Bài giảng Lịch sử 12 - Bài 3: Các nước Đông Bắc Á

CHƯƠNG IIICÁC NƯỚC Á, PHI, MỸ LA-TINH (1945 – 2000)Bài 3 CÁC NƯỚC ĐÔNG BẮC Á I. NÉT CHUNG VỀ KHU VỰC ĐÔNG BẮC ÁLà khu vực rộng lớn(10,2 triệu km2) và đông dân nhất thế giới(1tỉ 510 triệu người). Trước 1939, đều bị thực dân nô dịch (trừ Nhật Bản). Sau 1945 có nhiều biến chuyển:Tháng 10.1949, nước CHND Trung Hoa ra đời. Cuối thập niên 90, Hồng Kông và Ma Cao cũng trở về với Trung Quốc (trừ Đài Loan).- Năm 1948, bán đảo Triều Tiên đã bị chia cắt thành hai miền : Đại Hàn dân quốc (Hàn quốc ) và CHDCND Triều Tiên. Từ nửa sau thế kỷ XX, tăng trưởng nhanh chóng về kinh tế, I. TRUNG QUỐC RỘNG THỨ 3 THẾ GiỚI GẦN 9,6 KM2,1,26 TỶ NGƯỜI (2000)II. TRUNG QUỐC1. Sự thành lập nước CHND Trung Hoa và thành tựu 10 năm đầu xây dựng chế độ mới (1949 – 1959).a, Sự thành lập nước CHND Trung Hoa * Từ 1946 – 1949, ở Trung Quốc diễn ra cuộc nội chiến giữa Đảng Quốc dân và Đảng Cộng sản:- Ngày 20/07/1946, Tưởng Giới Thạch phát động nội chiến. - Từ tháng 7/1946 đến tháng 6/1947: Quân giải phóng thực hiện chiến lược phòng ngự tích cực, sau đó chuyển sang phản công . Cuối năm 1949, Đảng Quốc dân thất bại phải bỏ chạy ra Đài Loan. - Ngày 01/10/1949, nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa thành lập* Ý nghĩa:+ Trong nước: - Hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ Trung Quốc.- Chấm dứt hơn 100 năm nô dịch và thống trị của đế quốc; - Xóa bỏ tàn dư phong kiến, mở ra kỷ nguyên độc lập tự do tiến lên CNXH. + Thế giới: - Ảnh hưởng sâu sắc đến phong trào giải phóng dân tộc thế giới. 	b,Thành tựu 10 năm đầu xây dựng chế độ mới (1949 - 1959).* Về kinh tế: - 1950 – 1952: thực hiện khôi phục kinh tế, cải cách dân chủ, phát triển văn hóa, giáo dục.- 1953 – 1957: Thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ nhất, + Kết quả : tổng sản lượng công, nông nghiệp tăng 11,8 lần, riêng công nghiệp tăng 10,7 lần. Văn hóa, giáo dục có bước tiến vượt bậc.* Về đối ngoại: - Thi hành chính sách tích cực nhằm củng cố hòa bình và thúc đẩy sự phát triển của phong trào cách mạng thế giới.- Ngày 18/01/1950, Trung Quốc thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam.2. Trung Quốc những năm không ổn định (1959 – 1978)a. Về đối nội:- Kinh tế:Thực hiện đường lối “Ba ngọn cờ hồng”, đời sống nhân dân khó khăn, sản xuất ngừng trệ, đất nước không ổn định.- Không ổn định. Nội bộ ban lãnh đạo Trung Quốc bất đồng gay gắt về đường lối, tranh giành quyền lực, đỉnh cao là cuộc “Đại cách mạng văn hóa vô sản” (1966 – 1976),- Chính trị:b. Về đối ngoại:- Ủng hộ cuộc đấu tranh chống Mỹ của nhân dân Việt Nam và cuộc đấu tranh GPDT của nhân dân Á, Phi và Mỹ la tinh.-Xung đột biên giới với Ấn Độ và Liên Xô.- Từ 1972, bắt tay với Mỹ.Chu Ân Lai với Henry Kissinger và Mao Trạch Đơng. 3. Công cuộc cải cách – mở cửa (từ năm 1978) a, Hoàn cảnh. Tháng 12.1978, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã vạch ra đường lối cải cách, đến Đại hội XIII (10.1987), được nâng lên thành Đường lối chung của Đảng:b. Thành tựu. + Về kinh tế - Phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, tiến hành cải cách và mở cửa, chuyển từ kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang nền kinh tế thị trường XHCN.- Năm 1998, kinh tế Trung Quốc tiến bộ nhanh chóng, đạt tốc độ tăng trưởng cao nhất thế giới (từ 1979 – 1998 GDP tăng 8%/năm, năm 2000 GDP đạt 1080 tỉ đô la), - Nền khoa học – kỹ thuật, văn hóa, giáo dục Trung Quốc đạt thành tựu cao (năm 1964, thử thành công bom nguyên tử; năm 2003: phóng thành công tàu “Thần Châu 5” vào không gian)+ Về đối ngoại- Bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Liên Xô, Mông Cổ, Việt Nam- Mở rộng quan hệ hữu nghị, hợp tác với các nước trên thế giới, - Vai trò và vị trí của Trung Quốc nâng cao trên trường quốc tế, thu hồi chủ quyền Hồng Kông (1997), Ma Cao (1999).Cầu lớn Nam Phố , Thượng HảiTháp truyền hình ở Thượng Hải Thành phố Thượng Hải trong đêm