Bài giảng Mĩ thuật 8 - Tiết 2, Bài 2: Thường thức mỹ thuật Sơ lược về mỹ thuật thời Lê (Từ thế kỷ XV đến đầu thế kỷ XVIII)

Tiết 2 - Bài 2: Thường thức mỹ thuậtSƠ LƯợC Về Mỹ THUậT THờI LÊ(Từ thế kỷ XV đến đầu thế kỷ XVIII)* Về xã hội:Sau khi đánh tan giặc Minh, Lê Lợi lên ngôi vua, lấy hiệu là Lê Thái Tổ (năm 1428). Lập nên triều đại nhà Lê (1385-1433). Đặt tên nước là Đại Việt, đóng đô tại Đông Đô (Hà Nội) Nhà Lê xây dựng một chính quyền phong kiến trung ương tập quyền ngày càng hoàn thiện, chặt chẽ.Nhà nước tập trung khôi phục sản xuất nông nghiệp, đắp đê và xây dựng những công trình thuỷ lợi lớn.Nhà Lê là triều đại phong kiến tồn tại lâu nhất và có nhiều biến động nhất trong lịch sử xã hội Việt Nam (bị nhà Mạc chiếm quyền)* Về tư tưởng:- Tuy có ảnh hưởng tư tưởng Nho giáo và văn hóa Trung Hoa nhưng nền Mỹ thuật vẫn đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam.I/ Vài nét về bối cảnh lịch sửBài 2: Sơ lược về mỹ thuật thời lêII. Sơ lược mỹ thuật thời Lê.1.Nghệ thuật kiến trúcKiến trúc cung đình:Xây dựng nhiều cung điện lớn ở Thăng Long như: điện Cần Chánh; Kính Thiên; Vạn Thọ,Xây dựng khu Lam Kinh tại Thọ Xuân(Thanh Hoá)Tuy các công trình này ngày nay không còn,song những dấu tích cho ta thấy các công trình này có quy mô to lớn.* Kinh thành Thăng Long:- Cơ bản vẫn giữ nguyên lối sắp xếp như thời Lý – TrầnBên trong: xây dựng tiếp nhiều cung điện lớn như: điện Cần Chánh; Kính Thiên; Vạn Thọ,Bên ngoài: xây dựng khu Lam Kinh (Thọ Xuân- Thanh Hoá), đình Quãng Văn, cầu Ngoạn Thiềm,..Kinh thành Thăng Long - Điện Kính ThiênII/ Sơ lược về Mỹ thuật thời Lê: 1/ nghệ thuật kiến trúc:a/ Kiến trúc cung đình:b) Kiến trúc tôn giáo: Đề cao tư tưởng Nho giáo nên đã cho xây dựng nhiều miếu thờ Khổng Tử và trường dạy Nho học. Xây dựng lại Văn Miếu, mở mang Quốc Tử Giám. Xây dựng đền thờ những người có công với đất nước như: Phùng Hưng; Ngô Quyền; Lê Lai, Đinh Tiên Hoàng, Thời Lê Trung Hưng đã cho tu sửa và xây dựng một số ngôi chùa theo kiến trúc Phật giáo như: Chùa Keo (Thái Bình); chùa TháI Lạc (Hưng Yên); chùa Ngọc Khánh, Bút Tháp (Bắc Ninh); Chùa Mía, Chùa Thầy (Hà Tây); chùa Bảo Quốc, chùa Thiên Mụ (Huế); chùa Kim Sơn, chùa Thanh Long Bảo Khánh (Hội An), Ngoài ra còn có nhiều đình làng nổi tiếng như: Chu Quyến (Hà Tây); Đình Bảng (Bắc Ninh),Một số đình, chùa thời LêChùa Bút Tháp (Bắc Ninh)Chùa Keo (Thái Bình)Chùa Thiên Mụ (Huế)Đình Bảng (Bắc Ninh)Điêu khắc:Các pho tượng người và các con vật nghê, lân, ngựa, voi,...bằng đá ở khu lăng miếu Lam Kinh,...2/ nghệ thuật điêu khắc và chạm khắc trang trí:Lăng Dinh Hương (Hiệp Hoà-B.Giang)Giám mã dắt ngựaVoi quỳMột số tác phẩm điêu khắc thời Lê ở Bắc Giang.Lăng Họ Ngọ (Hiệp Hoà-B.Giang)Nhà biaGiám mã dắt ngựaChóSư tửNghêQuan hầuTượng Rồng có kích thước lớn Kinh đô Thăng Long có các bệ rồng ở điện Kính Thiên, thành bậc đàn Nam Giao, thành bậc ở Văn Miếu,Tượng rồng ở thành bậc điện Kính ThiênMột số pho tượng đẹp còn lại cho đến ngày nay như: + Tượng Phật bà Quan Âm nghìn mắt nghìn tay (chùa Bút Tháp – Bắc Ninh)+ Tượng Quan Âm Thiên Phủ (chùa Kim Liên – Hà Nội)+ Tượng Hoàng hậu vua Lê Thần Tông (chùa Mật –Thanh Hoá)+ Phật nhập Niết bàn (chùa Phổ Minh - Nam Định)Tượng Phật bà Quan Âm nghỡn mắt, nghỡn tayChựa Bỳt Thỏp – Bắc NinhTượng Quan õm Thiờn Phủ Chựa Kim Liờn - Hà NộiHoàng hậu Vua Lờ Thần TụngChựa Mật – Thanh HúaPhật nhập Niết bànChựa Phổ Minh – Nam Địnhb) Chạm khắc trang trí: - Nghệ thụât trang trí rất tinh xảo, các thành bậc bằng đá, bia đá đều được chạm khắc hình rồng, sóng nước, hoa lá,Một số bức chạm khắc thời Lê- Nhiều chạm khắc gỗ: ôm gà chọi, chèo thuyền, đánh cờ,...Ôm gà chọiTrai gái vui đùaChèo thuyềnUống rượuĐánh cờ3. Nghệ thuật gốm:- Kế thừa tinh hoa của nghệ thuật gốm thời Lý - Trần nhưng có nét độc đáo, mang đậm chất dân gian.- Gốm thời Lê vừa có nét trau chuốt, khoẻ khoắn, vừa có các hoạ tiết được thể hiện theo phong cách hiện thực.Lư hương (Gốm men rạn)Liễn (Gốm men xanh đồng)4.Đặc điểm của mỹ thuật thời Lê:- Nghệ thuật chạm khắc, nghệ thuật gốm và tranh dân gian đạt tới mức điêu luyện, giàu tính hiện thực.Câu hỏi củng cố1. Hãy kể tên những công trình kiến trúc tiêu biểu thời Lê?2. Kể tên một số tác phẩm điêu khắc và chạm khắc trang trí thời Lê?3. Gốm thời Lê có đặc điểm gì ? Có gì khác so với gốm thời Lý-Trần?