Bài giảng Lịch sử Lớp 9 - Tiết 27, Bài 23: Tổng khởi nghĩa tháng tám năm 1945 và sự thành lập Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa - Năm học 2019-2020 - Đoàn Thị Ngọc Duyên

TRƯỜNG THCS PHONG PHÚ 
Lịch sử 9 
Năm học: 2019-2020 
Giáo viên: Đoàn Thị Ngọc Duyên 
Tiết 27 – Bài 23 
TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG TÁM NĂM 1945 VÀ SỰ THÀNH LẬP NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA 
I. Lệnh Tổng khởi nghĩa được ban bố 
 1. Hoàn cảnh lịch sử: 
- Thế giới : Chiến tranh thế giới II đến hồi kết thúc. 
+ Ở châu Âu: 5-1945: Phát xít Đức bị đánh bại và 
 đầu hàng không điều kiện 
+ Ở châu Á: phát xít Nhật đầu hàng Đồng M inh 
Không điều kiện (8-1945). 
 - Trong nước:  + Quân Nhật hoang mang, dao động cực độ 
+ Quần chúng qua cao trào kháng nhật cứu nước đang sục sôi cách mạng 
Lệnh Tổng Khởi nghĩa được ban bố trong hoàn cảnh lịch sử nào? 
 thời cơ ngàn năm có một để Tổng khởi nghĩa 
- Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc được thành lập, ra Quân lệnh số 1 kêu gọi toàn dân nổi dậy. 
- Ngày 14-15/8/1945 Đảng ta họp ở Tân Trào 
quyết định Tổng khởi nghĩa giành chính quyền 
 trước khi quân Đồng minh vào nước ta. 
- Ngày 16/8, Đại Hội Quốc dân họp ở Tân Trào: 
 + Tán thành quyết định Tổng khởi nghĩa 
+ Tthông qua 10 chính sách của mặt trận Việt Minh. 
+ Lập ra Ủy ban Dân tộc giải phóng Việt Nam (tức Chính phủ Lâm thời sau này) do Hồ Chí Minh làm Chủ tịch. 
+ Hồ Chí Minh gửi thư kêu gọi đồng bào cả nước đứng lên khởi nghĩa giành chính quyền. 
2. Chủ trương của Đảng: 
I. Lệnh Tổng khởi nghĩa được ban bố 
1. Hoàn cảnh lịch sử: 
Trước tình hình đó Đảng ta đã có chủ trương gì? 
 Quyết định tổng khởi nghĩa nhanh chóng, kịp thời 
Em có suy nghĩ gì về chủ trương của Đảng ? 
- Hội nghị toàn quốc của Đảng quyết định phát động tổng khởi nghĩa giành chính quyền trước khi quân Đồng minh vào nước ta. 
- Đại hội Quốc dân lập Uỷ ban Giải phóng dân tộc. 
- Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư kêu gọi đồng bào cả nước nổi dậy khởi nghĩa. 
Tân Trào - nơi khởi nguồn 
Cách mạng t háng Tám 
Đình Tân Trào, Sơn Dương 
(Tuyên Quang) nơi diễn ra Đại hội Quốc dân 
Đại hội quốc dân tại đình Tân Trào ngày 16/08/1945 do Bác Hồ chủ trì 
II. Diễn biến Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 
Thời gian 
Sự kiện 
Ý nghĩa 
18/8/1945 
4 tỉnh giành được chính quyền sớm nhất (Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh, Quảng Nam) 
Mở đầu cho cách mạng tháng Tám 
HẢI DƯƠNG (18/8) 
BẮC GIANG(18/8) 
HÀ TĨNH(18/8) 
QUẢNG NAM (18/8) 
Ngay sau khi Nhật đảo chính Pháp, không khí cách mạng ở Hà Nội như thế nào ? 
Khởi nghĩa giành chính quyền ở Hà Nội diễn ra như thế nào? 
- Ngay sau khi Nhật đảo chính Pháp, không khí 
cách mạng rất sôi động...Các đội tuyên truyền 
xung phong của Việt Minh hoạt động khắp 
thành phố 
Ngày 15-8, Việt minh tổ chức diễn thuyết 
 ở ba rạp hát trong thành phố. Ngày 16-8, 
 truyền đơn, biểu ngữ kêu gọi khởi nghĩa 
xuất hiện khắp mọi nơi. Chính phủ bù 
 nhìn lung lay đến tận gốc rễ . 
- Ngày 19-8, mít tinh tại nhà hát lớn biến thành cuộc 
biểu tình đánh chiếm các công sở chính quyền địch, 
khởi nghĩa thắng lợi ở Hà Nội. 
II. Diễn biến Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 
19/8/1945 
Giành chính quyền ở Hà Nội 
Thời gian 
Sự kiện 
Ý nghĩa 
18/8/1945 
4 tỉnh giành được chính quyền sớm nhất (Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh, Quảng Nam) 
Mở đầu cho cách mạng tháng Tám 
Cổ vũ khởi nghĩa trong cả nước 
Cuộc mittinh tại Nhà hát lớn Hà Nội (19/8/1945) 
Nh ạc sĩ Văn Cao 
Tiến quân ca là một bài hát do nhạc sĩ Văn Cao (1923-1995) sáng tác vào năm 1944. Ngay từ khi ra đời, bài hát được coi là bài hát chính thức của Mặt trận Việt Minh.  
HẢI DƯƠNG (18/8) 
BẮC GIANG(18/8) 
HÀ TỈNH(18/8) 
QUẢNG NAM (18/8) 
HÀ NỘI (19/8) 
=> Ý nghĩa : Cổ vũ cả nước, làm kẻ thù hoang mang, dao động, c ó ý nghĩa quyết định đến thắng lợi của cách mạng trong cả nước. 
HUẾ(23/8) 
SAI GÒN(25/8) 
II. Diễn biến Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 
23/8/1945 
Huế giành chính quyền 
25/8/1945 
Sài Gòn giành chính quyền 
28/8/1945 
Tổng khởi nghĩa thành công trong cả nước 
30/8/1945 
Bảo Đại thoái vị 
Thời gian 
Sự kiện 
Ý nghĩa 
18/8/1945 
4 tỉnh giành được chính quyền sớm nhất (Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh, Quảng Nam) 
Mở đầu cho cách mạng tháng Tám 
19/8/1945 
Giành chính quyền ở Hà Nội 
Cổ vũ khởi nghĩa trong cả nước 
Cổ vũ tổng khởi nghĩa ở miền Trung 
Cổ vũ tổng khởi nghĩa ở miền Nam 
Hai tỉnh giành chính quyền muộn nhất (Hà Tiên, Đồng Nai thượng) 
Kết thúc sự tồn tại của nhà nước phong kiến 
VUA BẢO ĐẠI THOÁI VỊ NGÀY 30-8-1945 
Cảnh Bảo Đại thoái vị, trao ấn kiếm được tái hiện tại bảo tàng Lịch sử - Cách mạng Thừa Thiên - Huế. 
 * 2 - 9 - 1945, tại quảng trường Ba Đình, Bác Hồ đọc bản tuyên ngôn độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. 
II. Diễn biến Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 
Thời gian 
Sự kiện 
Ý nghĩa 
18/8/1945 
4 tỉnh giành được chính quyền sớm nhất (Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh, Quảng Nam) 
Mở đầu cho cách mạng tháng Tám 
19/8/1945 
Giành chính quyền ở Hà Nội 
Cổ vũ khởi nghĩa trong cả nước 
23/8/1945 
Giành chính quyền ở Huế 
Cổ vũ tổng khởi nghĩa ở miền Trung 
25/8/1945 
Giành chính quyền ở Sài Gòn 
Cổ vũ tổng khởi nghĩa ở miền Nam 
28/8/1945 
Hai tỉnh giành chính quyền muộn nhất (Hà Tiên, Đồng Nai thượng) 
Tổng khởi nghĩa thắng lợi hoàn toàn 
30/8/1945 
Bảo Đại đọc chiếu thoái vị 
Kết thúc sự tồn tại của nhà nước phong kiến 
2/9/1945 
Bác Hồ đọc tuyên ngôn độc lập 
Khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa 
Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945 
Quảng trường Ba Đình ở phía trước Lăng Bác có gần 200 ô vuông trồng cỏ 
IV. Ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân th ắng lợi của cách mạng tháng Tám 
1. Ý nghĩa lịch sử 
a. Đối với trong nước: 
 Là một kiện vĩ đại trong lịch sử dân tộc, đã phá tan hai tầng xiềng xích Pháp - Nhật, lật đổ ngai vàng phong kiến. 
 Lập ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa 
- Mở ra 1 kỉ nguyên mới cho dân tộc ta - kỉ nguyên độc lập, tự do, dân chủ 
b. Đối với quốc tế: 
+ Cổ vũ mạnh mẽ tinh thần đấu tranh của nhân dân các nước thuộc địa và nửa thuộc địa trên thế giới , nhất là ở Châu Á, châu Phi. 
Em hãy nêu nguyên nhân thành công của cách mạng tháng Tám năm 1945 ? 
IV. Ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thành công 
của cách mạng tháng Tám 
1. Ý nghĩa lịch sử: 
2. Nguyên nhân thắng lợi 
 * Chủ quan: 
Dân tộc ta có truyền thống yêu nước sâu sắc. 
Sự lãnh đạo tài tình của đảng,đứng đầu là chủ tịch Hồ Chí Minh. 
- Có khối liên minh công nông vững chắc, tập hợp được mọi lực lượng yêu nước trong mặt trận dân tộc thống nhất rộng rãi. 
* Khách quan: 
 Điều kiện quốc tế thuận lợi, Liên Xô và các nước Đồng minh đánh bại phát Xít Đức , tạo thời cơ thuận lợi cho cách mạng giành thắng lợi. 
BÀI TẬP VỀ NHÀ 
Sự lãnh đạo kịp thời, sáng tạo của Đảng cộng sản Đông Dương và lãnh tụ Hồ Chí Minh trong cách mạng tháng Tám thể hiện ở những điểm nào? 
CÁM ƠN CÁC EM HỌC SINH ĐÃ THAM GIA KHÓA HỌC