Bài giảng Hóa học và vấn đề môi trường (Tiết 1)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHÓM HOÁ HỌCHÓA HỌC VÀ Nhóm 4 - K34B - Hoá Là sự làm thay đổi tính chất của môi trường, vi phạm tiêu chuẩn môi trường.Chất gây ô nhiễm môi trường là những nhân tố làm cho môi trường trở thành độc hại.I. Hoá học và vấn đề ô nhiễm môi trường1. Ô nhiễm môi trường¤ Ô nhiễm môi trường là gi?Nhóm 4 - K34B - HoáHÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNGI/ HÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ ÔNMT1. Khái niệma/ ÔNMT (nói chung)b/ ÔNMT không khíc/ ÔNMT nướcd/ ÔNMT đất ÔNMT KKlà sự có mặt của các chất lạ hoặc sự biến đổi quan trọng trong thành phần không khíÔNMT Nướclà sự thay đổi thành phần và tính chất của nước gây ảnh hưởng đến hoạt động sống bình thường của con người và sinh vậtÔNMT Đất là sự có mặt một số chất và hàm lượng của chúng vượt quá giới hạn dẫn đến sự mất cân bằng hệ sinh thái đấtÔNMT là sự thay đổi tính chất của môi trường, vi phạm tiêu chuẩn môi trường.Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG Nhóm 4 - K34B - HoáTÌNH TRẠNG MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY Ô nhiễm không khí Ô nhiễm nướcÔ nhiễm đất - Ô nhiễm sóng điện từ- Ô nhiễm tiếng ồnÔ nhiễm phóng xạ129876987654543321Nhóm 4 - K34B - HoáHÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNGI/ HÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ ÔNMT1. Khái niệma/ ÔNMT (nói chung)ÔNMT là sự thay đổi tính chất của môi trường, vi phạm tiêu chuẩn môi trường.Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG (1) (2) (3)(1) ÔNMT không khí(2) ÔNMT nước(3) ÔNMT đấtNhóm 4 - K34B - HoáDo hoạt động của thiên nhiên: Núi lửa, thiên tai..Do hoạt động của con người: chất thải công nghiệp, nông nghiệp, sinh hoạt hằng ngàyNguyên nhân gây ô nhiễm môi trường là gì?Nhóm 4 - K34B - HoáTác hại của ô nhiễm môi trườngSự ô nhiễm môi trường này có ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sức khỏe của con người và sự phát triển của động, thực vật.Nhóm 4 - K34B - Hoá1. Ô nhiễm không khíÔ nhiễm môi trường không khí là hiện tượng làm cho không khí sạch thay đổi thành phần, có nguy cơ gây tác hại đến thực vật, động vật, sức khỏe con người và môi trường xung quanh.Không khí sạch thường gồm 78% nitơ, 21% oxi và một lượng khí cacbonic và hơi nước.Không khí bị ô nhiễm thường có chứa quá mức cho phép nồng độ các khí CO2, CH4 và một số khí khác như: CO, NH3 , SO2 ,HClMột số vi khuẩn gây bệnhNhóm 4 - K34B - HoáLàm sao để biết được môi trường không khí bị ô nhiễm?Căn cứ vào mùi và tác dụng sinh lý đặc trưng của một số khí ta dễ dàng nhận ra không khí bị ô nhiễm. VD: - Không khí chứa clo có mùi hắc,khó chịu	- Không khí chứa SO2 có mùi sốc, khó chịu	- H2S mùi trứng thối, đặc trưng	- NH3 mùi khai..Nhóm 4 - K34B - HoáCác chất gây ô nhiễm không khí được chia làm 1 số loại sau:Các loại oxit: CO, SO2 ,NOx Các chất tổng hợp: ete, benzenCác khí halogen và hợp chất của chúng: CFC, clo, bromCác chất bụi nhẹ lơ lửng trong không khí( rắn, lỏng, vi sinh vật)Các bụi nặng: đất đá, kim loại nặngKhí quang hóa: O3 , FAN, NOx ,ADH, etilenChất thải phóng xạ, tiếng ồn, nhiệt độNhóm 4 - K34B - HoáNguyên nhân gây ra ô nhiễm không khí:Hoạt động giao thông vận tải, quá trình đốt cháy nhiên liệu, động cơNhóm 4 - K34B - HoáNhóm 4 - K34B - HoáHoạt động giao thông thải khí CO2 Nhóm 4 - K34B - HoáNhà máy thải khói bụi,khí CO2,SO2Nhóm 4 - K34B - HoáNhóm 4 - K34B - HoáKhói thải nhà máy có chứa CO2, SO2,Nhóm 4 - K34B - HoáNguyên nhân gây ra sự ô nhiễm không khí:•Khí thải sinh hoat:Nhóm 4 - K34B - HoáKhí thải do từ lò nung, đun nấu, đốt rác, Nhóm 4 - K34B - HoáTác hạiHiệu ứng nhà kínhKhói mù quang hóaSuy thoái tầng ozonElnino và La ninaNhóm 4 - K34B - HoáNhóm 4 - K34B - HoáLỗ thủng tầng ozonNhóm 4 - K34B - HoáÔ nhiễm không khí gây ảnh hưởng đến đời sống con ngườiTrẻ em bị tử vong do ô nhiễm không khíNhóm 4 - K34B - Hoá- ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển động thực vậtRừng bị mưa axit tàn pháNhóm 4 - K34B - Hoá2. Ô nhiễm môi trường nướcKhái niệm: Là sự thay đổi thành phần và tính chất của nước gây ảnh hưởng đến hoạt động sống bình thường của con người và sinh vật.Phân loại: Theo thời gian: ٭Thường xuyên	 ٭ Tức thờiTheo bản chất các chất gây ô nhiễmTheo vị trí không gianÔ nhiễm môi trường nước là gi?Nhóm 4 - K34B - HoáÔ nhiễm môi trường nướcNhóm 4 - K34B - HoáCách nhận biết nước bị ô nhiễmMàu sắc:Mùi vị:Nhận biết bằng các thuốc thử:Nhóm 4 - K34B - HoáNguyên nhânNguồn gốc tự nhiên:+ Do mưa, bão, lũ lụt,Nước mưa rơi xuống nhà cửa, đồng ruộng, nhà máy, đường phố,kéo theo các chất bẩn xuống các nguồn nướcNgười nghèo dễ bị tổn thương nhất với các thảm họa môi trường. Nhóm 4 - K34B - HoáNguyên nhânCác nguồn gốc nhân tạoNhóm 4 - K34B - HoáNguồn gốc nhân tạo: Chủ yếu do nước thải từ các vùng dân cư, bệnh viện, trại chăn nuôi, trường học, cơ sở sản xuất chế biến, khu công nghiệp, hoạt động giao thông,sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, Các đơn vị cá nhân sử dụng nước ngầm dưới hình thức khoan giếng, sau khi ngưng không sử dụng không bịt kín các lỗ khoan lại làm cho nước bẩn chảy lẫn vào làm ô nhiễm nguồn nước ngầm. Nước thải còn mang theo hàng triệu loại rác thuộc loại nhựa dẻo như túi, bao bì, giỏ xách, Nhóm 4 - K34B - Hoá Ô nhiễm do sinh hoạt: chất thải vứt bừa bãi,Nhóm 4 - K34B - HoáNhóm 4 - K34B - HoáÔ nhiễm do tràn dầuNhóm 4 - K34B - HoáÔ nhiễm do nguồn nước thảiNhóm 4 - K34B - Hoá-Tác nhân gây ô nhiễm: Các ion của kim loại nặng như: As,Pb,Hg,Sb,Cu,Mn,Các anion(NO3-, SO42-, PO43-,)Thuốc bảo vệ thực vật,phân bón hóa học,thuốc kích thích sinh trưởng,Con người uống nước từ các nguồn nước ô nhiễm cũng dễ mắc các bệnh đường ruột như thổ tả, thương hàn và các bệnh dễ lây nhiễm khác.Con người nhiễm kim loại nặng và các chất nguy hại khác gây nên những tác hại khôn lường về sức khỏe và sinh mạng                                                                                             Nhóm 4 - K34B - Hoáb)Tác hại của ô nhiễm môi trường nước:Tùy theo mức độ ô nhiễm mà tác động khác nhau đến sức khỏe con người( bệnh tật, ung thư, chậm phát triển,kém trí tuệ), ảnh hưởng trực tiếp đến sự sinh trưởng, phát triển hay bị hủy diệt của động thực vật( VD:nhà máy Vedan bức tử Sông thị Vải,)Nhóm 4 - K34B - Hoá=> ảnh hưởng mạnh mẽ đến cuộc sống con người và sự phát triển của động, thực vậtChết vì ô nhiễm nguồn nướcLúa chết, người bị bệnhLàng ung thưNgư dân tay trắng vì cá chết do nước bị ô nhiễmNhóm 4 - K34B - HoáNhóm 4 - K34B - Hoá3. Ô nhiễm môi trường đấtKhi có mặt một số chất và hàm lượng của chúng vượt quá giới hạn thì hệ sinh thái đất sẽ mất cân bằng và môi trường đất bị ô nhiễm.Đất sạch không chứa các chất nhiễm bẩn, một số chất hóa học, nếu có chỉ đạt nồng độ dưới mức quy định.Đất bị ô nhiễm có chứa một số độc tố, chất có hại cho cây trồng vượt quá nồng độ đã quy định.Ô nhiễm môi trường đất là gì?Nhóm 4 - K34B - HoáCách nhận biết đất bị ô nhiễm:Màu đất:Đo độ phì nhiêu bằng máy đo pHNhóm 4 - K34B - HoáNguyên nhân:Do phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật:Nhóm 4 - K34B - Hoá* Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường đất:Ô nhiễm đất do phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật:Nguyên nhân ô nhiêm đất là gì?Ô nhiễm đất do phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật:Ô nhiễm đất do phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật:Sử dụng thuốc trừ sâu trong nông nghiệpNhóm 4 - K34B - Hoá*Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường đất:Ô nhiễm đất do chất thải công nghiệp và sinh hoạtRác thải do sinh hoat.Nhóm 4 - K34B - Hoá*Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường đất:Ô nhiễm đất do chất thải công nghiệp và sinh hoạt đã gây ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt, sức khỏe con người:Nhóm 4 - K34B - Hoá*Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường đất:Ô nhiễm đất do tác nhân sinh học :Ô nhiễm đất do sự cố tràn dầu:Ô nhiễm đất do chiến tranh:Ô nhiễm do thảm họa địa hình:Ô nhiễm do tác nhân vật lý, chất phóng xạ.Nhóm 4 - K34B - HoáMáy bay dải chất hóa học xuống Việt NamNhóm 4 - K34B - HoáHàng năm thải ra:20 tỉ tấn cacbon điôxít,1,53 triệu tấn SO2Hơn 1 triệu tấn niken, 700 triệu tấn bụi1,5 triệu tấn asen, 900 tấn coban600.000 tấn kẽm (Zn), hơi thuỷ ngân (Hg), hơi chì (Pb) và các chất độc hại khác.Nhóm 4 - K34B - Hoá*Tác hại của ô nhiễm môi trường đất:Gây ra những tổn hại lớn về sản xuất, kinh tế và đời sống.Dư lượng hóa chất, thuốc trừ sâu bị phân hủy rất chậm và bị lôi cuốn vào chu trình: đất-cây-động vật-người, gây ra những tác hại khó lường.Nhóm 4 - K34B - HoáNhóm 4 - K34B - HoáKhói thải nhà máy có chứa CO2, SO2,Nhóm 4 - K34B - HoáII. Trách nhiệm của nhà sản xuất và phương pháp xử lý ô nhiễm môi trường1.Trách nhiệm của nhà sản xuất.Thực hiện nghiêm chỉnh quy định của luật bảo vệ môi trường.Nhóm 4 - K34B - Hoá2. Vai trò của hóa học trong việc xử lý chất gây ô nhiễm môi trườngNguyên tắc chung:Phải sử dụng các biện pháp phù hợp với thành phần chất gây ô nhiễmTrong công nghiệp:Phải tuân thủ quy trình xử lý chất thảiTrong nông nghiệp: Sử dụng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, thuốc kích thích sinh trưởng đúng quy định, đúng quy trình.Các cơ sở nghiên cứu, phòng thí nghiệm:Phải phân loại, xử lý trước khi thải ra môi trườngTrong khu dân cư: Rác phải được thu gom, phân loại để thu hồi, tái chế, xử lý chống ô nhiễm môi trường Nhóm 4 - K34B - Hoá3. Một số phương pháp xử lý chất thải:PP hấp thụ: Hấp thụ khí thải bằng nước,dd xut, hoặc dd axit sau đó tái sinh hoặc không tái sinh dd đã hấp thụPP hấp phụ: Chất thải được hấp phụ trong: than bùn, phân rác, đất xốp, than hoạt tính sau đó phân hủy bằng pp sinh hóaPP oxy hóa –khử:Cho khí thải qua dd H2SO4 để hấp thụ amin,amoniac, rồi cho khí qua dd kiềm để hấp thụ axit béo,phenol,sau đó cho qua dd NaClO để oxy hóa andehyt, H2S, xeton,Nhóm 4 - K34B - HoáNhóm 4 - K34B - HoáNhóm 4 - K34B - HoáNhóm 4 - K34B - HoáÝ thức bảo vệ môi trường :Phải học tập để hiểu biết về ô nhiễm môi trường và thực hiện bảo vệ môi trường thường xuyên, không phải chỉ học một lần mà là học suốt đời, từ tuổi ấu thơ đến tuổi trưởng thành không phải chỉ một mình mà là cả cộng đồng.Mỗi người công dân đều phải có trách nhiệm về môi trường,tích cực bảo vệ môi trường sống trong lành.Nhóm 4 - K34B - HoáBạn cũng có thể giúp giảm thiểu ô nhiễm bằng cách:Không xả rác xuống sông, suối, ao, hồ, hay ở các bãi biển.Đổ các rác làm từ chất dẻo và nhựa cẩn thận vào nơi thu gom đem đi xử lý.Giảm bớt lượng nước sử dụng bằng cách tiết kiệm, tái sử dụng hay tái chế  Tham gia các hoạt động cộng đồng để làm sạch môi trường nơi ở, đường phố,kênh rạch, sông, biển...Tham gia các hoạt động chống gây ô nhiễm môi trường nguồn nước, sông, biển, đất,không khí. Không đốt rác thải bừa bãiKhuyến khích gia đình bạn sử dụng các hợp chất tẩy rửa an toàn cho môi trường, hạn chế sử dụng bao bì gói thực phẩm bằng chất dẻo không phân hủy.Nhóm 4 - K34B - HoáHãy giữ lấy Trái đất yên lànhNhóm 4 - K34B - HoáNhóm 4 - K34B - HoáVì một môi trường xanh- sạch-đẹpNhóm 4 - K34B - HoáVÌ MỘT THẾ GIỚI HOÀ BÌNHNhóm 4 - K34B - HoáHãy bỏ rác vào thùngNhóm 4 - K34B - HoáCả thế giới hãy chung tay bảo vệ môi trường Nhóm 4 - K34B - HoáTRƯỜNG ĐẠI HỌC NHÓM HOÁ HỌCXIN CẢM ƠN THẦY CÔ VÀ CÁC BẠN Nhóm 4 - K34B - Hoá