Bài giảng Hóa học - Bài 42: Khái niệm về tecpen

Kiểm tra bài cũ Câu 1: Viết CTCT các ankadien có CTPT C5H8 và gọi tên chúng theo danh pháp thay thế. Câu 2: Viết ptpư giữa butadien với H2, Br2 (tỉ lệ 1:1), HBr (tỉ lệ 1:1), phản ứng trùng hợp butadien.11 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 51 2 3 4 51 2 3 4 51 2 3 4 5Đáp ánCâu 1:CH2 = C = CH – CH2 – CH3CH2 = CH – CH = CH – CH3CH2 = CH – CH2 – CH = CH2CH3 – CH = CH = CH – CH3CH2 = C = C – CH3 CH3CH2 = C – CH = CH2CH3Penta-1,2-dienPenta-1,3-dienPenta-1,4-dienPenta-2,3-dien2-metylbuta-1,4-dien3-metylbuta-1,2-dien2Đáp ánCâu 2:CH3 – CH2 – CH2 – CH3CH2 = CH – CH = CH2 + 2H2Ni, t0CH2=CH–CH=CH2 + Br–BrBrBrCH2–CH–CH=CH2 1:1BrCH2–CH=CH–CH2 Br(Sản phẩm cộng 1,2)(Sản phẩm cộng 1,4)1 2 3 4 3Đáp ánCâu 2:CH2=CH–CH=CH2 + H–BrHBrCH2–CH–CH=CH2 1:1BrCH2–CH=CH–CH2 H(Sản phẩm cộng 1,2)(Sản phẩm cộng 1,4)1 2 3 4 Na, p, t0nCH2=CH–CH=CH2 ( CH2–CH=CH–CH2 )n 4Bài 42KHÁI NIỆM VỀ TECPEN5I. THÀNH PHẦN – CẤU TẠO – DẪN XUẤT1/ Thành phần  Tecpen là tên gọi chung của nhóm hidrocacbon không no thường có công thức chung là (C5H8)n (n  2), thường gặp trong giới thực vật.  Tecpen có nhiều trong tinh dầu thảo mộc như tinh dầu thông, sả, quế, cam chanh,6I. THÀNH PHẦN – CẤU TẠO – DẪN XUẤT2/ Cấu tạo Phân tử tecpen có cấu tạo mạch hở hoặc mạch vòng và có chứa các liên kết đôi C = C.VDC10H16Oximen (trong tinh dầu lá húng quế)7I. THÀNH PHẦN – CẤU TẠO – DẪN XUẤT2/ Cấu tạo Phân tử tecpen có cấu tạo mạch hở hoặc mạch vòng và có chứa các liên kết đôi C = C.VDC10H16limonen (trong tinh dầu chanh, bưởi)8I. THÀNH PHẦN – CẤU TẠO – DẪN XUẤT3/ Một vài dẫn xuất chứa oxi của tecpena. Loại mạch hởGeraniol (C10H18O) có trong tinh dầu hoa hồng.VD:9I. THÀNH PHẦN – CẤU TẠO – DẪN XUẤT3/ Một vài dẫn xuất chứa oxi của tecpena. Loại mạch hởVD:Xitronelol (C10H20O) có trong tinh dầu sả.10I. THÀNH PHẦN – CẤU TẠO – DẪN XUẤT3/ Một vài dẫn xuất chứa oxi của tecpenb. Loại mạch vòng VD: Mentol (C10H20O) và menton (C10H18O) có trong tinh dầu bạc hà.11II. NGUỒN TECPEN THIÊN NHIÊN1/ Nguồn tecpen thiên nhiên Tecpen và dẫn xuất chứa oxi của tecpen thường gặp trong giới thực vật. VD  Nhiều tecpen có công thức C10H16, C15H24 có trong quả, lá và nhựa loài thông.  Caroten và licopen (C40H56) là sắc tố màu đỏ của cà rốt và cà chua chín.  Phitol (C20H39OH) ở dạng este có trong chất diệp lục của cây xanh.12II. NGUỒN TECPEN THIÊN NHIÊN2/ Khai thác tecpen Phương pháp thường dùng nhất để khai thác tecpen từ thực vật là dùng cách chưng cất với hơi nước để lôi cuốn lấy tinh dầu từ các bộ phận chứa nhiều tinh dầu của thực vật3/ Ứng dụng của tecpen  Làm hương liệu cho công nghiệp mĩ phẩm và công nghiệp thực phẩm.  Sản xuất dược phẩm.13Củng cốCâu 1: Hãy điền đúng (Đ) hoặc sai (S) sau mỗi khẳng định dưới đây: a. Tecpen có công thức chung là (C5H8)n (n  2), thường gặp trong giới động – thực vật. b. Trong tinh dầu thảo mộc có nhiều tecpen và dẫn xuất chứa oxi của chúng. c. Trong kẹo cao su bạc hà có mentol và menton. d. Nước hoa là dung dịch dầu thơm tách từ hoa quả thực vật.ĐSĐS14Củng cốCâu 2: Viết các phương trình hóa học của phản ứng sau:a. Oximen + H2 (dư)b. Geraniol + Br2 (dư)c. Xitronelol + Br2 15Ni, t0COximen+ 3 H216Geraniol+ 2Br217Xitronelol+ Br218Hệ thống chưng cất lôi cuốn hơi nước19