Bài giảng Hóa học Lớp 9 - Bài 36: Metan

KIỂM TRA BÀI CŨ 
Bài 1 : Hãy chỉ ra những chỗ sai trong các công thức sau và viết lại cho đúng : 
Đáp án: 
 H H H H H 
 │ │ │ │ │ 
H ─ C ─ O ─ H ; b) H ─ C ─ C ─ Cl ; c) H ─ C ─ C ─ H 
 │ │ │ │ │ 
 H H H H H 
 H O H H H H 
 │ │ │ │ 
H ─ C ; b) C ─ C ─ Cl ─ H ; c) H ─ C ─ C ─ H 
 │ │ │ 
 H H H H H H 
Bài 2: Hãy viết công thức cấu tạo của các chất có công thức phân tử sau: CH 3 Cl, C 2 H 6 , CH 4 O, C 2 H 5 OH 
Đáp án: 
 H H H H H H 
 │ │ │ │ │ │ 
H ─ C ─ Cl ; H ─ C ─ C ─ H ; H ─ C ─ O ─ H ; H ─ C ─ C ─ O ─ H 
 │ │ │ │ │ │ 
 H H H H H H 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
BÀI 36: METAN  CTPT: CH 4  PTK: 16 
I . TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN, TÍNH CHẤT VẬT LÍ 
 1. Trạng thái tự nhiên 
Khai th ác khí thiên nhiên 
H ầm khai thác than 
Khí bùn ao 
 Khí biogaz 
 1. Trạng thái tự nhiên 
Metan có nhiều trong: 
 Các mỏ khí (khí thiên nhiên) 
 Mỏ dầu (khí mỏ dầu hay khí đồng hành) 
 Các mỏ than (khí mỏ than) 
Bùn ao (khí bùn ao) 
Khí biogaz 
 2. Tính chất vật lí 
Metan là chất khí, không màu, không mùi, nhẹ hơn không khí (d= ), rất ít tan trong nước 
I . TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN, TÍNH CHẤT VẬT LÍ 
 
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ 
Công thức cấu tạo của Metan 
Nhận xét: Trong phân tử Metan có 4 liên kết đơn 
Mô hình phân tử Metan 
109,5 0 
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC 
1. Tác dụng với oxi 
Khí metan 
Hơi nước 
Nước vôi trong 
THẢO LUẬN 
1.Metan t ác dụng với oxi ở điều kiện nào? 
 M etan tác dụng với oxi ở nhiệt độ cao 
2.Metan ch áy trong oxi với ngọn lửa màu gì? 
 Metan cháy với ngọn lửa màu xanh 
3.Metan t ác dụng với oxi tạo ra sản phẩm nào? 
 Kh í cacbon đioxit và hơi nước 
4.Vi ết PTHH 
 CH 4 + 2 O 2 C O 2 + 2 H 2 O 
 1. Tác dụng với oxi (phản ứng cháy) 
PTHH: CH 4 + 2O 2 CO 2 + 2H 2 O 
 1 2 
- Phản ứng trên tỏa nhiều nhiệt. H ỗn hợp gồm 1 thể tích metan và 2 thể tích oxi là hỗn hợp nổ mạnh 
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC 
 
2. Tác dụng với clo 
Hỗn hợp 
CH 4 ,Cl 2 
Ánh sáng 
Nước 
Quỳ tím 
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC 
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC 
 2. Tác dụng với clo 
Thí nghiệm : SGK trang 114 
Hiện tượng : khi đưa ra ánh sáng, màu vàng nhạt của clo mất đi, giấy quì chuyển sang màu đỏ 
Nhận xét : Metan tác dụng với clo khi có ánh sáng 
2. Tác dụng với clo 
 PTHH : 
 H H 
 │ │ 
 H ─ C ─ H + Cl ─ Cl H ─ C ─ Cl + HCl 
 │ │ 
 H H 
Viết gọn: CH 4 (k) + Cl 2 CH 3 Cl (k) + HCl (k) 
 metan metyl clorua 
 
Kết luận: 
Trong phản ứng trên, nguyên tử hidro của metan được thay thế bởi nguyên tử clo, vì vậy phản ứng trên được gọi là phản ứng thế 
2. Tác dụng với clo 
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC 
 
Lưu ý: 
Nhìn chung, các hợp chất của hiđrocacbon chỉ có liên kết đơn trong phân tử có khả năng tham gia phản ứng thế. 
Các nguyên tử H có thể lần lượt được thay thế bởi các nguyên tử Cl như sau: 
CH 3 Cl + Cl 2 → CH 2 Cl 2 + HCl 
 điclometan 
CH 2 Cl 2 + Cl 2 → CHCl 3 + HCl 
 triclometan (clorofom) 
CHCl 3 + Cl 2 → CCl 4 + HCl 
 cacbon tetraclorua 
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC 
2. Tác dụng với clo 
IV. ỨNG DỤNG 
- Metan cháy tỏa nhiều nhiệt, vì vậy nó được dùng làm nhiên liệu trong đời sống và trong sản xuất 
 
- Metan là nguyên liệu để điều chế hidro theo sơ đồ: 
 metan + nước cacbon đioxit + hidro 
IV. ỨNG DỤNG 
 
- Metan còn được dùng để điều chế bột than và nhiều chất khác 
IV. ỨNG DỤNG 
 
CỦNG CỐ 
Metan 
Tính chất vật lí 
C hất khí, không màu, không mùi, nhẹ hơn không khí ( d= ), rất ít tan trong nước 
Tác dụng với oxi 
Tác dụng với clo 
CH 4 + 2O 2 CO 2 + 2H 2 O 
CH 4 +Cl 2 CH 3 Cl +HCl 
Tính chất hóa học 
CỦNG CỐ 
Bài 1 : Trong các phương trình hóa học sau, phương trình hóa học nào viết đúng? 
CH 4 + Cl 2 CH 2 Cl 2 + H 2 
CH 4 + Cl 2 CH 2 + 2HCl 
2CH 4 + Cl 2 2CH 3 Cl + H 2 
CH 4 + Cl 2 CH 3 Cl + HCl 
Bài 2: Chọn câu đúng trong các câu sau: 
A. Metan có nhiều trong khí quyển 
B. Metan có nhiều trong mỏ khí, mỏ dầu, mỏ than 
C. Metan có nhiều trong nước biển 
D. Metan là chất khí không màu, không mùi, nặng hơn không khí 
CỦNG CỐ 
 Bài 3: Đốt cháy hoàn toàn 11,2 lít khí metan. Hãy tính thể tích khí oxi cần dùng và thể tích khí cacbonic tạo thành. Biết các thể tích khí đo ở điều kiện tiêu chuẩn. 
 = = 0,5 mol 
 CH 4 + 2 O 2 C O 2 + 2 H 2 O 
 1 2 1 /mol 
 0,5 1 0,5 / mol 
 (đktc) = n.22,4 = 1. 22,4 = 22,4 (l) 
 (đktc) = n.22,4 = 0,5 . 22,4 = 11,2 (l) 
CỦNG CỐ 
DẶN DÒ 
- Làm bài 1, 3, 4 SGK/116. 
- Xem trước nội dung bài 37 – Etilen.