Bài giảng Hóa học - Bài 48: Nguồn hydrocacbon thiên nhiên

Trường THPT Chuyên Thăng LongLớp: 11 HóaNHOÙM NHÖ-PHUÙC-HOÀNGKÍNH CHAØO THAÀY VAØ CAÙC BAÏN BAØI 48 NGUOÀN HYDROCACBON THIEÂN NHIEÂN A. DAÀU MOÛKhí mỏ dầuKhí thiên nhiênThan mỏDầu mỏNguồn hidrocacbonBài 48A. DAÀU MOÛI. TRAÏNG THAÙI TÖÏ NHIEÂN, TÍNH CHAÁT VAÄT LYÙ VAØ THAØNH PHAÀN CUÛA DAÀU MOÛ - Tuùi dầu laø caùc lớp nham thạch coù nhiều lỗ xốp chứa dầu được bao quanh bởi 1 lớp khoaùng seùt khoâng thấm nước vaø khí.- Tuùi dầu gồm 3 lớpLớp khí trên cùng gọi là khí mỏ dầu (có áp suất lớn)Lớp dầu ở giữaLớp nước và cặn ở dưới cùngSơ đồ cấu tạo mỏ dầu 2. THAØNH PHAÀN HOÙA HOÏC: - Dầu mỏ laø chất lỏng saùnh, maøu naâu đen, muøi đặc trưng, nhẹ hơn nước, khoâng tan trong nước.- Thaønh phần : Laø hỗn hợp của nhiều hiđrocacbon khaùc nhau Nhoùm ankan từ C1 đến C50 Nhoùm xicloankan gồm chủ yếu xiclopentan, xiclohexan vaø caùc đồng đẳng của chuùng. Nhoùm hiđrocacbon thơm gồm benzen, toluen, naphtalen vaø caùc đồng đẳng của chuùng.Ngoaøi thaønh phần chính laø hiđrocacbon, trong dầu mỏ coøn coù một lượng nhỏ caùc hợp chất hữu cơ chứa oxi, nitơ, lưu huỳnh vaø một lượng nhỏ chất vô cơ dạng hoøa tan.HiđrocacbonHợp chấtvô cơ dạnghòa tanHợp chấthữu cơ chứaO, N, SI. DẦU MỎ2. Khai thaùcMỘT SỐ GÌAN KHOAN TREÂN BIỂNMỘT SỐ GIẾNG DẦU TREÂN ĐẤT LIỀN2. Khai thaùc :- Muốn khai thaùc dầu mỏ, người ta khoan những lỗ khoan goïi laø giếng dầu.I. DẦU MỎ- Khi khoan truùng lớp dầu lỏng, dầu tự phun leân do aùp suất cao của khí dầu mỏ.- Khi lượng dầu giảm thì aùp suất khí cũng giảm, người ta phải duøng bơm huùt dầu leân hoặc bơm nước xuống để đẩy dầu leânkhíDầuNướcI. DẦU MỎ2. Khai thaùc :Mỏ dầu ở Trung ĐôngGiaøn khoanNhaø maùy lọc dầuKhu chế biến dầuMột số nước có trữ lượng dầu cao trên thế giới (khối OPEC)1. Iran	 4. AÛraäp Saudi 7. Libia 10. Nigieria 13.Indonesia 2. Irac 5. AÛraäp 	 8. Venezuela	11. Ecuador3. Kuwait 6. Qatar	 9. Angieria 12. GabonỞ Việt NamDầu mỏ ở nước ta chủ yếu tập trung ở thềm lục địa phía namTuùi dầukhai thaùcDầu thoâxử líSơ bộloại bỏ nước, muối vaø phaù nhủ töôngDầu sau xử líChưng cấtSản phẩm sau chưng cấtSử dụngChế biến hoùa học3. Chế biến:I. DẦU MỎa. Chưng cất:(phương pháp vật lý)- Trong công nghiệp, dầu mỏ được chưng cất ở nhiệt độ thường trong những tháp cất liên tục (chưng cất phân đoạn).- Công dụng: tách được những phân đoạn dầu mỏ có nhiệt độ sôi khác nhau.Ảnh một nhà máy tinh cất dầu mỏI. DẦU MỎ3. Chế biến:b. Chế biến hóa học:- Mục đích: làm tăng giá trị sử của dầu mỏ- Để thu nhiều xăng có chất lượng cao và nguyên liệu cho tổng hợp hóa học, người ta dùng phương pháp Crăckinh và Rifominh.* Crăckinh: Phân tử hiđrocacbon mạch dàit0t0,xúc tácPhân tử hiđrocacbon mạch ngắn hơnI. DẦU MỎ3. Chế biến:VD:C8H18CrăckinhC4H8+C4H10CrăckinhC2H6 + C2H4CH4 + C3H6- Sản phẩm Crăckinh các phân đoạn nặng của dầu mỏ là xăng và khí crăckinh (gồm chủ yếu CH4, C2H4, C2H6, C4H8,.)* Rifominh: - Rifominh là quá trình dùng xúc tác và nhiệt làm biến đổi cấu trúc của phân tử hiđrocacbon từ mạch cacbon không phân nhánh thành phân nhánh (đồng phân hóa), từ không thơm thành thơm.I. DẦU MỎ3. Chế biến:t0,xt- Tách hiđrô – đóng vòng ankan thành xicloankan.t0,xt- Tách hiđrô của xicloankan thành hiđôcacbon thơm.t0,xtVí dụ:n-hexan2-metylpentan3-metylpentann-hexanXiclohexanXiclohexanbenzenI. DẦU MỎ3. Chế biến:Sơ đồ chưng cất, chế hóa và ứng dụng của dầu mỏChưng cất dưới áp suất thấpCrackinhRifominhChưng cất dưới áp suất caoDầu nhờnDầu diezenTách tạp chất chứa lưu hùynhDầu hỏaXăngKhí Nhiên liệu khí Khí hóa lỏng80°C180°C220°C260°C300°C340°C380°CNhựa đường (Atphan)Chưng cất dướiáp suất thườngDẦUTHÔ4. Ứng dụng:- Các sản phẩm chế biến dầu mỏ có nhiều ứng dụng quan trọng trong công nghiệp và đời sống.Nhiên liệu động cơ.- Làm nguyên liệu cho các quá trình sản xuất hóa học.I. DẦU MỎII. KHÍ THIÊN NHIÊN VÀ KHÍ MỎ DẦU:1. Nguồn gốc và thành phần:Khí thiên nhiênKhí mỏ dầu (khí đồng hành)Nguồn gốcThành phần- Có nhiều trong mỏ khí- Tích tụ trong các lớp đất, đá xốp ở những độ sâu khác nhau.-Có trong các mỏ dầu-1 phần tan trong dầu mỏ, phần lớn được tích tụ lại thành lớp khí phía trên lớp dầu.- Thành phần chủ yếu là CH4 (95%) và một số đồng đẳng thấp của CH4 như C2H6, C3H8, C4H10, một số khí vô cơ như N2, CO2, H2S, H2,- Thành phần gồm CH4 (50%-70% thể tích) và một số ankan khác với thành phần cao hơn.II. KHÍ THIÊN NHIÊN VÀ KHÍ MỎ DẦU:2. Ứng dụng: Khí thiên nhiên và khí mỏ dầu là nguồn nhiên liệu và nguyên liệu quan trọng; được dùng làm nhiên liệu cho các nhà máy nhiệt, điện.- Khí thiên nhiên ở Tiền Hải (Thái Bình); khí mỏ dầu ở mỏ Bạch Hổ, Lan Tây, Lan Đỏ,. Khí thiên nhiên và khí mỏ dầu ở Việt Nam có chất lượng tốt do có rất ít hợp chất lưu huỳnh.Nhà máy điện đạm Phú MỹCụm khí điện đạm Cà MauNhà máy xử lí khí Dinh CốIII.THAN MỎ:* Than mỏ: là phần còn lại của cây cỏ cổ đại đã bị biến hóa.- Có 3 loại than chính: than gầy, than mỡ và than nâu, trong đó than mỡ được dùng để chế than cốc và cung cấp một lượng nhỏ hiđrocacbon.Than mỡLò cốc(10000Ckhông có không khí)Khí lò cốcNhựa than đáThan cốcThan đáKhai thác than đáNhà máy cốc hóa Thái NguyênThan cốc* Khí lò cốc: là hỗn hợp các chất dễ cháy- Thành phần: chứa chủ yếu là H2 (59%), CH4 (25%), các hiđrocacbon khác, CO, CO2, N2, O2* Nhựa than đá: là chất lỏng, có chứa nhiều hiđrocacbon thơm và phenol.- Từ nhựa than đá, người ta đã tách được nhiều chất có giá trị như benzen, toluen, phenol, naphtalen,còn lại là hắc ín.- Các hợp chất thơm thu được từ chưng cất than đá là nguồn bổ sung nguyên liệu cho công nghiệp.III.THAN MỎ:Tác hại của nguyên liệu hóa thạch với môi trườngNguồn năng lượng sạchKhai thác và sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên thiên nhiên.Tìm ra các nguồn năng lượng sạch thay thế.CHUÙC THAÀY VAØ CAÙC BAÏN COÙ MOÄT NGAØY VUI VEÛ