Bài giảng Hóa học - Bài 58: Hóa học và vấn đề môi trường

Ô nhiễm môi trường Hóa học và vấn đề bảo vệ môi trường trong đời sống sản xuất và học tạp hóa họcI.Ô nhiễm môi trường Ô nhiễm không khíÔ nhiễm môi trường không khí là hiên tượng làm cho không khí sạch bị thay đổi thành phần, có nhuy cơ gây tác hại đến thực vật, động vật, sức khỏe con người và môi trường xung quanh. Ô nhiễm môi trường không khí là gì?Không khí sạch thường gồm 78% khí nitơ, 21% khí oxi và một lượng nhỏ khí cacbonic và hơi nước,Không khí bị ô nhiễm htường có chứa quá mức cho phép nồng độ các khí CO2, CH4 và một số chất độc khác Thí dụ: CO, NH3, SO2, HCl, một số vi khuẩn gây bệnh,..2. Ô nhiễm nướcÔ nhiễm nước là hiên tượng làm thay đổi thành phần tính chất của nước, phần lớn do các hoạt động khác nhau của con người gây ra.Ô nhiễm nghuồn nước là gì ?Nước sạch không chứa các chất nhiễm bẩn, vi khuẩn gây bệnh và các chất háo học làm ảnh hưởng đến sức khỏe của con người. Nước sạch nhất là nước cất trong đó thành phần chỉ là H2O. Nước sạch còn được qui định về thành phần giới hạn của một số ion, một số ion kim loại nặng, một số chât thải có nồng độ dưới mức cho phép của Tổ chức Y tế thế giới.Nước ô nhiễm thường chức chất thải hữu xơ, các vi sinh vật gây bệnh, các chất dinh dưỡng thức vật, các chất hữu cơ tổng hợp, các chất vô cơ, các chất phóng xạ chất độc hóa học,3. Ô nhiễm môi trường đấtÔ nhiễm đất là tất cả các hiện tượn, các quá trình làm nhiễm bẩn đất, thay đổi tính lí, hóa tự nhiên của đất do các tác nhân gây ô nhiễm, dẫn đến làm giảm độ phì của đất.Ô nhiễm môi trường đất là gì ?Đất sạch không chức các chất nhiễm bẩ, một số chất hóa học, nếu có chỉ đạt nồng độ dưới mức quy định.Đất bị ô nhiễm có chứa một số độc tố, chất có hại cho cây trồng vượt quá nồng độ đã được quy định.Thí dụ: Nồng độ thuốc trừ sâu, phân hóa họcKết luận:Nguồn gây ô nhiễm môi trường do tự nhiên hoặc do nhân tạo.Sản xuất hóa học là một trong những nguồn gây ô nhiễm môi trường do khí thải, chất rắn, nước thải có chứa những chất độc hại cho con người và sinh vật.Tác hại của môi trường (ô nhiễm không khí, đất, nước) gây suy giảm sức khỏe của con người, gây thay đổi khí hậu toàn cầu, làm diệt vong một số loài sinh vật,Thí dụ: Hiện tượng thủng tầng ozon, hiệu ứng nhà kính, mưa axit,..II. Hóa học và vấn đề bảo vệ môi trường trong đời sống sản xuất và học tập hóa họcÔ nhiễm môi trường đang xảy ra trên quy mô toàn cầu, gây ảnh hưỡng lớn đến cuộc sống trên Trái Đất. Hiện tượng trái đất bị nóng lên do hiệu ứng nhà kính, hiện tượng nhiều chất độc hại có trong không khí, nước sông, biển, trong đất,..đã làm cho môi trường của hầu hết các nước bị ô nhiễm. Do đó, vấn đề bảo vệ môi trường là vấn đề chng của toàn nhân loại.Hóa học đã có những đóng góp gì trong vấn đề bảo vệ môi trường sống ?Nhận biết môi trường bị ô nhiễm bằng phương pháp hóa họca.Quan sát Ta có thể nhận thấy môi trường bi ô nhiễm qua mùi, màu sắc,Thí dụ: Nước ô nhiễm thường có mùi khó chịuvà có màu tối, đenCăn cứ vào mùi và tác đụng sinh lí đặc trưng của một số khí ta dễ dàng nhận ra không khí bị ô nhiễm.Thí dụ: Không khí có chứa clo thì ta thấy mùi hắc, khó chịu hoặc không khí chứa khí H2S sẽ có mùi trứng thối đặc trưng.b. Xác định chất ô nhiễm bằng các thuốc thửThí dụ: để xác định trong nước có các chất và ion (gốc axit hoặc các ion kim loại) ta cần có những thuốc thử hoặc đến những nơi có thể xác định được thành phần của nước, để xác định.c. Xác định bằng các dụng cụ đoThí dụ: Dùng nhiệt kế đê xác định nhiệt độ của nước hoặc dùng máy đo pH để xác định độ pH của đất, nước,Vai trò của Hóa học trong việc xử lí chất ô nhiễm Nguyên tắc chung của việc xử lí chất ô nhiễm bằng phương pháp hóa học là: Căn cứ vào thức trạng ô nhiễm, đó là xử lí ô nhiễm đất, nước, không khí dựa trên cơ sở khoa học hóa học có kết hợp với khoa học vật lí và sinh học.Phương pháp chung nhất là loại bỏ chất thải độc hại bằng cách sử dụng chất hóa học khác có phản ứng với chất độc hại, tạo thành chất ít độc hại hơn Xử lí nước thảiKhi phát hiện ô nhiễm ở những nơi có chất thải của nhà máy, xí nghiệp, cần có những đề xuất để cơ quan có trách nhiễm xử lí Xử lí khí thảiCO, NOHỉđrocacbonN2, NH3, COhiđrocacbonN2, CO2, H2OGiai đoạn 1Khử háo (xúc tác Pt)Giai đoạn 2Oxi hóa(xúc tác Pt)Thải vào môi trườngXử lí chất thải trong quá trình học tập hóa họcPhân loại hóa chất thải xem chúng thuộc loại nào nào trong số các chất đã học.Căn cứ vào tính chất hóa học của mỗi chất để xử lí cho phù hợp.Thí dụ: nếu là các chất có tính axit thì thường dùng nước vôi dư để trung hòa, nếu là các kim loại quý thì cần xử lí thu gom để tái sử dụng,Danh sách học sinh trong nhóm thực hànhLê Thị Kim SangNguyễn Thị KiểuHồ Nguyễn Công MinhĐinh Công TiếnTăng Phúc MaiNguyễn Thị Bích NgânNguyễn Ngọc Diễm