Bài giảng Luyện từ và câu Lớp 5 - Tuần 9 - Mở rộng vốn từ: Thiên nhiên

TRƯỜNG TIỂU HỌC LÊ NGỌC HÂN 
Luyện từ và câu – Lớp 5 
Mở rộng vốn từ 
 Thiên nhiên . 
 ( Tuần 9) 
KIỂM TRA BÀI CŨ. 
NĂM 
Ô chữ có 9 chữ cái: 
 Những từ có nghĩa trái ng ư ợc nhau gọi là từ 
2. Từ có 6 chữ cái, trái nghĩa với “vô ích” 
3. Từ có 6 chữ cái, trái nghĩa với “lạc quan” 
4. Từ có 3 chữ cái, trái nghĩa với từ "xuống" là gì? 
5. Ô chữ có 9 chữ cái chỉ những từ có nghĩa giống nhau 
 hoặc gần giống nhau. 
6. Ô chữ có 6 chữ cái, chỉ từ giống nhau về âm 
 nh ư ng khác hẳn nhau về nghĩa. 
7. Từ có 8 chữ cái, chỉ những ng ư ời 
 cùng chiến đ ấu với nhau. 
8. Từ có 7 chữ cái, các bạn cắp sách đ ến tr ư ờng đư ợc gọi là gì?. 
9. Từ có 7 chữ cái, có nghĩa là đ i về phía tr ư ớc. 
10. Từ có 8 chữ cái dùng chỉ những ng ư ời 
 thợ làm việc ở nhà máy, xí nghiệp 
H 
G 
T 
R 
Á 
I 
N 
A 
Ĩ 
Í 
U 
Ữ 
H 
H 
C 
B 
I 
Q 
U 
A 
N 
L 
Ê 
N 
Ĩ 
G 
N 
G 
N 
Ồ 
Đ 
G 
N 
Ồ 
Đ 
M 
 
Ữ 
H 
N 
Ế 
I 
H 
C 
U 
H 
N 
I 
S 
C 
Ọ 
H 
C 
N 
Ê 
L 
N 
ẾÙ 
I 
T 
N 
 
H 
N 
G 
N 
Ô 
H 
A 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
ĐOÁN Ô CHỮ 
Luyện từ và câu 
Mở rộng vốn từ: Thiên nhiên. 
* Bài 1: Đọc mẩu chuyện : Bầu trời mùa thu (SGK - 87). 
 BẦU TRỜI MÙA THU 
Tôi cùng bọn tr ẻ đi ra cánh đ ồ ng. Bu ổ i sáng tháng chín mát mẻ và d ễ chịu.Tôi nói v ớ i các em : 
 - Các em hãy nhìn lên b ầ u trời mà xem. Mùa hè, nó r ấ t nóng và cháy lên nh ữ ng tia sáng của ngọn lửa. Còn bây giờ b ầ u tr ờ i th ế nào? Hãy suy nghĩ và chọn những từ ngữ thích hợp để miêu tả nó. 
Bọn trẻ nhìn lên bầu trời và suy nghĩ. Sau vài phút, một em nói: 
 - Bầu trời xanh như mặt nước mệt mỏi trong ao. 
 - Vì sao mặt nước lại mệt mỏi? - Tôi hỏi lại. 
 - Thưa thầy, mùa hè, nước dạo chơi cùng những làn sóng. Mùa thu, nó mệt và đứng lại với màu xanh nhạt. Nó mệt mỏi ! 
Những em khác tiếp tục nói: 
 - Bầu trời được rửa mặt sau cơn mưa. 
 - Bầu trời xanh biếc. 
Cô bé Va-li-a nhỏ nhắn đứng trầm ngâm một chỗ. Tôi hỏi: 
 - Còn Va-li-a, vì sao em im lặng thế? 
 - Em muốn nói bằng những từ ngữ của mình. 
 - Em đã tìm được câu nào chưa? 
 - Bầu trời dịu dàng - Va-li-a khẽ nói và mỉm cười. 
 Sau đó, mỗi em đều muốn nói về bầu trời bằng từ ngữ của riêng mình: 
 - Bầu trời buồn bã. Những đám mây xám đang từ phương bắc trôi tới. 
 - Bầu trời trầm ngâm. Nó nhớ đến tiếng hót của bầy chim sơn ca. 
 - Bầu trời ghé sát mặt đất. Mùa hè, nó cao hơn và có những con chim én bay liệng. Còn bây giờ chẳng có chim én nữa, vì thế bầu trời cúi xuống lắng nghe để tìm xem chim én đang 
ở trong bụi cây hay ở nơi nào. 
* Bài 2 : Tìm những từ ngữ tả bầu trời trong mẩu chuyện 
nêu trên. Những từ ngữ nào thể hiện sự so sánh? Những từ ngữ nào thể hiện sự nhân hóa? 
Luyện từ và câu 
Mở rộng vốn từ: Thiên nhiên. 
* Từ nhữ thể hiện sự nhân hóa 
* Từ ngữ thể hiện sự so sánh 
* Từ ngữ miêu tả khác 
- xanh như mặt nước mệt mỏi trong ao 
- được rửa mặt sau cơn mưa 
- dịu dàng 
- buồn bã 
- trầm ngâm nhớ tiếng hót của bầy chim sơn ca 
- cúi xuống lắng nghe để tìm xem chim én đang bay ở bụi cây hay ở nơi nào 
- ghé sát mặt đất 
- rất nóng và cháy lên những tia sáng của ngọn lửa 
- xanh biếc 
- cao hơn 
Bài tập 3: Dựa theo cách dùng từ ngữ ở mẩu chuyện nêu trên, viết một đoạn văn khoảng 5 câu tả một cảnh đẹp của quê em hoặc nơi em ở. 
Cảnh đ ẹp có thể là: 
 + v ư ờn hoa, cánh đ ồng, dòng sông, cây cầu,..... (Xem ảnh) 
Cánh đồng lúa 
Cánh đồng hoa 
* Quê hương mỗi người đều gắn liền với những lũy tre, cánh đồng lúa, mái đình và đặc biệt là dòng sông quê. Dòng sông quanh co, uốn lượn như dải lụa đào. Mặt nước buổi sáng sớm thì yên bình, phẳng lặng như tấm áo hồng mà họa tiết là những đám mây trắng trôi nhẹ trên bầu trời. Buổi trưa, khi ông mặt trời tỏa những tia nắng rực rỡ xuống muôn vật, ‘‘tấm áo’’ ấy lại như được dát vàng những sợi kim tuyến lấp lánh. Chiều tối, mặt nước lại khoác lên mình chiếc áo đen tuyền lấp lánh do những vì sao ban tặng . Em rất yêu dòng sông quê em. 
* Dòng sông Hồng quê em sao mà yêu đến thế! Sông dịu dàng khi trời trong, nắng đẹp, trắng xóa, ồn ào khi mùa lũ. Sông như một người bạn lúc buồn, lúc vui, lúc giận dữ, gắt gỏng, lúc êm dịu, hiền lành. Con sông ấy đã ôm ấp và ghi lại những kỉ niệm tuổi thơ của em. Em yêu sông như người thân, như quê hương Việt Trì thân yêu. Dù mai đây có đi đâu xa, em luôn nhớ về dòng sông Hồng - dòng sông tuổi thơ em. 
Dòng sông 
CHÀO CÁC EM !