Bài giảng môn học Đại số lớp 9 - Tiết 23: Đồ thị của hàm số y = ax + b (a khác 0)

LỚP 9A TRƯỜNG THCS SuỐI BẠCKIỂM TRA BÀI CŨCâu 1/ §iỊn vµo chç trèng (...)trong c¸c ph¸t biĨu sau ®Ĩ hoµn thµnh ®Þnh nghÜa vµ tÝnh chÊt cđa hµm sè bËc nhÊt?a. §Þnh nghÜa:Hµm sè bËc nhÊt lµ hµm sè ®­ỵc cho bëi c«ng thøc . . . . . trong ®ã a,b lµ c¸c sè cho tr­íc vµ . . . y = ax + b a 0b. TÝnh chÊt: Hµm sè bËc nhÊt y = ax + b x¸c ®Þnh víi ...... vµ cã tÝnh chÊt sau : - . . . . . . . . trªn R, khi a > 0. - . . . . . . . trªn R khi a < 0.mäi gi¸ trÞ cđa x thuéc R§ång biÕn NghÞch biÕnCâu 2/. Biểu diễn các điểm sau trên cùng một mặt phẳng tọa độ: A(1 ; 2), B(2 ; 4), C(3 ; 6), A’(1 ; 2 + 3), B’(2 ; 4 + 3), C’(3 ; 6 + 3).? NhËn xÐt g× vỊ hoµnh ®é cđa A, A’ ; B, B ’ ; C, C ’ ? NhËn xÐt g× vỊ tung ®é cđa A, A’ ; B, B’ ; C, C’AC’A’B’CByxO324567912Ta thÊy: NÕu A, B, C cïng n»m trªn ®­êng th¼ng (d) th× A’, B’, C’n»m trªn ®­êng th¼ng (d’) // (d).(Hoµnh ®é cđa c¸c cỈp ®iĨm ®ã nh­ nhauTung ®é h¬n kÐm nhau 3 ®¬n vÞ.)? NhËn xÐt g× vỊ hoµnh ®é cđa A, A’ ; B, B ’ ; C, C ’ ? NhËn xÐt g× vỊ tung ®é cđa A, A’ ; B, B’ ; C, C’Câu 2/. Biểu diễn các điểm sau trên cùng một mặt phẳng tọa độ: A(1 ; 2), B(2 ; 4), C(3 ; 6), A’(1 ; 2 + 3), B’(2 ; 4 + 3), C’(3 ; 6 + 3).d’dĐẶT VẤN ĐỀỞ lớp 7, ta đã biết dạng đồ thị của hàm số y = ax (a  0) và đã biết cách vẽ đồ thị của hàm số này. Dựa vào đồ thị hàm số y = ax, ta có thể xác định được đồ thị hàm số y = ax + b hay không? Cách vẽ đồ thị của hàm số đó như thế nào? Đó là nội dung của bài học hôm nay.?1. Biểu diễn các điểm sau trên cùng một mặt phẳng tọa độ: A(1 ; 2), B(2 ; 4), C(3 ; 6), A’(1 ; 2 + 3), B’(2 ; 4 + 3), C’(3 ; 6 + 3).?11. Đồ thị hàm số y = ax + b (a  0)TiÕt 23: ®å thÞ cđa hµm sè y=ax+b (a  0)Ta thÊy: Nếu A, B, C cùng nằm trên đường thẳng (d) thì A’, B’, C’nằm trên đường thẳng (d’) // (d).AC’A’B’CByxO324567912d’d?1. Biểu diễn các điểm sau trên cùng một mặt phẳng tọa độ: A(1 ; 2), B(2 ; 4), C(3 ; 6), A’(1 ; 2 + 3), B’(2 ; 4 + 3), C’(3 ; 6 + 3).?11. Đồ thị hàm số y = ax + b (a  0)TiÕt 23: ®å thÞ cđa hµm sè y=ax+b (a  0)?2TÝnh gi¸ trÞ y t­¬ng øng cđa c¸c hµm sè y = 2x vµ y = 2x + 3 theo gi¸ trÞ ®· cho cđa biÕn x råi ®iỊn vµo b¶ng sau;x- 3- 2- 1,5 - 1-0,500,51234y = 2xy = 2x+3-6-48641-20-12-3012-3-14937511Ta thÊy: Nếu A, B, C cùng nằm trên đường thẳng (d) thì A’, B’, C’nằm trên đường thẳng (d’) // (d).AC’A’B’CByxO324567912AC’A’B’CByxO324567912TiÕt 23: ®å thÞ cđa hµm sè y=ax+b (a  0)x- 3- 2- 1,5 - 1-0,500,51234y = 2xy = 2x+386412012-3-14937511-1,51-1-2123xy = 2xOy = 2x + 3yAQQPP-601-2-3-41. Đồ thị hàm số y = ax + b (a  0)?1. Biểu diễn các điểm sau trên cùng một mặt phẳng tọa độ: A(1 ; 2), B(2 ; 4), C(3 ; 6), A’(1 ; 2 + 3), B’(2 ; 4 + 3), C’(3 ; 6 + 3).Ta thÊy: Nếu A, B, C cùng nằm trên đường thẳng (d) thì A’, B’, C’nằm trên đường thẳng (d’) // (d).AC’A’B’CByxO324567912TiÕt 23: ®å thÞ cđa hµm sè y=ax+b (a  0)x- 3- 2- 1,5 - 1-0,500,51234y = 2xy = 2x+386412012-3-14937511-1,51-1-2123xy = 2xOy = 2x + 3yAQQPP-601-2-3-41. Đồ thị hàm số y = ax + b (a  0)Nh­ vËy ®å thÞ hµm sè y = 2x là là đường thẳng đi qua gốc tọa độ O(0; 0) và qua điểm A(1; 2)®­êng th¼ng y = 2x + 3 như thế nào với ®­êng thẳng y = 2x ? ®­êng th¼ng y = 2x + 3 cắt trục tung tại điểm cĩ tung độ là bao nhiêu Đồ thị hàm số y = 2x + 3 là đường thẳng song song với đường thẳng y = 2x. Và cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng 31. Đồ thị hàm số y = ax + b (a  0)TiÕt 23: ®å thÞ cđa hµm sè y=ax+b (a  0) Tổng quátChú ý: Đồ thị của hàm số y = ax + b (a 0) còn được gọi là đường thẳng y = ax + b ; b được gọi là tung độ gốc của đường thẳng.2. Cách vẽ đồ thị hàm số y = ax + b (a  0)§å thÞ hµm sè y=ax+b (a 0) lµ mét ®­êng th¼ng:- C¾t trơc tung t¹i ®iĨm cã tung ®é b»ng bSong song víi y=ax, nÕu b 0. Trïng víi y=ax, nÕu b=0-1,51-1-2123xy = 2xOy = 2x + 3yAQstt§å thÞ hµm sèC¾t trơc tung t¹i ®iĨm?1y=-2x+52y=1,3x – 1,83y= -12x – 2/3 Bµi tËp:5- 1,8- 2/3AC’A’B’CByxO324567912TiÕt 23: ®å thÞ cđa hµm sè y=ax+b (a  0)x- 3- 2- 1,5 - 1-0,500,51234y = 2xy = 2x+386412012-3-14937511-1,51-1-2123xy = 2xOy = 2x + 3yAQ QPP-601-2-3-4yx12-2-12. Cách vẽ đồ thị hàm số y = ax + b (a  0)1. Đồ thị hàm số y = ax + b (a  0)TiÕt 23: ®å thÞ cđa hµm sè y=ax+b (a  0)- Khi b=0 th× y=ax. §å thÞ y=ax lµ ®­êng th¼ng ®i qua gèc to¹ ®é O(0 ; 0) vµ qua ®iĨm A(1 ; a) - XÐt tr­êng hỵp a  0, b  0. §å thÞ y=ax+b lµ mét ®­êng th¼ng. Vµ qua 2 ®iĨm thuéc 2 trơc to¹ ®é Ox, OyB­íc 1: Cho x=0 th× y=b, ta ®­ỵc P(0 ; b) thuéc OyCho y=0 th× x=-b/a, ta ®­ỵc Q(-b/a ; 0) thuéc OxB­íc 2: VÏ ®­êng th¼ng ®i qua 2 ®iĨm P, Q ta ®­ỵc §å thÞ hµm sè y=ax+b-1,51-1-2123xy = 2xOy = 2x + 3yAQyx1-2-12. Cách vẽ đồ thị hàm số y = ax + b (a  0)1. Đồ thị hàm số y = ax + b (a  0)TiÕt 23: ®å thÞ cđa hµm sè y=ax+b (a  0)B­íc 1: Cho x=0 th× y=b, ta ®­ỵc P(0 ; b) thuéc Oy Cho y=0 th× x=-b/a, ta ®­ỵc Q(-b/a ; 0) thuéc OxB­íc 2: VÏ ®­êng th¼ng ®i qua 2 ®iĨm P, Q ta ®­ỵc §å thÞ hµm sè y=ax+bOxy-31,5 ABy = 2x - 3* VÏ y=2x - 3- Cho x=0, th× y= -3, vËy A(0 ; -3) thuéc Oy- Cho y=0, th× x=3/2 = 1,5, vËy B(1,5; 0) thuéc OxVÏ ®­êng th¼ng qua 2 ®iĨm A, B. Ta ®­ỵc ®å thÞ hµm sè: y=2x - 3?3. Vẽ đồ thị của các hàm số sau:y = 2x – 3 b) y = -2x + 3 Oxy3 1,5CDy = -2x + 31. ĐỒ THỊ HÀM SỐ y = ax + b (a  0)2. CÁCH VẼ ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ y = ax + b (a  0)b/ Gi¶i: Cho x = 0 th× y = 3. §iĨm C(0; 3) thuéc trơc tung Oy.VÏ ®­êng th¼ng ®i qua hai ®iĨm C,D ta ®­ỵc ®å thÞ hµm sè y = -2x +3 Cho y = 0 th× x = 1,5 . §iĨm D(1,5 ; 0) thuéc trơc hoµnh Ox. ?3. Vẽ đồ thị của các hàm số sau:y = 2x – 3 b) y = -2x + 3 TiÕt 23: ®å thÞ cđa hµm sè y=ax+b (a  0)Ghi nhí :1- D¹ng tỉng qu¸t ®å thÞ hµm sè y = ax + b ( a 0 ) lµ mét ®­êng th¼ng :C¾t trơc tung t¹i ®iĨm cã tung ®é b»ng bSong song víi ®­êng th¼ng y = ax nÕu b  0 ; trïng víi ®­êng th¼ng y = ax nÕu b = 02- C¸ch vÏ ®å thÞ hµm sè NÕu b = 0 ®å thÞ hµm sè lµ ®­êng th¼ng qua gèc to¹ ®é vµ qua ®iĨm ( 1;a)NÕu b  0 : B­íc 1 : X¸c ®Þnh giao ®iĨm cđa ®å thÞ víi 2 trơc B­íc 2 : Nèi hai ®IĨm ®ã ta ®­ỵc ®å thÞ hµm sèTiÕt 23: ®å thÞ cđa hµm sè y=ax+b (a  0)( Bµi 15/51 – sgk )a/ VÏ ®å thÞ hµm sè y = 2x ; y = 2x + 5 ; 	y = x ; y = x + 5Trªn cïng mét mỈt ph¼ng täa ®é -2 3-2 3b/ Bèn ®­êng th¼ng trªn c¾t nhau t¹o thµnh tø gi¸c OABC ( O lµ gèc to¹ ®é ) . Tø gi¸c OABC cã ph¶i lµ h×nh b×nh hµnh khơngHọc thuộc tính chất (tổng quát) của đồ thị hàm số y = ax + b (a  0)và nắm vững các bước vẽ đồ thị hàm số.Làm bài tập về nhà 15, 16 (SGK trang 51).Chuẩn bị bài luyện tậpHướng dẫn về nhà:Xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thµy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh.