Bài giảng môn học Đại số lớp 7 - Tiết 51: Khái niệm về biểu thức đại số

M«n to¸n 7Gi¸o viªn thùc hiÖn: Bïi ThÞ Thu H»ng Tr­êng THCS Hµn ThuyªnNhiÖt liÖt chµo mõngC¸c thÇy c« gi¸o vÒ dù giê Ch­¬ng IV: BiÓu thøc ®¹i sèC¸c néi dung chÝnh cña ch­¬ng:Kh¸i niÖm vÒ biÓu thøc ®¹i sèGi¸ trÞ cña mét biÓu thøc ®¹i s觬n thøc§a thøcC¸c phÐp tÝnh céng, trõ ®¬n, ®a thøc; nh©n ®¬n thøc.NghiÖm cña ®a thøc.TiÕt 51: Kh¸i niÖm vÒ biÓu thøc ®¹i sèë c¸c líp d­íi ta ®· biÕt c¸c sè ®­îc nèi víi nhau bëi dÊu c¸c phÐp tÝnh (céng, trõ, nh©n, chia, n©ng lªn luü thõa) lµm thµnh mét biÓu thøc.Nh÷ng biÓu thøc nh­ vËy gäi lµ biÓu thøc sè(?) LÊy vÝ dô vÒ biÓu thøc sè?(?) Nªu c«ng thøc tÝnh chu vi cña h×nh ch÷ nhËt?TL: Chu vi cña h×nh ch÷ nhËt b»ng 2 lÇn tæng cña chiÒu dµi vµ chiÒu réng h×nh ch÷ nhËt.(?) Nªu c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch h×nh ch÷ nhËt?TL: DiÖn tÝch h×nh ch÷ nhËt b»ng chiÒu dµi nh©n víi chiÒu réng.(?) ViÕt biÓu thøc biÓu thÞ chu vi cña h×nh ch÷ nhËt cã chiÒu réng b»ng 5(cm) vµ chiÒu dµi b»ng 8 (cm)?TL: BiÓu thøc sè biÓu thÞ chu vi cña h×nh ch÷ nhËt ®ã lµ: 2 . (5+8) (cm)?1 H·y viÕt biÓu thøc sè biÓu thÞ diÖn tÝch cña h×nh ch÷ nhËt cã chiÒu réng b»ng 3(cm) vµ chiÒu dµi h¬n chiÒu réng 2(cm).TL: BiÓu thøc sè biÓu thÞ diÖn tÝch cña h×nh ch÷ nhËt ®ã lµ: 3.(3+2) (cm2)Trong thùc tÕ cã c¸c biÓu thøc kh«ng chØ gåm cã c¸c sè, mµ nã cßn cã c¸c ch÷ ®Ó viÕt thay cho mét sè nµo ®ã. Nh÷ng biÓu thøc ®ã gäi lµ biÓu thøc ®¹i sè. ? VËy biÓu thøc ®¹i sè lµ g×?Bµi to¸n: H·y viÕt biÓu thøc biÓu thÞ chu vi cña h×nh ch÷ nhËt cã 2 c¹nh liªn tiÕp b»ng 5(cm) vµ a(cm)?Tr¶ lêi:BiÓu thøc biÓu thÞ chu cña h×nh ch÷ nhËt ®ã lµ:2.(5+a) (cm)(?) Khi a=2 biÓu thøc biÓu thÞ ®iÒu g×?TL: Khi a=2 biÓu thøc biÓu thÞ chu vi cña h×nh ch÷ nhËt cã 2 c¹nh b»ng 5(cm) vµ 2(cm)(?) Khi a=3,5 biÓu thøc biÓu thÞ ®iÒu g×?TL: Khi a=3,5 biÓu thøc biÓu thÞ chu vi cña h×nh ch÷ nhËt cã 2 c¹nh b»ng 5(cm) vµ 3,5 (cm)? 2 ViÕt biÓu thøc biÓu thÞ diÖn tÝch cña h×nh ch÷ nhËt cã chiÒu dµi h¬n chiÒu réng 2(cm)?Tr¶ lêi:- Gäi a(cm) lµ chiÒu réng cña h×nh ch÷ nhËt(a>0)ChiÒu dµi cña h×nh ch÷ nhËt lµ :a+2 (cm)DiÖn tÝch h×nh ch÷ nhËt ®ã lµ :	a.(a+2) (cm2)* C¸c biÓu thøc a+2; a.(a+2) lµ nh÷ng biÓu thøc ®¹i sèNh÷ng biÓu thøc mµ trong ®ã ngoµi c¸c sè, c¸c kÝ hiÖu phÐp to¸n céng, trõ, nh©n, chia, n©ng lªn luü thõa cßn cã c¶ c¸c ch÷ (®¹i diÖn cho c¸c sè) gäi lµ biÓu thøc ®¹i sè.L­u ý khi viÕt biÓu thøc ®¹i sè:Ng­êi ta th­êng kh«ng viÕt dÊu nh©n gi÷a c¸c ch÷, còng nh­ gi÷a sè vµ ch÷. VD: Ta viÕt xy (nh©n sè x víi sè y) thay cho x.y, viÕt 4x (nh©n 4 víi x) thay cho 4.xTh«ng th­êng, trong mét tÝch kh«ng viÕt thõa sè 1, cßn thõa sè (-1) ®­îc thay b»ng dÊu “-” VD: Ta viÕt x thay cho 1x vµ -xy thay cho (-1)xy- Trong biÓu thøc ®¹i sè ng­êi ta còng dïng c¸c dÊu ngoÆc ®Ó chØ thÞ thø tù thùc hiÖn c¸c phÐp tÝnh. ViÕt biÓu thøc ®¹i sè biÓu thÞ: Qu·ng ®­êng ®i ®­îc sau x(h) cña mét «t« ®i víi vËn tèc lµ 30(km/h). TL: s = 30 x (km)b. Tæng qu·ng ®­êng ®i ®­îc cña mét ng­êi, biÕt r»ng ng­êi ®ã ®i trong x(h) víi vËn tèc lµ 5 (km/h) vµ sau ®ã ®i b»ng « t« trong y (h) víi vËn tèc lµ 35 (km/h) TL : s= 5x + 35y (km)?3Trong biÓu thøc ®¹i sè, c¸c ch÷ cã thÓ ®¹i diÖn cho nh÷ng sè tuú ý nµo ®ã. Ng­êi ta gäi ch÷ nh­ vËy lµ biÕn sè (cßn gäi t¾t lµ biÕn). VD: BiÓu thøc a(a+2) 	cã a lµ biÕn. BiÓu thøc 5x + 35y	cã x, y lµ biÕnChó ý:- Trong biÓu thøc ®¹i sè, v× ch÷ ®aÞ diÖn cho sè nªn khi thùc hiÖn c¸c phÐp to¸n trªn c¸c ch÷, ta cã thÓ ¸p dông nh÷ng tÝnh chÊt, qui t¾c phÐp to¸n nh­ trªn c¸c sè.VD: x+y=y+x; xy=yx ; xxx= x3; (x+y)+z = x+ (y+z) ; x(y+z)=zy+ xz- C¸c biÓu thøc ®¹i sè cã chøa biÕn ë mÉu ch­a ®­îc xÐt ®Õn trong ch­¬ng nµy.Bµi 1: SGK 26H·y viÕt c¸c biÓu thøc ®¹i sè biÓu thÞ : a) Tæng cña x vµ y TL: x+ y b) TÝch cña x vµ y TL: xy c) TÝch cña tæng x vµ y víi hiÖu cña x vµ y. TL: (x+y)(x-y)Bµi 3: SGK26Dïng bót ch× nèi c¸c ý 1),2),,5) víi a),b),,e) sao cho chóng cã cïng ý nghÜa.Tr¶ lêi:1)x - ya)TÝch cña x vµ y2)5yb)TÝch cña 5 vµ y3)xyc)Tæng cña 10 vµ x4)10 + xd)TÝch cña tæng x vµ y víi hiÖu cña x vµ y5)(x+y)(x-y)e)HiÖu cña x vµ yH­íng dÉn häc ë nhµN¾m ®­îc c¸c kh¸i niÖm: biÓu thøc ®¹i sè, biÓu thøc sè vµ lÊy ®­îc c¸c vÝ dô lµ biÓu thøc ®¹i sè.N¾m ®­îc c¸c chó ý nªu trong bµi häc.Lµm c¸c bµi tËp 2; 4; 5 trang 27 SGKXin Tr©n Träng c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸ovµ c¸c em häc sinh ®· tham gia tiÕt häc nµy