Bài giảng Luyện từ và câu Lớp 5 - Tuần 1, Tiết 1: Từ đồng nghĩa - Năm học 2021-2022 - Trường Tiểu học Bình Phước A

 BÀI: TỪ ĐỒNG NGHĨA
 Tuần 1 - Tiết 1
 LỚP NĂM
 Năm học: 2021 - 2022 LUYỆN TỪ VÀ CÂU: 
 TỪ ĐỒNG NGHĨA 
I. Nhận xét
II. Ghi nhớ - SGK trang 8
III. Luyện tập Nhận xét:
1- So sánh nghĩa của các từ in đậm trong mỗi ví 
 dụ sau:
a) Sau 80 năm giời nơ lệ làm cho nước nhà bị yếu 
hèn, ngày nay chúng ta cần phải xây dựng lại cơ 
đồ mà tổ tiên đã để lại cho chúng ta, làm sao cho 
chúng ta theo kịp các nước khác trên hồn cầu. 
Trong cơng cuộc kiến thiết đĩ, nước nhà trơng 
mong chờ đợi ở các em rất nhiều.
 Hồ Chí Minh b) Màu lúa chín dưới đồng vàng xuộm lại. 
Nắng nhạt ngả màu vàng hoe. Trong vườn, 
lắc lư những chùm quả xoan vàng lịm 
khơng trơng thấy cuống, như những chuỗi 
tràng hạt bồ đề treo lơ lửng.
 Tơ Hồi Em cĩ nhận xét gì về nghĩa của các từ 
trong mỗi ý?
a) Xây dựng – kiến thiết
b) Vàng xuộm – vàng hoe – vàng lịm
 Kết luận: 
 -Nghĩa của các từ trong mỗi ý giống nhau
 (cùng chỉ một hoạt động, một màu)
 -Những từ cĩ nghĩa giống nhau như vậy
 là các từ đồng nghĩa. 2- Thay những từ in đậm trong mỗi ví dụ trên cho 
nhau rồi rút ra nhận xét: Những từ nào thay thế được 
cho nhau? Những từ nào khơng thay thế được cho 
nhau? Vì sao?
a) Sau 80 năm giời nơ lệ làm cho nước nhà bị yếu 
hèn, ngày nay chúng ta cần phải kiến xây dựngthiết lại cơ đồ 
mà tổ tiên đã để lại cho chúng ta, làm sao cho chúng 
ta theo kịp các nước khác trên hồn cầu. Trong cơng 
cuộc xâykiến dựngthiết đĩ, nước nhà trơng mong chờ đợi ở 
các em rất nhiều.
 TỪ XÂY DỰNG VÀ KIẾN THIẾT CĨ THỂ THAY THẾ 
CHO NHAU ĐƯỢC VÌ NGHĨA CỦA CÁC TỪ ẤY GIỐNG 
NHAU HỒN TỒN (LÀM NÊN MỘT CƠNG TRÌNH 
KIẾN TRÚC, HÌNH THÀNH MỘT TỔ CHỨC HAY MỘT 
CHẾ ĐỘ CHÍNH TRỊ, XÃ HỘI, KINH TẾ). bMàu lúa chín dưới đồng vàvàngng xuộm hoe lại. Nắng nhạt 
ngả màu vàng hoelịm . Trong vườn, lắc lư những chùm 
quả xoan vàng vàng xuộmlịm khơng trơng thấy cuống, như 
những chuỗi tràng hạt bồ đề treo lơ lửng.
 Vàng xuộm, vàng hoe, vàng lịm khơng thể thay thế 
cho nhau vì nghĩa của chúng khơng giống nhau hồn 
tồn. Vàng xuộm chỉ màu vàng đậm của lúa chín. 
Vàng hoe chỉ màu vàng nhạt, tươi, ánh lên. Cịn vàng 
lịm chỉ màu vàng của quả chín, gợi cảm giác rất ngọt. Ghi nhớ:
1. Từ đồng nghĩa là những từ cĩ nghĩa giống nhau hoặc gần 
 giống nhau.
VD: siêng năng, chăm chỉ, cần cù, 
2. Cĩ những từ đồng nghĩa hồn tồn, cĩ thể thay thế cho 
 nhau trong lời nĩi. 
VD: hổ, cọp, hùm, 
3. Cĩ những từ đồng nghĩa khơng hồn tồn. Khi dùng những 
 từ này, ta phải cân nhắc lựa chọn cho đúng. 
VD: - Ăn, xơi, chén, (biểu thị thái độ, tình cảm khác nhau 
 đối với người đối thoại hoặc điều được nĩi đến).
 - Mang, khiêng, vác, (biểu thị những cách thức hành 
 động khác nhau ). III. LUYỆN TẬP
 Bài 1: Xếp những từ in đậm thành từng nhĩm đồng 
nghĩa: 
 Sau 80 năm giời nơ lệ làm cho nước nhà bị yếu 
hèn, ngày nay chúng ta cần phải xây dựng lại cơ đồ 
mà tổ tiên đã để lại cho chúng ta, làm sao cho chúng ta 
theo các nước khác trên hồn cầu. Trong cơng cuộc 
kiến thiết đĩ, nước nhà trơng mong ở các em rất nhiều. 
Non sơng Việt Nam cĩ trở nên tươi đẹp được hay 
khơng, dân tộc Việt nam cĩ bước tới đài vinh quang để 
sánh vai cùng với các cường quốc năm châu được hay 
khơng, chính là nhờ một phần lớn ở cơng học tập của 
các em.
 Hồ Chí Minh + NƯỚC NHÀ – NON SƠNG 
+ HỒN CẦU – NĂM CHÂU + NƯỚC NHÀ – NON SƠNG 
+ HỒN CẦU – NĂM CHÂU
Bài 2: Tìm những từ đồng nghĩa với những từ sau 
 đây: đẹp, to lớn, học tập.
M: đẹp-xinh
Đẹp: đẹp đẽ, đèm đẹp, xinh, xinh xắn, xinh tươi, 
 tươi đẹp, mĩ lệ, 
To lớn: to, to đùng, to tướng, to kềnh, vĩ đại, 
 khổng lồ, lớn, 
Học tập: học, học hành, học hỏi, BÀI 3: ĐẶT CÂU VỚI MỘT CẶP TỪ ĐỒNG NGHĨA EM VỪA TÌM ĐƯỢC 
Ở BÀI TẬP SỐ 2 
M: - QUÊ HƯƠNG EM RẤT ĐẸP.
 - BÉ HÀ RẤT XINH. 
- Phong cảnh nơi đây thật mĩ lệ. Cuộc sống mỗi ngày một 
 tươi đẹp.
- Em bắt được một chú cua to kềnh. Cịn Nam bắt được 
 một chú ếch to sụ.
- Chúng em rất chăm học hành. Ai cũng thích học hỏi 
 những điều hay từ bạn bè. 100123456789
 Chọn A, hoặc B, hoặc C.
 Câu 1 Em hãy chọn ý đúng nhất.
 A. Từ đồng nghĩa là những từ cĩ nghĩa giống nhau.
 B. Từ đồng nghĩa là những từ cĩ nghĩa gần giống nhau.
C.TừC.Từ đồngđồng nghĩanghĩa làlà nhữngnhững từtừ cĩcĩ nghĩanghĩa giốnggiống nhaunhau hoặchoặc
 gầngần giốnggiống nhau.nhau. 100123456789
 Chọn A, hoặc B, hoặc C, hoặc D
 Câu 2 Dịng nào dưới đây là những từ đồng nghĩa?
A. Hồng, đỏ, thẫm.
B. Đen đúa, xanh đen, xanh hồ thủy.
C. Mang, vác, đi, đứng.
D. Biếu, tặng, cho. TIẾT HỌC KẾT THÚC
Chúc các em chăm ngoan học giỏi