; không dẫn điện (trừ than chì dẫn điện yếu), không dẫn nhiệt, không có ánh kim. Có hai loại đơn chất:2. Đặc điểm cấu tạoMô hình trật tự sắp xếp các nguyên tử trong đơn chất kim loại Em hãy nhận xét về trật tự sắp xếp các nguyên tử trong đơn chất kim loại? Trong đơn chất kim loại các nguyên tử sắp xếp khít nhau và theo một trật tự nhất định.Mô hình tượng trưng một mẫu khí hiđro (A) và oxi (B)AB Trong đơn chất khí các nguyên tử liên kết với nhau như thế nào? Khoảng cách giữa các hạt? Trong đơn chất phi kim các nguyên tử liên kết với nhau theo một số nhất định thường là 2. Khoảng cách giữa các hạt thường rất xa nhau. II. Hợp chất1. Hợp chất là gì?HOClNaMuối ăn (NaCl)Nước ( H2O )Hợp chất là những chất được tạo nên từ hai nguyên tố hoá học trở lên.Có hai loại hợp chất : + Hợp chất vô cơ + Hợp chất hữu cơ2. Đặc điểm cấu tạoHãy nêu nhận xét về cách sắp xếp nguyên tử của các nguyên tố trong hợp chất (tỉ lệ, thứ tự).Mô hình tượng trưng một mẫu nước.Trong hợp chất nguyên tử của các nguyên tố liên kết với nhau theo một tỉ lệ và một thứ tự nhất định. Mô hình tượng trưng một mẫu muối ăn.Kết luận 1.Đơn chất là những chất được tạo nên từ một nguyên tố hoá học.Có hai loại đơn chất: + Đơn chất kim loại: nhôm, sắt + Đơn chất phi kim: lưu huỳnh, hiđro...Trong đơn chất kim loại các nguyên tử xếp khít nhau và theo một trật tự nhất định.2.Hợp chất là những chất được tạo nên từ hai nguyên tố hoá học trở lên. Có hai loại hợp chất: hợp chất vô cơ và hợp chất hữu cơ. Trong hợp chất nguyên tử của các nguyên tố liên kết với nhau theo một tỉ lệ và một thứ tự nhất định. Lưu ý để phân biệt đơn chất với hợp chất người ta dựa vào nguyên tử khác loại liên kết với nhau.Luyện tậpBài tập 3 . Tr26 Trong số các chất cho dưới đây, hãy chỉ ra và giải thích chất nào là đơn chất, là hợp chất:Khí amoniac tạo nên từ N và HPhôtpho đỏ tạo nên từ PAxit clohiđric tạo nên từ H và ClCanxicacbonat tạo nên từ Ca, C và O.Glucozơ tạo nên từ C, H và O Kim loại magie tạo nên từ MgGiải:Đơn chất là P, Mg vì đều tạo bởi một loại nguyên tử, do cùng 1 NTHH tạo nên.Hợp chất là : a, c, d, e vì mỗi chất đều do 2 hay nhiều NTHH tạo nên.Điền những từ thích hợp vào chỗ trống:Khí hiđro, khí oxi, khí clo, là nhữngđều tạo nên từ một ..Nước, muối ăn, axit clohiđric là nhữngđều tạo nên từ  Trong thành phần hoá học của nước (H2O) và axit clohiđric (HCl) đều có chung.................còn muối ăn (NaCl) và axit HCl lại có chung đơn chấtnguyên tố hoá họchợp chấthai nguyên tố hoá họcnguyên tố hiđronguyên tố clo+ Học kĩ bài theo câu hỏi SGK+ BTVN : 6.2 ; 6.5 (SBT)+ Đọc tiếp mục III bài Đơn chất - Hợp chất- Phân tửDặn dò về nhà:Kiểm tra bài cũ1. Đơn chất là gì? Hợp chất là gì? Đặc điểm cấu tạo của đơn chất và hợp chất? - Lấy ví dụ về đơn chất và hợp chất? 2. Chữa bài tập 2 trang 25III. Phân tử1.Định nghĩaMô hình khí OxiOMô hình khí HiđroHMô hình khí SO2NaClMô hình muối ăn1.Hãy cho biết thành phần cấu tạo của các hạt hợp thành các chất trên?2. Nhận xét về hình dạng và kích thước của các hạt trong mỗi một chất ở hình vẽ trên? Câu hỏi thảo luận:Đáp án:1, Khí Hiđro và khí Oxi có hạt hợp thành đều gồm 2 nguyên tử cùng loại liên kết với nhau Khí SO2 có hạt hợp thành gồm 2O liên kết với 1S Muối ăn có hạt hợp thành gồm 1Na liên kết với 1Cl 2, Các hạt hợp thành nên mỗi một chất thì đều giống nhau về kích thước và hình dạng Trong mỗi một chất tính chất hoá học của các hạt hợp thành chất có giống nhau không? Tại sao?Tính chất hoá học của các hạt giống nhau vì chúng có hình dạng, kích thước và thành phần cấu tạo giống nhau. HMô hình khí OxiOMô hình khí HiđroMô hình khí SO2NaClMô hình muối ănVậy: Phân tử là gì? KL:Phân tử là hạt đại diện cho chất, gồm một số nguyên tử liên kết với nhau và thể hiện đầy đủ tính chất hoá học của chất. Đối với đơn chất kim loại: nguyên tử là hạt hợp thành và có vai trò như phân tử VD:2. Phân tử khốiNguyên tử khối là gì?Vậy phân tử khối là gì?KL: Phân tử khối là khối lượng của phân tử tính bằng đơn vị cacbon (đ.v.c)Lưu ý: Phân tử khối của 1 chất bằng tổng nguyên tử khối của các nguyên tử trong phân tử đóVD: Phân tử khối của muối ăn = 23 + 35,5 = 58,5 đ.v.cIV. Trạng thái của chất - Mỗi mẫu chất là một tập hợp vô cùng lớn những nguyên tử hay phân tử.- Tuỳ điều kiện nhiệt độ, áp suất. Một chất có thể tồn tại ở thể rắn, lỏng, khí. Quan sát mô hình và cho biết:Khoảng cách giữa các phân tử và sự chuyển động của các phân trong mỗi trạng thái? Kl:- ở trạng thái rắn: Các hạt (nguyên tử hoặc phân tử) xếp khít nhau và chuyển động tại chỗ.- ở trạng thái lỏng: Các hạt ở gần sát nhau và chuyển động trượt lên nhau.- ở trạng thái khí: Các hạt ở rất xa nhau và chuyển động hỗn độn về nhiều phía. Luyện tậpBài 1. Trong các câu sau, câu nào đúng, câu nào sai:a. Trong bất kì mẫu chất tinh khiết nào cũng chỉ chứa 1 loại nguyên tử.b. Một mẫu đơn chất là tập hợp vô cùng lớn những nguyên tử cùng loại.c. Phân tử của bất kì đơn chất nào cũng gồm hai nguyên tử.d. Phân tử của hợp chất gồm ít nhất 2 loại nguyên tử.e. Phân tử của cùng 1 chất thì giống nhau về khối lượng, hình dạng, kích thước, tính chất.Bài 2: Tính phân tử khối của:a, Axit sunfuric biết phân tử gồm: 2H, 1S và 4Ob, Khí amoniac biết phân tử gồm: 1N và 3Hc, Canxi cacbonat biết phân tử gồm: 1Ca, 1C và 3O Đáp án: a, PT khối của axit sunfuric = 1x2 + 32x1 + 14x4 = 98 (đ.v.c)b, PT khối của khí amoniac = 1x14 + 1x3 = 17 (đ.v.c )c, PT khối của canxi cacbonat = 40x1 + 12x1 + 16x3 = 100 Hướng dẫn về nhà:- Làm bài 5,6,7,8 tr 26Đọc và chuẩn bị cho bài thực hành tiết sau.