Bài giảng môn học Ngữ văn 10 - Tiết số 28: Đặc điểm của ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết

Nêu các nhân tố trong hoạt động giao tiếp ?Hoạt động giao tiếp được tiến hành chủ yếu bằng phương tiện gì ?Ngoân ngöõ noùiNgoân ngöõ vieátI. ĐẶC ĐIỂM CỦA NGÔN NGỮ NÓI & NGÔN NGỮ VIẾT Đặc điểm 3. Từ ngữ, câu-Là chữ viết thể hiện bằng văn bản, người đọc tiếp nhận gián tiếp bằng thị giác.Viết phải suy ngẫm, đọc nghiền ngẫm Người viết, đọc phải biết các ký hiệu chữ viết, qui tắc chính tả-Hệ thống dấu câu, hình ảnh, ký hiệu, bảng biểu.-Tùy thuộc vào phong cách ngôn ngữ văn bản mà sử dụng từ ngữ. -Sử dụng các câu ngắn (câu đơn) dài (câu nhiều thành phần) khác nhau.Tuần : 10 tiết 28 Tiếng việtPhương tiện chủ yếu dùng để nói là gì ? Người nghe tiếp nhận ra sao ?Là lời nói > là ngôn ngữ âm thanh, người nghe tiếp nhận trực tiếp bằng thính giác.- Người nói không có điều kiện gọt giũa, người nghe không có điều kiện suy ngẫm.Phương tiện chủ yếu để viết là gì ? Người đọc tiếp nhận ra sao ?Người viết và người đọc cần phải có điều kiện gì mới có thể giao tiếp với nhau bằng ngôn ngữ viết ?Người nói có những phương tiện hỗ trợ nào để diễn đạt thông tin ?Đa dạng ngữ điệu : giọng cao, thấp, nhanh, chậm.. Có sự kết hợp nét mặt, cử chỉ, điệu bộ của người nói nhằm góp phần bộc lộ và bổ sung thông tin.Người viết có thể sử dụng các phương tiện hỗ trợ nào để diễn đạt thông tin ?Em có nhận xét gì về cách dùng từ ngữ và câu trong khi nói ?-Từ ngữ đa dạng : khẩu ngữ, từ địa phương, tiếng lóng. - Câu : ngắn gọn, tỉnh lược, đôi khi rườm rà, lặp ý vì không gọt giũa.Em có nhận xét gì về cách sử dụng từ ngữ và câu trong khi viết?1. Phương tiện chủ yếu 2.Các phương tiện hỗ trợÑaëc ñieåm cuûa ngoân ngöõ noùi vaø ngoân ngöõ vieát- Giống nhau : Cùng phát ra âm thanh.- Khác nhau : + Đọc : lệ thuộc vào văn bản. + Nói :Vận dụng ngữ điệu, nét mặt, cử chỉ, điệu bộ.để diễn cảm.Tuần : 10 tiết 28 Tiếng việt* Phân biệt giữa đọc và nói :Khi đọc, khi nói có gì giống nhau ? Khác nhau ? + Ngôn ngữ nói được ghi lại bằng chữ viết : Lời nói các nhân vật, bài báo phỏng vấn.. + Ngôn ngữ viết trong văn bản được trình bày lại bằng lời nói miệng : thuyết trình, báo cáo trước hội nghị bằng văn bản viết sẵn..* Chú ý :Trong thực tế sử dụng ngôn ngữ, có hai trường hợp cần lưu ý : Ghi nhớ : SGKII. LUYỆN TẬP :Bài tập 3:Nhận xét lỗi và sửa lại các câu dưới đây cho phù hợp với ngôn ngữ viết.- Loãi : Duøng töø thöøa “thì ñaõ” duøng töø mang phong caùch khaåu ngöõ “ñeïp heát yù”- Söûa laïi: Boû töø “thì ñaõ”, thay “ ñeïp heát yù” baèng “ raát ñeïp”- Loãi : söû duïng töø ngöõ thuoäc phong caùch khaåu ngöõ “ voáng leân” , “ voâ toäi vaï”Söûa laïi: Thay cuïm töø “ voáng leân” baèng töø cuïm töø “quaù möùc thöïc teá” ; thay cuïm töø “voâ toäi vaï” baèng cuïm töø “ khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc” - Loãi : caâu vaên luûng cuûng, toái nghóa- Söûa laïi: Chuùng taän dieät caùc loaøi soáng ôû döôùi nöôùc vaø soáng gaàn nöôùc nhö: caù, ruøa, eách nhaùi, ba ba, oác, toâm, cua vaø ngay caû loaøi chim kieám aên treân soâng nöôùc nhö coø , vaïc, vòt, ngoãng chuùng cuõng chaúng buoâng tha.Caâu a:Caâu b:Caâu c:Ngoân ngöõ noùiNgoân ngöõ vieátĐẶC ĐIỂM CỦA NGÔN NGỮ NÓI & NGÔN NGỮ VIẾT Đặc điểm 3. Từ ngữ, câuTuần : 10 tiết 28 Tiếng việt1. Phương tiện chủ yếu 2.Các phương tiện hỗ trợNgoân ngöõ noùiNgoân ngöõ vieátĐẶC ĐIỂM CỦA NGÔN NGỮ NÓI & NGÔN NGỮ VIẾT Đặc điểm 3. Từ ngữ, câuTuần : 10 tiết 28 Tiếng việt1. Phương tiện chủ yếu 2.Các phương tiện hỗ trợLà lời nói > là ngôn ngữ âm thanh, người nghe tiếp nhận trực tiếp bằng thính giác.- Người nói không có điều kiện gọt giũa, người nghe không có điều kiện suy ngẫm.Ngoân ngöõ noùiNgoân ngöõ vieátĐẶC ĐIỂM CỦA NGÔN NGỮ NÓI & NGÔN NGỮ VIẾT Đặc điểm 3. Từ ngữ, câuTuần : 10 tiết 28 Tiếng việt1. Phương tiện chủ yếu 2.Các phương tiện hỗ trợ-Là chữ viết thể hiện bằng văn bản, người đọc tiếp nhận gián tiếp bằng thị giác.Người viết, đọc phải biết các ký hiệu chữ viết, qui tắc chính tảViết phải suy ngẫm, đọc nghiền ngẫm Ngoân ngöõ noùiNgoân ngöõ vieátĐẶC ĐIỂM CỦA NGÔN NGỮ NÓI & NGÔN NGỮ VIẾT Đặc điểm 3. Từ ngữ, câuTuần : 10 tiết 28 Tiếng việt1. Phương tiện chủ yếu 2.Các phương tiện hỗ trợ- Đa dạng ngữ điệu : giọng cao, thấp, nhanh, chậm.. Có sự kết hợp nét mặt, cử chỉ, điệu bộ của người nói nhằm góp phần bộc lộ và bổ sung thông tin.Ngoân ngöõ noùiNgoân ngöõ vieátĐẶC ĐIỂM CỦA NGÔN NGỮ NÓI & NGÔN NGỮ VIẾT Đặc điểm 3. Từ ngữ, câuTuần : 10 tiết 28 Tiếng việt1. Phương tiện chủ yếu 2.Các phương tiện hỗ trợ-Hệ thống dấu câu, hình ảnh, ký hiệu, bảng biểu.Ngoân ngöõ noùiNgoân ngöõ vieátĐẶC ĐIỂM CỦA NGÔN NGỮ NÓI & NGÔN NGỮ VIẾT Đặc điểm 3. Từ ngữ, câuTuần : 10 tiết 28 Tiếng việt1. Phương tiện chủ yếu 2.Các phương tiện hỗ trợ-Từ ngữ đa dạng : khẩu ngữ, từ địa phương, tiếng lóng. - Câu : ngắn gọn, tỉnh lược..rườm rà, lặp ý vì không gọt giũa.Ngoân ngöõ noùiNgoân ngöõ vieátĐẶC ĐIỂM CỦA NGÔN NGỮ NÓI & NGÔN NGỮ VIẾT Đặc điểm 3. Từ ngữ, câuTuần : 10 tiết 28 Tiếng việt1. Phương tiện chủ yếu 2.Các phương tiện hỗ trợ-Tùy thuộc vào phong cách ngôn ngữ văn bản mà sử dụng từ ngữ. -Sử dụng các câu ngắn (câu đơn) dài (câu nhiều thành phần) khác nhau.Ngoân ngöõ noùiNgoân ngöõ vieátĐẶC ĐIỂM CỦA NGÔN NGỮ NÓI & NGÔN NGỮ VIẾT Đặc điểm 3. Từ ngữ, câu-Là chữ viết thể hiện bằng văn bản, người đọc tiếp nhận gián tiếp bằng thị giác.Người viết, đọc phải biết các ký hiệu chữ viết, qui tắc chính tảViết phải suy ngẫm, đọc nghiền ngẫm -Hệ thống dấu câu, hình ảnh, ký hiệu, bảng biểu.-Tùy thuộc vào phong cách ngôn ngữ văn bản mà sử dụng từ ngữ. -Sử dụng các câu ngắn (câu đơn) dài (câu nhiều thành phần) khác nhau.Tuần : 10 tiết 28 Tiếng việtLà lời nói > là ngôn ngữ âm thanh, người nghe tiếp nhận trực tiếp bằng thính giác.- Người nói không có điều kiện gọt giũa, người nghe không có điều kiện suy ngẫm.- Đa dạng ngữ điệu : giọng cao, thấp, nhanh, chậm.. Có sự kết hợp nét mặt, cử chỉ, điệu bộ của người nói nhằm góp phần bộc lộ và bổ sung thông tin.-Từ ngữ đa dạng : khẩu ngữ, từ địa phương, tiếng lóng. - Câu : ngắn gọn, tỉnh lược..rườm rà, lặp ý vì không gọt giũa.1. Phương tiện chủ yếu 2.Các phương tiện hỗ trợChaân thaønh caûm ôn quyù thaày coâ vaø caùc em hoïc sinh lôùp 10C5Chuẩn bị : Ca dao hài hước (bài 1&2)Bài 1:	- Cách nói của chàng trai và cô gái có gì đặc biệt ?	- Đây là tiếng cười về điều gì ? Cười ai ?	- Tiếng cười đó có ý nghĩa như thế nào ?Bài 2 :	- Đây là tiếng cười về điều gì ? Cười ai ? Cười nhằm mục đích gì ? Thái độ cười ra sao ?* Hai bài ca dao hài hước trên sử dụng nghệ thuật gì ?