Bài giảng môn học Ngữ văn 10 - Tiết: Tấm cám (truyện cổ tích)

Taám Caùm“Truyeän coå tích”I. Tìm hiểu chung : * Truyện cổ tích chia làm 3 loại: - Cổ tích về loài vật - Cổ tích thần kì. - Cổ tích sinh hoạt* Truyện Tấm Cám thuộc loại truyện cổ tích thần kì.II. Văn bản :1/ Thể loại: cổ tích thần kì 2/ Bố cục :- Phần đầu: “Ngày xưa. việc nặng”: cuộc đời và số phận bất hạnh của Tấm. - Phần hai: “Một hôm.. về cung”: Xung đột giữa Tấm và mẹ con Cám, Tấm luôn được bụt giúp đỡ. - Phần còn lại: Cuộc đấu tranh không khoan nhượng qua những kiếp hồi sinh của Tấm để giành lại hạnh phúc.3/ Phân tích:a. Mâu thuẫn giữa Tấm và mẹ con Cám* Nhân vật Tấm: đại diện cho cái thiện.*.Mẹ con Cám: đại diện cho cái ác.- Mồ côi cả cha lẫn mẹ.- Sống với dì ghẻ.- Chăm chỉ, hiền lành, đôn hậu.+ Chịu thương, chịu khó bắt đầy giỏ tép.+ Chăn trâu đồng xa.+ Nhịn cơm để dành nuôi bống.+ Thật thà cả tin nghe lời mụ dì ghẻ.- Độc ác vô cùng.- Bóc lột Tấm về vật chất lẫn tinh thần.+ Lừa gạt lấy giỏ tép, tước đoạt ước mơ nhỏ bé là cái yếm đỏ.+ Lén lút giết chết bống ăn thịt.+ Trộn thóc gạo bắt nhặt, không cho Tấm đi hội.- Nhẫn tâm giết Tấm đến bốn lần.=> xung đột gia đình để phản ánh mâu thuẫn xã hội.b. Sự biến hóa của Tấm:- Chim vàng anh: nhắc nhở Cám, biết hót cho vua nghe, chui vào tay áo vua.- Cây xoan đào: tỏa bóng mát cho vua mắc võng nằm.- Khung cửi: tố cáo, vạch mặt Cám.Quả thị: nơi ẩn thân của Tấm để trở về kiếp người.=> yếu tố kì ảo => sức sống mãnh liệt của Tấm không lực lượng thù địch nào có thể tiêu diệt được.=> ước mơ chiến thắng của người ngày xưa.c. Hành động trả thù của Tấm:Ý nghĩa: bọn giai cấp thống trị sẽ bị trừng trị, ước mơ xã hội công bằng, tốt đẹp. d. Ý nghĩa văn bản :- Xung đột trong gia đình phụ quyền thời cổ: dì ghẻ - con chồng.- Mâu thuẫn giữa cái thiện và cái ác.- Xung đột giữa các lực lượng trong xã hội nhằm khẳng định quyền lợi và địa vị mới.4/ Tóm lại: Cuộc xung đột giữa cái thiện và cái ác, ước mơ ở hiền gặp lành. Truyện thể hiện tinh thần lạc quan và nhân đạo của nhân dân ngày xưa. ** Ghi nhớ :SGK