Bài giảng môn học Ngữ văn 12 - Tiết: Đàn ghi ta của Lor - Ca

Nhiệt liệt chào mừng Các thầy giáo, cô giáo và các em học sinh!Người soạn: Bùi Thùy LinhTrường THPT Đại Mỗ Thanh Thảođàn ghi ta của lor-caI.Tìm hiểu chung a.Cuộc đời-Tờn thật: Hồ Thành Cụng -Sinh năm 1946-Quờ quỏn: xã Đức Tân -Mộ Đức - Quảng Ngãi.Thanh Thảo1.Tác giả:b.Sự nghiệp:Có nhiều sáng tác hay và độc đáo về thời chiến tranh và hậu chiến. -Tác phẩm chính (SGK)-Đậm chất triết luận, giàu suy tư .-Có những cách tân nghệ thuật táo bạo, mới mẻ.c. Phong cách nghệ thuậta. Xuất xứ: Rút từ tập thơ Khối vuông Ru- bích (1985) .2. Bài thơCấu trúc thơCấu trúcru-bich mô hình mở phá bỏ khuôn mẫu, giải phóng cảm xúc và tưởng tượng Thơ tự do mang phong cách Thơ cổ điển Thơ lãng mạn Thơ tượng trưng phi ngã đa ngã ngãtượng trưng - siêu thựcVề nghệ thuật: + Sáng tạo hình ảnh theo lối lạ hoá + Đề cao nhạc tính trong thơ tượng trưng - siêu thựcb. Đọc và xác định bố cục bài thơnhững tiếng đàn bọt nướcTây Ban Nha áo choàng đỏ gắtli-la li-la li-lađi lang thang về miền đơn độcvới vầng trăng chếnh choángtrên yên ngựa mỏi mònTây Ban Nha hát nghêu ngaobỗng kinh hoàngáo choàng bê bết đỏLor-ca bị điệu về bãi bắnchàng đi như người mộng dutiếng ghi ta nâubầu trời cô gái ấytiếng ghi ta lá xanh biết mấytiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tantiếng ghi ta ròng ròngmáu chảykhông ai chôn cất tiếng đàntiếng đàn như cỏ mọc hoanggiọt nước mắt vầng trănglong lanh trong đáy giếngđường chỉ tay đã đứtdòng sông rộng vô cùngLor-ca bơi sang ngangtrên chiếc ghi ta màu bạcchàng ném lá bùa cô gái Di-ganvào xoáy nướcchàng ném trái tim mìnhvào yên lặng bất chợtli-la li-la li-lali-la li-la li-laĐàn ghi ta của Lor-ca (Thanh Thảo)Bố cục bài thơ:4 đoạn:-Đoạn 1(6 dòng đầu): Lor-ca, một con người tự do, một nghệ sĩ cách tân nghệ thuật.-Đoạn 2 (12 dòng tiếp): Cái chết oan khuất của Lor-ca. -Đoạn 3 (4 dòng tiếp): Niềm xót thương Lor-ca và nỗi xót tiếc những cách tân nghệ thuật của Lor-ca không ai tiếp tục.-Đoạn 4 (9 dòng cuối): Suy tư về cuộc giải thoát và cách giã từ của Lor-ca. c. Nhan đề và lời đề từ*Nhan đề:-Đàn ghi ta:một nhạc cụ truyền thống của đất nước Tây Ban Nha. -Lor-ca Người nghệ sĩ Tây Ban NhaNgười chiến sĩ chống phát xítNgười có số phận oan khuấtThanh Thảo nói : “Lor-ca là một nhà thơ mà tôi hết sức ngưỡng mộ, cả về thi ca lẫn cuộc đời và cái chết đều gây cho tôi nhiều xúc cảm và ấn tượng.Chính những hỡnh ảnh và nhạc điệu trong nhiều bài thơ Lor-ca đã dẫn dắt tôi khi viết bài thơ mà tôi coi như một khúc tưởng niệm Ông”c. Nhan đề và lời đề từ*Nhan đề:* Lời đề từGhi nhớKhi nào tôi chếthãy vùi xác tôi cùng với cây đàndưới lớp cát.Khi nào tôi chếthãy vùi xác tôi giữa rặng cây camvà đám bạc hà.Khi nào tôi chếthãy vùi xác tôi, tôi xin các người đónơi một chiếc chong chóng gió.Khi nào tôi chết!Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đànLà một lờidi chúc sớm-> tình yêu của Lor-ca với nghệ thuật, với xứ sở Tây Ban Nha Nhà thơ cách tânbiết thi ca của mìnhmột ngày nào đó sẽngăn cản những ngườiđến sau trong sáng tạonghệ thuật nên đãdặn lại cần phải biếtchôn nghệ thuật của ông để đi tới Nhiệt liệt chào mừng Các thầy giáo, cô giáo và các em học sinh!Người soạn: Bùi Thùy LinhTrường THPT Đại Mỗ Thanh Thảođàn ghi ta của lor-ca Kiểm tra bài cũ	Nhân vật Lor-ca được nhắc đến trong bài thơ này là ai? -Lor-ca Người nghệ sĩ Tây Ban NhaNgười chiến sĩ chống phát xítNgười có số phận oan khuấtGhi nhớKhi nào tôi chếthãy vùi xác tôi cùng với cây đàndưới lớp cát.Khi nào tôi chếthãy vùi xác tôi giữa rặng cây camvà đám bạc hà.Khi nào tôi chếthãy vùi xác tôi, tôi xin các người đónơi một chiếc chong chóng gió.Khi nào tôi chết!Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn“Những tiếng đàn”Âm thanh“Bọt nước”Hỡnh ảnh+Đó là những õm thanh cú hỡnh khối, dường như trũn trịa, trẻ trung, nhảy nhút, mong manh, lỳc hiện lỳc tan, nhưng tan rồi lại hiện. II.Đọc – hiểu văn bản1.Phần 1: Lor-ca, một con người tự do, một nghệ sĩ cách tân nghệ thuật (khổ 1):-Tiếng đàn bọt nước Gợi hình ảnh Lor-ca như một võ sĩ với khát vọng dân chủ trước nền chính trị TBN độc tài lúc bấy giờ.1.Lor-ca, một con người tự do, một nghệ sĩ cách tân nghệ thuật-áo choàng đỏ gắtMôn đấu bò tót mạo hiểm và sôi độngGợi bản sắc văn hóa TBNTây Ban Nha là một đấu trường khổng lồ Vừa là những nốt nhạc ghi-ta vừa là một loài hoa của Tây Ban Nha-“Vầng trăng”, “yên ngựa” Không gian thảo nguyên bát ngát, mênh mông -“Li-la, li-la, li-la” Sự cô đơn của Lor-ca trước thời cuộc chính trị, trước nghệ thuật Tây Ban Nha già cỗi.“Vầng trăng”, “yên ngựa“Đi lang thang về miền đơn độc”>Nỗi niềm hướng tới quê hươngMàu của sự sống tươi đẹp => thiết tha, hi vọngbàng hoàng, tức tưởisự đau đớn, nghẹn ngào2.Phần 2: Cái chết oan khuất của Lor-caKhổ 3:tiếng ghi-ta nâubầu trời cô gái ấytiếng ghi-ta lá xanh biết mấytiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tantiếng ghi-ta ròng ròng máu chảy ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: tiếng ghi ta vỡ ra thành màu sắc, hình khối, hành độngNhân hóa : âm nhạc đã thành thân phận, tiếng đàn đã thành linh hồn, thân thể và sinh thể.Nỗi xót tiếc của tác giả về cái chết bất ngờ đến với Lor-ca - giây phút bi phẫn nhất trong cuộc đời Lor-ca. 2.Phần 2: Cái chết oan khuất của Lor-caVới việc sử dụng những hình ảnh và biện pháp nghệ thuật tài tình, Thanh Thảo đã phục sinhgiây phút bi phẫn nhất trong cuộc đời Lor-ca, thể hiện niềm xót thương của mình một cách ấn tượng và đầy ám ảnh.2.Phần 2:Cái chết oan khuất của Lor-cakhông ai chôn cất tiếng đàntiếng đàn như cỏ mọc hoanglong lanh trong đáy giếnggiọt nước mắt vầng trăng3.Phần 3:Tình cảm của nhà thơ với Lor-ca và sự nghiệp của ông (khổ 4)không ai chôn cất tiếng đàntiếng đàn như cỏ mọc hoang Niềm tin vào sự bất tử của nghệ thuật mà Lor-ca sáng tạo nên Nỗi tiếc xót cho hành trình cách tân nghệ thuật dang dở của người nghệ sĩKhông ai dũng cảm vượt qua cái cũ, thần tượng cũ để làm nên cái mới, nghệ thuật cũ thành thứ “cỏ mọc hoang” Nỗi xót thươngcái chết của một thiên tàigiọt nước mắt vầng trănglong lanh trong đáy giếngVầng trăng nơi đáy giếng như giọt nước mắt khổng lồ nước mắt sáng trong như vầng trăng bất tử.Lor-ca chết nhưng tâm hồn yêu tự do, vì con người, khát vọng cách tân nghệ thuật của ông bất diệt.Sự trân trọng và niềm tin mãnh liệt của tác giả vào sự bất tử của tiếng đàn Lor-ca3.Phần 3:Tình cảm của nhà thơ với Lor-ca và sự nghiệp của ôngĐoạn thơ với những hình ảnh thơ độc đáo đã diễn tả nỗi xót thương vô hạn, sự tiếc nuối vô cùng đối với cuộc đời và sự nghiệp cách tân dang dở của người nghệ sĩ thiên tài Lor-ca đồng thời khẳng định sức sống bất diệt của tâm hồn Lor-ca.3.Phần 3:Tình cảm của nhà thơ với Lor-ca và sự nghiệp của ông đường chỉ tay đã đứt dòng sông rộng vô cùngLor-ca bơi sang ngangtrên chiếc ghi-ta màu bạc Lor-ca bơi qua con sông cuộc đời để đi vào cõi bất tử trên một chiếc ghi-ta. chiếc ghi-ta màu bạclà con thuyền nghệ thuật chở Lor-ca vào cõi siêu sinh hữu hạnvô hạn4.Phần 4:Suy tư của nhà thơ về cuộc giã từ của Lor-cachàng lá bùa cô gái Di-ganvào xoáy nướcchàng trái tim mìnhvào lặng yên bất chợt Sự giã từ của Lor-ca với cuộc sống để đi vào cõi vĩnh hằng Cái chết với Lor-ca là định mệnh được báo trước. Anh bình thản, nhẹ nhàng đi vào cõi vĩnh hằng cùng cây đàn thơ. némnémnémném Bằng những vần thơ cất lên từ lòng ngưỡng mộ sâu sắc, niềm xót thương vô hạn với Lor-ca, Thanh Thảo đã bất tử hoá người nghệ sĩ anh hùng. Từ cái chết của anh cuộc sống đã nở những đóa hoa li – la Lor-caMột tâm hồnbất diệt cùng sựbất tử của nghệ thuật chânchính Một cái chết bi phẫn bởi những thế lực tàn ác Một nghệ sĩ cô đơn đấu tranh cho tự do và cho sự nghiệp cách tân nghệ thuật Hình tượng Lor-caIII.Tổng kết Một số đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ - Sáng tạo hình ảnh theo lối lạ hoá- Đưa chất nhạc vào thơ- Xây dựng hình ảnh tượng trưng- Thể thơ tự do1.ý nào sao đây nói chưa đúng đặc điểm thơ Thanh Thảo?A.Thiên về lối diễn đạt theo nghệ thuật thơ truyền thống.B.Có xu hướng đào sâu vào cái tôi nội cảm.C.Giàu suy tư, mãnh liệt và phóng túng trong cảm xúc.D.ít nhiều nhuốm màu sắc tượng trưng và siêu thực.III.Luyện tập:2.Nhân vật Lor-ca được nói đến trong bài thơ là ai?A.Một nhà thơ lớn của Tây Ban Nha.B.Một chiến sĩ đấu tranh với cường quyền vì tự do.C.Một anh hùng giải phóng dân tộc.D.Một nghệ sĩ đã tích cực khởi xướng và thúc đẩy mạnh mẽ những cách tân trong các lĩnh vực nghệ thuật của Tây Ban Nha.E.ý A,B, CF. ý A, B, DBài học kết thúc,xin chào các thầy cô và các em!