Bài giảng Luyện từ và câu Lớp 4 - Tuần 11 - Bài: Tính từ

 Bài hát: QUẢ GÌ? 
 Nêu các từ có trong lời bài hát « Quả gì? » 
 Trò chơi « Truyền điện » 
Cách chơi: Mỗi bạn được gọi tên sẽ nêu 1 từ chỉ đặc điểm có trong lời bài hát « Quả gì? ». Bạn nào nêu xong có quyền gọi bạn tiếp theo. Cứ như thế cho đến hết các từ chỉ đặc điểm. Nếu bạn trước trả lời sai thì bạn sau có quyền trả lời lại cho đúng. Kết thúc trò chơi, bạn nào trả lời sai sẽ phải nhảy lò cò từ chỗ của mình ra cửa lớp rồi trở về chỗ cũ. 
 Các từ chỉ đặc điểm có trong lời bài hát QUẢ GÌ?: 
chua, cưng cứng, cao, dai, điếc, lông lốc, chi chít, đau, thơm lừng, to. 
 I. Đọc truyện: Cậu học sinh ở Ác-boa 
 Ác-boa là một thị trấn nhỏ, không có những lâu đài đồ sộ, nguy nga, chỉ thấy những ngôi nhà nhỏ bé, cổ kính và những vườn nho con con. Dòng sông Quy-dăng-xơ hiền hòa lượn quanh thành phố với những chiếc cầu trắng phau. 
 Ông bố dắt con đến gặp thầy giáo để xin học. Thầy Rơ-nê đã già, mái tóc ngả màu xám, da nhăn nheo, nhưng đi lại vẫn nhanh nhẹn Thầy cứ lắc đầu chê Lu-i còn bé quá. 
 Thế mà chỉ ít lâu sau, Lu-i đã khiến thầy rất hài lòng. Cậu là học sinh chăm chỉ và giỏi nhất lớp. 
 Theo ĐỨC HOÀI 
Lu-i: Lu-i Pa-xtơ: nhà bác học nổi tiếng người Pháp. 
Đồ sộ: hết sức to lớn. 
Nguy nga: (công trình kiến trúc) to lớn, đẹp đẽ. 
Viện nghiên cứu mang tên ông ở Nha Trang 
Lu-i Pax-tơ được tôn vinh là " cha đẻ của ngành vi sinh vật học ". Ông còn là một thầy thuốc vĩ đại và là ân nhân của nhân loại . Ông có nhiều công trình nghiên cứu khoa học mang lại lợi ích cho nhân loại. 
 I. Đọc truyện: Cậu học sinh ở Ác-boa 
 Ác-boa là một thị trấn nhỏ, không có những lâu đài đồ sộ, nguy nga, chỉ thấy những ngôi nhà nhỏ bé, cổ kính và những vườn nho con con. Dòng sông Quy-dăng-xơ hiền hòa lượn quanh thành phố với những chiếc cầu trắng phau. 
 Ông bố dắt con đến gặp thầy giáo để xin học. Thầy Rơ-nê đã già, mái tóc ngả màu xám, da nhăn nheo, nhưng đi lại vẫn nhanh nhẹn Thầy cứ lắc đầu chê Lu-i còn bé quá. 
 Thế mà chỉ ít lâu sau, Lu-i đã khiến thầy rất hài lòng. Cậu là học sinh chăm chỉ và giỏi nhất lớp. 
 Theo ĐỨC HOÀI 
Lu-i: Lu-i Pa-xtơ: nhà bác học nổi tiếng người Pháp. 
Đồ sộ: hết sức to lớn. 
Nguy nga: (công trình kiến trúc) to lớn, đẹp đẽ. 
a ) Tính tình, tư chất của cậu bé Lu-i: . 
b) Màu sắc của sự vật: 
- Những chiếc cầu: . 
- Mái tóc của thầy Rơ-nê: ... 
c) Hình dáng, kích thước và các đặc điểm khác của 
sự vật: 
- Thị trấn: .... 
- Vườn nho: . 
- Những ngôi nhà. 
- Dòng sông:. 
- Da của thầy Rơ-nê:  
2. Tìm các từ trong truyện trên miêu tả: 
a ) Tính tình, tư chất của cậu bé Lu-i: chăm chỉ, giỏi. 
b) Màu sắc của sự vật: 
- Những chiếc cầu: trắng phau 
- Mái tóc của thầy Rơ-nê: xám 
c) Hình dáng, kích thước và các đặc điểm khác của 
sự vật: 
- Thị trấn: nhỏ 
- Vườn nho: con con 
- Những ngôi nhà: nhỏ bé, cổ kính 
- Dòng sông: hiền hòa 
- Da của thầy Rơ-nê: nhăn nheo. 
2. Các từ trong truyện trên miêu tả: 
 Các từ chỉ đặc điểm có trong lời bài hát QUẢ GÌ?: 
Tính từ 
chua, cưng cứng, cao, dai, điếc, lông lốc, chi chít, đau, thơm lừng, to. 
chua, 
cưng cứng, 
to. 
thơm lừng, 
đau, 
chi chít, 
dai, 
cao, 
điếc, 
lông lốc, 
3. a) Trong cụm từ “đi lại vẫn nhanh nhẹn”, từ nhanh nhẹn bổ sung ý nghĩa cho từ nào? 
 b) Trong cụm từ “nổ điếc hai tai” từ điếc bổ sung ý nghĩa cho từ nào? 
 Trong câu “Quả gì mà lăn lông lốc?”, từ 
lông lốc bổ sung ý nghĩa cho từ nào? 
3. a) Trong cụm từ “đi lại vẫn nhanh nhẹn”, từ nhanh nhẹn bổ sung ý nghĩa cho từ nào? 
 đi lại vẫn nhanh nhẹn . 
 Từ chỉ 
 hoạt động 
nổ điếc hai tai. 
 b) Trong cụm từ “nổ điếc hai tai.”, từ điếc bổ sung ý nghĩa cho từ nào? 
Từ chỉ 
trạng thái 
 Trong câu “Quả gì mà lăn lông lốc?”, từ 
lông lốc bổ sung ý nghĩa cho từ nào? 
Quả gì mà lăn lông lốc ? 
 Từ chỉ 
trạng thái 
3. a) Trong cụm từ “đi lại vẫn nhanh nhẹn”, từ nhanh nhẹn bổ sung ý nghĩa cho từ nào? 
 đi lại vẫn nhanh nhẹn . 
 Từ chỉ 
 hoạt động 
nổ điếc hai tai. 
 b) Trong cụm từ “nổ điếc hai tai.”, từ điếc bổ sung ý nghĩa cho từ nào? 
Trong câu “Quả gì mà lăn lông lốc?”, từ 
lông lốc bổ sung ý nghĩa cho từ nào? 
Từ chỉ 
trạng thái 
Quả gì mà lăn lông lốc ? 
 Từ chỉ 
trạng thái 
 nhanh nhẹn, điếc, lông lốc 
Các từ: 
Tính từ 
Ghi nhớ: 
 Tính từ là những từ miêu tả đặc điểm hoặc 
tính chất của sự vật, hoạt động, trạng thái 
1. Tìm tính từ trong các đoạn văn sau: 
Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị Chủ tịch của Chính phủ Lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, ra mắt đồng bào. Đó là một cụ già gầy gò, trán cao, mắt sáng, râu thưa. Cụ đội chiếc mũ đã cũ, mặc áo ka ki cao cổ, đi dép cao su trắng. Ông cụ có dáng đi nhanh nhẹn. Lời nói của Cụ điềm đạm, đầm ấm, khúc chiết, 
rõ ràng. 
 Sáng sớm, trời quang hẳn ra. Đêm qua, một bàn tay nào đã giội rửa vòm trời sạch bóng. Màu mây xám đã nhường chỗ cho một màu trắng phớt xanh như màu men sứ. Đằng đông, phía trên dải đê chạy dài rạch ngang tầm mắt, ngăn không cho thấy biển khơi, ai đã ném lên bốn năm mảng mây hồng to tướng, lại điểm xuyết thêm ít nét mây mỡ gà vút dài thanh mảnh.	 
1. Tìm tính từ trong các đoạn văn sau: 
Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị Chủ tịch của Chính phủ Lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, ra mắt đồng bào. Đó là một cụ già gầy gò, trán cao, mắt sáng, râu thưa. Cụ đội chiếc mũ đã cũ, mặc áo ka ki cao cổ, đi dép cao su trắng. Ông cụ có dáng đi nhanh nhẹn. Lời nói của Cụ điềm đạm, đầm ấm, khúc chiết, 
rõ ràng. 
 Sáng sớm, trời quang hẳn ra. Đêm qua, một bàn tay nào đã giội rửa vòm trời sạch bóng. Màu mây xám đã nhường chỗ cho một màu trắng phớt xanh như màu men sứ. Đằng đông, phía trên dải đê chạy dài rạch ngang tầm mắt, ngăn không cho thấy biển khơi, ai đã ném lên bốn năm mảng mây hồng to tướng, lại điểm xuyết thêm ít nét mây mỡ gà vút dài thanh mảnh.	 
a) Nói về một người bạn hoặc người thân của em. 
b) Nói về một sự vật quen thuộc với em (cây cối, con vật, nhà cửa, đồ vật, sông núi, ) 
2. Hãy viết một câu có dùng tính từ: 
Ông nội em đã bảy mươi tuổi mà da dẻ còn hồng hào lắm. 
a) Nói về một người bạn hoặc người thân của em: 
Ai cũng khen chị gái của em xinh xắn dễ thương . 
b) Nói về một sự vật quen thuộc với em: 
VD: Mùa xuân, lá bàng xanh non mơn mởn . 
 Chú chó nhà em rất trung thành với chủ. 
 Hai bên đường, nhà cửa mọc lên san sát . 
 Chiếc cặp của em vần còn thơm mùi da. 
 Núi Trường Sơn thật hùng vĩ . 
 Dòng sông quê em có nước trong vắt . 
 Cây bàng đứng sừng sững ở giữa sân trường. 
 Trên sườn đê, cỏ mọc tua tủa . 
 Hoa mơ nở trắng rừng. 
 Chiếc đồng hồ nhà em vẫn chạy tốt . 
 Lớp học đã được chúng em lau dọn sạch sẽ . 
 Bạn Lan hát hay nhất lớp em. 
Những chú gà con như những hòn tơ lăn tròn trên bãi cỏ. 
Trình bày bảng : 
Nhận xét: 
Bài 1: Đọc truyện: 
Bài 2: Tìm các từ miêu tả đặc điểm: 
Bài 3: 
II. Ghi nhớ: 
Tính từ là từ miêu tả đặc điểm hoặc tính chất của 
Sự vật 
Hoạt động, trạng thái. 
III. Bài tập: 
Quả gì mà lăn lông lốc? 
Xin thưa rằng quả bóng. 
Sao mà quả bóng lại lăn? 
Bóng lăn, do chân người đá trên sân. 
Quả gì mà gai chi chít? 
Xin thưa rằng quả mít. 
Ăn vào thì chắc là đau? 
Không đau, thơm lừng tận mấy ngày sau. 
Quả gì mà to to nhất? 
Xin thưa rằng quả đất. 
To bằng quả mít mật không? 
To hơn, to bằng nghìn núi Thái Sơn.