Bài giảng Luyện từ và câu Lớp 5 - Tuần 19 - Bài: Câu ghép

Luyện từ và câu 
TRƯỜNG TIỂU HỌC TT TRÂU QUỲ 
CÂU GHÉP. 
Luyện từ và câu 
Xác định chủ ngữ ,vị ngữ trong câu : 
a/ Đồng làng vương chút heo may. 
b/ Mầm cây tỉnh giấc,vườn đầy tiếng chim. 
VN 
CN 
CN 
CN 
VN 
VN 
(Câu đơn ) 
(Câu ghép ) 
I. Nhận xét 
Luyện từ và câu 
Câu ghép 
II- Ghi nhớ 
III- Luyện tập 
Đọc đoạn văn sau : 
 Mỗi lần dời nhà đi, bao giờ con khỉ cũng nhảy phóc lên ngồi trên lưng con chó to. Hễ con chó đi chậm, con khỉ cấu hai tai chó giật giật. Con chó chạy sải thì khỉ gò lưng như người phi ngựa. Chó chạy thong thả, khỉ buông thõng hai tay, ngồi ngúc nga ngúc ngắc. 
Đoàn Giỏi 
1. Đánh số thứ tự các câu trong đoạn văn trên rồi xác định chủ ngữ, vị ngữ trong từng câu. 
Câu hỏi 
2. Xếp các câu trên vào nhóm thích hợp: 
a) Câu đơn (Câu do một cụm chủ ngữ - vị ngữ tạo thành). 
b) Câu ghép (Câu do nhiều cụm chủ ngữ - vị ngữ bình đẳng với nhau tạo thành). 
3. Có thể tách mỗi cụm chủ ngữ - vị ngữ trong các câu ghép nói trên thành một câu đơn được không? Vì sao? 
 * Đánh số thứ tự các câu trong đoạn văn. 
 Mỗi lần dời nhà đi, bao giờ con khỉ cũng nhảy phóc lên ngồi trên lưng con chó to. Hễ con chó đi chậm, con khỉ cấu hai tai chó giật giật. Con chó chạy sải thì khỉ gò lưng như người phi ngựa. Chó chạy thong thả, khỉ buông thõng hai tay, ngồi ngúc nga ngúc ngắc . 
2 
3 
4 
1 
Mở SGK 
8 
Thảo luậnNhóm 
(5 phút) 
Ghi kết quả thảo luận vào phiếu bài tập 
Câu 1:Mỗi lần dời nhà đi, bao giờ con khỉ cũng nhảy phóc lên ngồi trên lưng con chó to. 
Câu 2: Hễ con chó đi chậm, con khỉ cấu hai tai con chó giật giật. 
Câu 3: Con chó chạy sải thì con khỉ gò lưng như người phi ngựa. 
Câu 4: Chó chạy thong thả, khỉ buông thõng hai tay, ngồi ngúc nga ngúc ngắc. 
1:Gạch một gạch (-) dưới bộ phận chủ ngữ ,gạch hai gạch (=)dưới bộ phận vị ngữ trong mỗi cấu sau . 
a)Câu đơn (Câu do một cụm 
 chủ ngữ - vị ngữ tạo thành) 
b)Câu ghép (Câu do nhiều cụm chủ ngữ - vị ngữ bình đẳng với nhau tạo thành) 
Câu số . 
Câu số  
3. Có thể tách mỗi cụm chủ ngữ-vị ngữ trong các câu ghép nói trên thành một câu đơn được không ?Ghi lời giải thích vào chỗ chấm . 
Phiếu thảo luận nhóm . 
2. Xếp các câu trên vào nhóm thích hợp: 
Moãi laàn dôøi nhaø ñi, bao giôø con khæ cuõng nhaûy phoùc leân 
 ngoài treân löng con choù to. 
2. Heã con choùù ñi chaäm, con khæ caáu hai tai con choù giaät giaät . 
3. Con choù chaïy saûi thì con khæ goø löng nhö ngöôøi phi ngöïa. 
4. Choù chaïy thong thaû, khæ buoâng thoõng hai tay, ngoài nguùc 
 nga nguùc ngaéc. 
CN 
VN 
CN 
V N 
CN 
CN 
VN 
CN 
VN 
CN 
VN 
V N 
VN 
CN 
Veá 2 
Veá 1 
Veá 2 
Veá 1 
Veá 1 
Veá 2 
* Xác định chủ ngữ -vị ngữ trong từng câu 
* C©u ghÐp do nhiÒu vÕ c©u t¹o thµnh. 
* Mçi vÕ c©u ghÐp cã cÊu t¹o nh­ mét c©u ®¬n. 
C©u ghÐp ( C©u do nhiÒu côm chñ ng÷ - vÞ ng÷ b×nh ®¼ng víi nhau t¹o thµnh ) 
C©u ®¬n (C©u do mét côm chñ ng÷ - vÞ ng÷ t¹o thµnh) 
Câu số  
Câu số  
1 
2. Xếp các câu trên vào nhóm thích hợp: 
2, 3 và 4 
I- Nh Ë n xÐt: 
I- Nhận xÐt : 
* C©u ghÐp do nhiÒu vÕ c©u t¹o thµnh. 
* Mçi vÕ c©u ghÐp cã cÊu t¹o nh­ mét c©u ®¬n. 
Luyện từ và câu 
Câu ghép 
I- Nh Ë n xÐt: 
* Không thể tách mỗi cụm chủ ngữ - vị ngữ trong các câu ghép nói trên thành một câu đơn được .Vì mỗi vế câu ghép thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với ý những vế câu khác .Tách mỗi vế câu thành 1 câu đơn sẽ tạo nên một chuỗi câu rời rạc , không gắn kết với nhau về nghĩa. 
3. Cã thÓ t¸ch mçi côm chñ ng÷ - vÞ ng÷ trong c¸c c©u ghÐp nãi trªn thµnh mét c©u ®¬n ®­îc kh«ng? V× sao? 
I- Nh Ë n xÐt: 
I- Nhận xÐt : 
* C©u ghÐp do nhiÒu vÕ c©u t¹o thµnh. 
* Mçi vÕ c©u ghÐp cã cÊu t¹o nh­ mét c©u ®¬n. 
* Mỗi vế câu ghép thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với ý những vế câu khác . 
Luyện từ và câu 
Câu ghép 
Ghi nhớ 
Câu ghép là câu do nhiều vế câu ghép lại. 
 Mỗi vế câu ghép thường có cấu tạo giống một câu đơn (có đủ chủ ngữ, vị ngữ) và thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với ý của những vế câu khác. 
Thi tìm ví dụ về câu ghép 
I- Nhận xét 
Luyện từ và câu 
Câu ghép 
II- Ghi nhớ 
III- Luyện tập 
 Caâu gheùp laø caâu do nhieàu veá caâu gheùp laïi. 
 Moãi veá caâu gheùp thöôøng coù caáu taïo gioáng moät caâu ñôn (coù ñuû chuû ngöõ, vò ngöõ) vaø theå hieän moät yù coù quan heä chaët cheõ vôùi yù cuûa nhöõng veá caâu khaùc. 
III- LUYEÄN TAÄP 
 1. Tìm caâu gheùp trong ñoaïn vaên döôùi ñaây. Xaùc ñònh caùc veá caâu trong töøng caâu gheùp. 
 Bieån luoân thay ñoåi maøu tuøy theo saéc maây trôøi. Trôøi xanh thaúm, bieån cuõng thaúm xanh, nhö daâng cao leân, chaéc nòch. Trôøi raûi maây traéng nhaït, bieån mô maøng dòu hôi söông. Trôøi aâm u maây möa, bieån xaùm xòt, naëng neà. Trôøi aàm aàm doâng gioù, bieån ñuïc ngaàu, giaän döõ Bieån nhieàu khi raát ñeïp, ai cuõng thaáy nhö theá. Nhöng veû ñeïp cuûa bieån, veû ñeïp kì dieäu muoân maøu muoân saéc aáy phaàn raùt lôùn laø do maây, trôøi vaø aùnh saùng taïo neân. 
 Theo VUÕ TUÙ NAM 
Thảo luậnNhóm 
(5 phút) 
Ghi kết quả thảo luận vào phiếu bài tập 
4. Trôøi aâm u maây möa, bieån xaùm xòt, naëng neà. 
3. Trôøi raûi maây traéng nhaït, bieån maøng dòu hôi söông. 
5. Trôøi aàm aàm doâng gioù, bieån ñuïc ngaàu, giaän döõ 
6.Biển nhiều khi rất đẹp,ai cũng thấy như thế . 
b,Đánh dấu gạch chéo (/)Để xác định các vế câu trong từng câu ghép em vừa tìm được . 
I. a, Đọc các câu văn đã được đánh số thứ tự.Ghi dấu x 
2. Trôøi xanh thaúm, bieån cuõng thaúm xanh,nhö daâng cao leân chaéc nòch . 
7.Nhöng veû ñeïp cuûa bieån ,veû ñeïp kì dieäu muoân maøu muoân saéc aáy phaàn raát lôùn laø do maây , trôøi vaø aùnh saùng taïo neân . 
Vào ô trống trước những câu là câu ghép : 
x 
1.Biển luôn thay đổi màu tùy theo sắc mây trời 
2. Trôøi xanh thaúm, bieån cuõng thaúm xanh, nhö daâng  cao leân, chaéc nòch.  
Veá 1 
VN 
CN 
Veá 2 
VN 
CN 
4. Trôøi aâm u maây möa, bieån xaùm xòt, naëng neà. 
3. Trôøi raûi maây traéng nhaït, bieån maøng dòu hôi söông. 
5. Trôøi aàm aàm doâng gioù, bieån ñuïc ngaàu, giaän döõ 
6.Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy như thế . 
b,Đánh dấu gạch chéo (/)Để xác định các vế câu trong từng câu ghép em vừa tìm được 
I. a, Đọc các câu văn đã được đánh số thứ tự.Ghi dấu x 
2. Trôøi xanh thaúm ,bieån cuõng thaúm xanh,nhö daâng cao leân chaéc nòch . 
7.Nhöng veû ñeïp cuûa bieån ,veû ñeïp kì dieäu muoân maøu muoân saéc aáy phaàn raát lôùn laø do maây ,trôøi vaø aùnh saùng taïo neân . 
Vào ô trống trước những câu là câu ghép : 
x 
x 
x 
x 
x 
1.Biển luôn thay đổi màu tùy vào sắc mây trời . 
1. Trôøi xanh thaúm, bieån cuõng thaúm xanh, nhö daâng  cao leân, chaéc nòch.  
3. Trôøi aâm u maây möa, bieån xaùm xòt, naëng neà. 
2. Trôøi raûi maây traéng nhaït, bieån maøng dòu hôi söông. 
4. Trôøi aàm aàm doâng gioù, bieån ñuïc ngaàu, giaän döõ 
Veá 1 
VN 
CN 
Veá 1 
VN 
CN 
VN 
CN 
VN 
CN 
Veá 2 
VN 
CN 
Veá 2 
VN 
CN 
Veá 1 
Veá 2 
VN 
CN 
Veá 1 
Veá 2 
VN 
CN 
5.Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy như thế . 
CN 
CN 
VN 
VN 
Veá 2 
Veá 1 
 2. Coù theå taùch moãi veá caâu gheùp vöøa tìm ñöôïc ôû baøi taäp 1 thaønh moät caâu ñôn ñöôïc khoâng? Vì sao? 
* Không thể tách mỗi vế câu ghép vừa tìm được ở bài tập 1 thành một câu đơn được .Vì mỗi vế câu ghép thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với ý những vế câu khác . 
 3. Theâm moät veá caâu vaøo choã troáng ñeå taïo thaønh caâu gheùp. 
 a) Muøa xuaân ñaõ veà,  
 b) Maët trôøi moïc ,  
 c) Trong truyeän coå tích Caây kheá, ngöôøi em chaêm chæ, hieàn laønh, coøn  
 d) Vì trôøi möa to  
traêm hoa ñua nô.û 
söông tan daàn. 
ngöôøi anh tham lam, löôøi bieáng. 
neân em veà nhaø muoän. 
Luyện từ và câu 
Câu ghép 
C¸ch ch¬i: 
- Trß ch¬i gåm ba ®éi. 
 C¸c b¹n trong mçi ®éi sÏ thảo luận ®iÒn vµo phiếu kết quả . 
 §éi nµo ®iÒn ®óng vµ nhanh sÏ lµ ®éi th¾ng cuéc. 
Trò chơi 
Ai đúng – Ai nhanh 
 Nhóm 1: 
Câu đơn 
Nhóm 2: 
 Câu ghép 
Câu số 1: Mình học ,bạn cũng học . 
Xếp các câu sau vào nhóm thích hợp (Chỉ ghi số của câu vào phần kết quả )rồi dán phiếu ghi kết quả lên bảng . 
Gồm các câu số : . 
 Gồm các câu số : . 
Câu số 4 : Anh bộ đội vai đeo súng . 
Câu số 3: Thầy giáo vào lớp , chúng em đứng dậy chào . 
Câu số 2: Con mèo nhảy làm đổ lọ hoa . 
Câu số 5: Vì trời mưa nên đường rất lầy lội . 
2 , 4 
1 , 3 , 5 
HẸN GẶP LẠI Ở BÀI HỌC SAU !