Bài giảng Luyện từ và câu Lớp 5 - Bài: Câu ghép

C«ng nghiƯp 
LUYỆN TỪ VÀ CÂU- LỚP 5 
TRƯỜNG TIỂU HỌC TT TRÂU QUỲ 
CHUYÊN ĐỀ 
Luyện từ và câu 
Xác định chủ ngữ ,vị ngữ trong câu : 
a/ Đồng làng vương chút heo may. 
b/ Mầm cây tỉnh giấc ,vườn đầy tiếng chim. 
VN 
CN 
CN 
CN 
VN 
VN 
(Câu đơn ) 
(Câu ghép ) 
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi: 
 Mỗi lần dời nhà đi, bao giờ con khỉ cũng nhảy phóc lên ngồi trên lưng con chó to. Hễ con chó đi chậm, con khỉ cấu hai tai chó giật giật. Con chó chạy sải thì khỉ gò lưng như người phi ngựa. Chó chạy thong thả, khỉ buông thõng hai tay, ngồi ngúc nga ngúc ngắc. 
I. Nhận xét 
Luyện từ và câu 
Câu ghép 
Đồn Giỏi 
1. §¸nh sè thø tù c¸c c©u trong ®o¹n v¨n trªn råi 
x¸c ®Þnh chđ ng÷, vÞ ng÷ trong tõng c©u. 
2. XÕp c¸c c©u trªn vµo nhãm thÝch hỵp: 
a) C©u ®¬n (C©u do mét cơm chđ ng÷ - vÞ ng÷ t¹o thµnh). 
b) C©u ghÐp (C©u do nhiỊu cơm chđ ng÷ - vÞ ng÷ b×nh ®¼ng víi nhau t¹o thµnh). 
3. Cã thĨ t¸ch mçi cơm chđ ng÷ - vÞ ng÷ trong c¸c c©u ghÐp nãi trªn thµnh mét c©u ®¬n ®­ỵc kh«ng? V× sao? 
Câu hỏi 
I. Nhận xét: 
 * Đánh số thứ tự các câu trong đoạn văn. 
 Mỗi lần dời nhà đi, bao giờ con khỉ cũng nhảy phóc lên ngồi trên lưng con chó to . Hễ con chó đi chậm, con khỉ cấu hai tai chó giật giật . Con chó chạy sải thì khỉ gò lưng như người phi ngựa . Chó chạy thong thả, khỉ buông thõng hai tay, ngồi ngúc nga ngúc ngắc . 
2 
3 
4 
1 
Luyện từ và câu 
Mở SGK 
8 
Thảo luậnNhĩm 
(5 phút) 
Ghi kết quả thảo luận vào phiếu bài tập 
Cââu 1:Mỗi lần dời nhà đi, bao giờ con khỉ cũng nhảy phóc lên ngồi trên lưng con chó to. 
Câu 2: Hễ con chóù đi chậm, con khỉ cấu hai tai con chó giật giật. 
Câu 3: Con chó chạy sải thì con khỉ gò lưng như người phi ngựa. 
Câu 4: Chó chạy thong thả, khỉ buông thõng hai tay, ngồi ngúc nga ngúc ngắc. 
1:Gạch một gạch (-) dưới bộ phận chủ ngữ ,gạch hai gạch (=)dưới bộ phận vị ngữ trong mỗi cấu sau . 
a)C©u ®¬n (C©u do mét cơm 
 chđ ng÷ - vÞ ng÷ t¹o thµnh) 
b)C©u ghÐp ( C©u do nhiỊu cơm chđ ng÷ - vÞ ng÷ b×nh ®¼ng víi nhau t¹o thµnh ) 
Câu số . 
Câu số  
3. Cĩ thể tách mỗi cụm chủ ngữ-vị ngữ trong các câu ghép nĩi trên thành một câu đơn được khơng ?Ghi lời giải thích vào chỗ chấm . 
Phiếu thảo luận nhĩm . 
2. Xếp các câu trên vào nhĩm thích hợp: 
Mỗi lần dời nhà đi, bao giờ con khỉ cũng nhảy phóc lên 
 ngồi trên lưng con chó to. 
2. Hễ con chóù đi chậm, con khỉ cấu hai tai con chó giật giật . 
3. Con chó chạy sải thì con khỉ gò lưng như người phi ngựa. 
4. Chó chạy thong thả, khỉ buông thõng hai tay, ngồi ngúc 
 nga ngúc ngắc. 
CN 
VN 
CN 
V N 
CN 
CN 
VN 
CN 
VN 
CN 
VN 
V N 
VN 
CN 
Vế 2 
Vế 1 
Vế 2 
Vế 1 
Vế 1 
Vế 2 
* Xác định chủ ngữ -vị ngữ trong từng câu 
* C©u ghÐp do nhiỊu vÕ c©u t¹o thµnh. 
* Mçi vÕ c©u ghÐp cã cÊu t¹o nh­ mét c©u ®¬n. 
C©u ghÐp ( C©u do nhiỊu cơm chđ ng÷ - vÞ ng÷ b×nh ®¼ng víi nhau t¹o thµnh ) 
C©u ®¬n (C©u do mét cơm chđ ng÷ - vÞ ng÷ t¹o thµnh) 
Câu số  
Câu số  
1 
2. Xếp các câu trên vào nhĩm thích hợp: 
2, 3 và 4 
I- Nh Ë n xÐt: 
I- Nhận xÐt : 
* C©u ghÐp do nhiỊu vÕ c©u t¹o thµnh. 
* Mçi vÕ c©u ghÐp cã cÊu t¹o nh­ mét c©u ®¬n. 
Luyện từ và câu 
Câu ghép 
I- Nh Ë n xÐt: 
* Khơng thể tách mỗi cụm chủ ngữ - vị ngữ trong các câu ghép nĩi trên thành một câu đơn được .Vì mỗi vế câu ghép thể hiện một ý cĩ quan hệ chặt chẽ với ý những vế câu khác .Tách mỗi vế câu thành 1 câu đơn sẽ tạo nên một chuỗi câu rời rạc , khơng gắn kết với nhau về nghĩa. 
3. Cã thĨ t¸ch mçi cơm chđ ng÷ - vÞ ng÷ trong c¸c c©u ghÐp nãi trªn thµnh mét c©u ®¬n ®­ỵc kh«ng? V× sao? 
I- Nh Ë n xÐt: 
I- Nhận xÐt : 
* C©u ghÐp do nhiỊu vÕ c©u t¹o thµnh. 
* Mçi vÕ c©u ghÐp cã cÊu t¹o nh­ mét c©u ®¬n. 
* Mỗi vế câu ghép thể hiện một ý cĩ quan hệ chặt chẽ với ý những vế câu khác . 
Luyện từ và câu 
Câu ghép 
 Câu ghép là câu do nhiều vế câu ghép lại. 
 Mỗi vế câu ghép thường có cấu tạo giống một câu đơn (có đủ chủ ngữ, vị ngữ) và thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với ý của những vế câu khác. 
Luyện từ và câu 
Ghi nhớ 
C©u ghÐp 
Thi tìm ví dụ về câu ghép 
I- Nhận xét 
Luyện từ và câu 
Câu ghép 
II- Ghi nhớ 
III- Luyện tập 
 Câu ghép là câu do nhiều vế câu ghép lại. 
 Mỗi vế câu ghép thường có cấu tạo giống một câu đơn (có đủ chủ ngữ, vị ngữ) và thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với ý của những vế câu khác. 
III- LUYỆN TẬP 
 1. Tìm câu ghép trong đoạn văn dưới đây. Xác định các vế câu trong từng câu ghép. 
 Biển luôn thay đổi màu tùy theo sắc mây trời. Trời xanh thẳm, biển cũng thẳm xanh, như dâng cao lên, chắc nịch. Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương. Trời âm u mây mưa, biển xám xịt, nặng nề. Trời ầm ầm dông gió, biển đục ngầu, giận dữ Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy như thế. Nhưng vẻ đẹp của biển, vẻ đẹp kì diệu muôn màu muôn sắc ấy phần rát lớn là do mây, trời và ánh sáng tạo nên. 
 Theo VŨ TÚ NAM 
Thảo luậnNhĩm 
(5 phút) 
Ghi kết quả thảo luận vào phiếu bài tập 
4. Trời âm u mây mưa, biển xám xịt, nặng nề. 
3. Trời rải mây trắng nhạt, biển màng dịu hơi sương. 
5. Trời ầm ầm dông gió, biển đục ngầu, giận dữ 
6.Biển nhiều khi rất đẹp,ai cũng thấy như thế . 
b,Đánh dấu gạch chéo (/)Để xác định các vế câu trong từng câu ghép em vừa tìm được . 
I. a, Đọc các câu văn đã được đánh số thứ tự.Ghi dấu x 
2. Trời xanh thẳm ,biển cũng thẳm xanh,như dâng cao lên chắc nịch . 
7.Nhưng vẻ đẹp của biển ,vẻ đẹp kì diệu muôn màu muôn sắc ấy phần rất lớn là do mây , trời và ánh sáng tạo nên . 
Vào ơ trống trước những câu là câu ghép : 
x 
1.Biển luơn thay đổi màu tùy theo sắc mây trời 
2. Trời xanh thẳm, biển cũng thẳm xanh, như dâng  cao lên, chắc nịch.  
Vế 1 
VN 
CN 
Vế 2 
VN 
CN 
4. Trời âm u mây mưa, biển xám xịt, nặng nề. 
3. Trời rải mây trắng nhạt, biển màng dịu hơi sương. 
5. Trời ầm ầm dông gió, biển đục ngầu, giận dữ 
6.Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy như thế . 
b,Đánh dấu gạch chéo (/)Để xác định các vế câu trong từng câu ghép em vừa tìm được 
I. a, Đọc các câu văn đã được đánh số thứ tự.Ghi dấu x 
2. Trời xanh thẳm ,biển cũng thẳm xanh,như dâng cao lên chắc nịch . 
7.Nhưng vẻ đẹp của biển ,vẻ đẹp kì diệu muôn màu muôn sắc ấy phần rất lớn là do mây ,trời và ánh sáng tạo nên . 
Vào ơ trống trước những câu là câu ghép : 
x 
x 
x 
x 
x 
1.Biển luơn thay đổi màu tùy vào sắc mây trời . 
1. Trời xanh thẳm, biển cũng thẳm xanh, như dâng  cao lên, chắc nịch.  
3. Trời âm u mây mưa, biển xám xịt, nặng nề. 
2. Trời rải mây trắng nhạt, biển màng dịu hơi sương. 
4. Trời ầm ầm dông gió, biển đục ngầu, giận dữ 
Vế 1 
VN 
CN 
Vế 1 
VN 
CN 
VN 
CN 
VN 
CN 
Vế 2 
VN 
CN 
Vế 2 
VN 
CN 
Vế 1 
Vế 2 
VN 
CN 
Vế 1 
Vế 2 
VN 
CN 
5.Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy như thế . 
CN 
CN 
VN 
VN 
Vế 2 
Vế 1 
 2. Có thể tách mỗi vế câu ghép vừa tìm được ở bài tập 1 thành một câu đơn được không? Vì sao? 
* Khơng thể tách mỗi vế câu ghép vừa tìm được ở bài tập 1 thành một câu đơn được .Vì mỗi vế câu ghép thể hiện một ý cĩ quan hệ chặt chẽ với ý những vế câu khác . 
 3. Thêm một vế câu vào chỗ trống để tạo thành câu ghép. 
 a) Mùa xuân đã về,  
 b) Mặt trời mọc ,  
 c) Trong truyện cổ tích Cây khế, người em chăm chỉ, hiền lành, còn  
 d) Vì trời mưa to  
trăm hoa đua nơ.û 
sương tan dần. 
người anh tham lam, lười biếng. 
nên em về nhà muộn. 
Luyện từ và câu 
Câu ghép 
C¸ch ch¬i: 
- Trß ch¬i gåm ba ®éi. 
 C¸c b¹n trong mçi ®éi sÏ thảo luận ®iỊn vµo phiếu kết quả . 
 §éi nµo ®iỊn ®ĩng vµ nhanh sÏ lµ ®éi th¾ng cuéc. 
Trị chơi 
Ai đúng – Ai nhanh 
 Nhĩm 1: 
Câu đơn 
Nhĩm 2: 
 Câu ghép 
Câu số 1: Mình học ,bạn cũng học . 
Xếp các câu sau vào nhĩm thích hợp (Chỉ ghi số của câu vào phần kết quả )rồi dán phiếu ghi kết quả lên bảng . 
Gồm các câu số : . 
 Gồm các câu số : . 
Câu số 4 : Anh bộ đội vai đeo súng . 
Câu số 3: Thầy giáo vào lớp , chúng em đứng dậy chào . 
Câu số 2: Con mèo nhảy làm đổ lọ hoa . 
Câu số 5: Vì trời mưa nên đường rất lầy lội . 
2 , 4 
1 , 3 , 5 
I- Nhận xét 
Luyện từ và câu 
Câu ghép 
II- Ghi nhớ 
III- Luyện tập 
 Câu ghép là câu do nhiều vế câu ghép lại. 
 Mỗi vế câu ghép thường có cấu tạo giống một câu đơn (có đủ chủ ngữ, vị ngữ) và thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với ý của những vế câu khác. 
Bài 3 
Bài 1 
Bài 2 
IV-Dặn dị 
Xin chân thành cảm ơn thầy cơ và các em . 
Chào tạm biệt !