Bài giảng môn học Ngữ văn 12 - Tiết học: Đàn ghi - Ta của Lor - ca

Thanh ThaûoÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CALOR-CAÑAØN GHI - TANhà thơ Thanh Thảo và quê hương Quãng Ngãi I. Giôùi thieäu chung 1. Taùc giaû:- Teân thaät: Hoà Thaønh Coâng – moät trong nhöõng nhaø thô noåi tieáng thôøi choáng Mó vôùi caùc taäp tröôøng ca vaø taäp thô coù nhöõng khaùm phaù ñoåi môùi trong tö duy thô vaø hình thöùc theå loaïi.Thanh ThaûoÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CA? Döïa vaøo phaàn tieåu daãn SGK, giôùi thieäu vaøi neùt tieâu bieåu veà taùc giaû Thanh Thaûo?Phong caùch thô : tieáng noùi cuûa ngöôøi trí thöùc nhieàu suy tö, traên trôû veà caùc vaán ñeà thôøi ñaïi, xaõ hoäi.2001, oâng ñöôïc taëng giaûi thöôûng Nhaø nöôùc veà Vaên hoïc ngheä thuaät.Thanh ThaûoÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CA? Nhaän xeùt cuûa em veà phong caùch thô Thanh Thaûo?Quốc kỳ và quốc huy Tây Ban NhaHÌNH AÛNH VEÀ ÑAÁT NÖÔÙC TAÂY BAN NHATHUÛ ÑOÂ MADRIDThaønh phoá SEVILLEACOÁI XAY GIOÙTây Ban Nha là đất nước có nền văn hóa đa đạng, phong phú với nhiều công trình kiến trúc độc đáo, nhiều bảo tàng nghệ thuật và di tích lịch sử.Tây Ban Nha còn là quê hương của nhiều nhà hoạt động văn hóa nghệ thuật nổi tiếng như nhà văn Miguel de Cervates (1547 – 1616) với tiểu thuyết "Don Quixote", các danh họa Picasso va Dali, kiến trúc sư Antoni Gaudi (thế kỷ 20)...Áo choàng đỏ gắtĐấu trường đẫ̃m máuÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CAThanh ThaûoI. Giôùi thieäu chung1. Taùc giaû.2. Lor- ca vaø thôøi ñaïi ( 1898 – 1936 )- Laø moät trong nhöõng taøi naêng saùng choùi cuûa vaên hoïc Taây Ban Nha vaø thaønh coâng treân nhieàu lónh vöïc ngheä thuaät: Thô ca, hoäi hoïa, aâm nhaïc, saân khaáu.LOR-CA ? Döïa vaøo phaàn chuù thích SGK, haõy neâu nhöõng hieåu bieát cuûa em veà Lor-ca?ÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CAThanh Thaûo- Soáng trong thôøi ñaïi baïo taøn, döôùi söï cai trò cuûa cheá ñoä ñoäc taøi, phaûn ñoäng Pri – noâ ñeâ Ri – veâ – va, Lor-ca ñaõ trôû thaønh ngöôøi ngheä só, chieán só khoâng ngöøng ñaáu tranh choáng moïi theá löïc aùp cheá vaø khôûi xöôùng, thuùc ñaåy maïnh meõ nhöõng caùch taân trong lónh vöïc ngheä thuaät.Lor - ca ? Döïa vaøo phaàn tieåu daãn, haõy cho bieát Lor-ca soáng trong thôøi ñaïi nhö theá naøo?ÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CAI. Giôùi thieäu chungTaùc giaû:Lor- ca vaø thôøi ñaïi3. Taùc phaåm:a. Theå thô : töï dob. Xuaát xöù: Ruùt trong taäp thô “Khoái vuoâng ru bích” – theå hieän tö duy thô Thanh Thaûo : giaøu tö duy nhuoám maøu saéc töôïng tröng sieâu thöïc. c. Boá cuïc: - Caâu 1 – 6 : Hình aûnh Lor – ca moät ngheä só töï do, coâ ñôn. - Caâu 7 – 18: Caùi cheát bi phaãn, oan khuaát cuûa Lor-ca. - Caâu 19 – 31: Söï baát töû vaø khaùt voïng cuûa ngheä só chaân chính Lor-ca.Thanh Thaûo ? Em hieåu nhö theá naøo laø thô töï do? Gv höôùng daãn hs ñoïc taùc phaåm vaø phaân chia boá cuïc.Thanh ThaûoI. Giôùi thieäu chungII. Ñoïc – hieåu vaên baûn.YÙ nghóa nhan ñeà vaø caâu ñeà töø:a. Nhan ñeà:- Ñaøn ghi –ta laø nieàm töï haøo, laø moät phaàn hoàn cuûa ñaát nöôùc TBN (Taây Ban caàm)ÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CA ? Trình baøy nhöõng hieåu bieát cuûa em veà yù nghóa nhan ñeà?- Ñaøn ghi –ta gaén boù vôùi Lor-ca treân nhöõng neûo ñöôøng ca haùt vaø saùng taïo. - Ñaøn ghi –ta bieåu hieän cho tình yeâu cuûa Lor-ca ñoái vôùi ñaát nöôùc TBN,cho con ñöôøng ngheä thuaät cuûa taùc giaû.Thanh ThaûoÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CAÑAØN GHI - TAÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CAI. Giôùi thieäu chungTaùc giaû:Lor- ca vaø thôøi ñaïi3. Taùc phaåm:a. Theå thô : töï dob. Xuaát xöù: Ruùt trong taäp thô “Khoái vuoâng ru bích” – theå hieän tö duy thô Thanh Thaûo : giaøu tö duy nhuoám maøu saéc töôïng tröng sieâu thöïc. c. Boá cuïc: - Caâu 1 – 6 : Hình aûnh Lor – ca moät ngheä só töï do, coâ ñôn. - Caâu 7 – 18: Caùi cheát bi phaãn, oan khuaát cuûa Lor-ca. - Caâu 19 – 31: Söï baát töû vaø khaùt voïng cuûa ngheä só chaân chính Lor-ca.Thanh Thaûo ? Em hieåu nhö theá naøo laø thô töï do? Gv höôùng daãn hs ñoïc taùc phaåm vaø phaân chia boá cuïc.I. Giôùi thieäu chungII. Ñoïc – hieåu vaên baûn.YÙ nghóa nhan ñeà vaø caâu ñeà töø:a. Nhan ñeàb. Lôøi ñeà töø:“Khi toâi cheát haõy choân toâi vôùi caây ñaøn” Ñaây laø di chuùc cuûa nhaø thô, khi tieân caûm veà caùi cheát:- Phaàn hoàn cuûa ñaát nöôùc TBN  Tình yeâu toå quoác noàng naøn, tình yeâu ngheä thuaät say ñaém.- Bieåu tröng cho söï nghieäp cuûa Lor-ca  öôùc nguyeän suoát ñôøi theo ñuoåi söï nghieäp saùng taïo ngheä thuaätThanh ThaûoÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CA ? Em coù suy nghó gì veà yù nghóa cuûa caâu ñeà töø ?2. Hình aûnh Lor –ca – moät ngheä töï do, coâ ñôn.- Hình aûnh so saùnh aån duï môùi meû:+ “Tieáng ñaøn boït nöôùc”  söï tinh teá, mong manh cuûa tieáng ñaøn, cuûa öôùc voïng ñoåi môùi neàn aâm nhaïc TBN.Thanh ThaûoÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CA“Tieáng ñaøn boït nöôùcTaây Ban Nha aùo choaøng ñoû gaétli-la li-la li-la ñi lang thang về miền ñơn ñộcvầng trăng chuếnh choaùngTreân yeân ngựa mỏi moøn” ? Hình aûnh Lor-ca hieän leân nhö theá naøo trong töôûng töôïng cuûa Thanh Thaûo ? ?Nhaän xeùt bieän phaùp ngheä thuaät trong 6 caâu thô ñaàu ? ? Hình aûnh “tieáng ñaøn boït nöôùc gôïi cho em suy nghó gì ?Thanh ThaûoÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CA2. Hình aûnh Lor –ca – moät ngheä töï do, coâ ñôn. +“Aùo choaøng ñoû gaét” Hình aûnh vöøa thöïc vöøa töôïng tröng ñaáu tröôøng quyeát lieät, nôi ngöôøi ngheä só ñöông ñaàu vôùi nhöõng theá löïc taøn baïo, haø khaéc.AÙo choaøng ñoû gaét ?Hình aûnh “aùo choaøng ñoû gaét gôïi cho em lieân töôûng gì?2. Hình aûnh Lor –ca – moät ngheä töï do, coâ ñôn.+“lang thang, mieàn ñôn ñoäc, vaàng traêng chueánh choaùng , yeân ngöïa moõi moøn”  cuoäc haønh trình ñôn ñoäc cuûa ngöôøi ngheä só ñang tranh ñaáu cho töï do vaø caùi môùi.“Tieáng ñaøn boït nöôùcTaây Ban Nha aùo choaøng ñoûli-la li-la li-la ñi lang thang về miền ñơn ñộcvầng trăng chuếnh choaùngTreân yeân ngựa mỏi moøn”Thanh ThaûoÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CA ?Hình aûnh “ñi lang thang, mieàn ñôn ñoäc, vaàng traêng chueánh choaùng, yeân ngöïa moõi moøn coù yù nghóa gì ? Thanh ThaûoÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CA 2. Hình aûnh Lor –ca – moät ngheä töï do, coâ ñôn.- “Li la li la li la”  gôïi hôïp aâm cuûa tieáng ñaøn ghi-ta, gôïi hình aûnh boâng hoa buoàn cuûa phuùt chia ly, gôïi chuyeán ñi thaêm thaúm vaø ñôn ñoäc cuûa ngöôøi ngheä só.Hoa li - la Lor-ca hieän leân nhö moät ngheä só cuûa töï do, vôùi tieáng ñaøn say ñaém giaûi baøy noãi ñau buoàn vôùi khaùt voïng caùch taân ngheä thuaät. ? Aâm thanh “Li- la- li – la –li – la” trong khoå thô naøy coù yù nghóa gì? ? Qua 6 caâu thô ñaàu hình aûnh Lor-ca hieän leân nhö theá naøo?I. Giôùi thieäu chungII. Ñoïc – hieåu vaên baûn.1. YÙ nghóa nhan ñeà vaø caâu ñeà töø:2. Hình aûnh Lor –ca – moät ngheä töï do, coâ ñôn.3. Caùi cheát bi phaãn, oan khuaát cuûa Lor-caTây Ban Nha hát nghêu ngao bỗng kinh hoàng áo choàng bê bết đỏ Lor-ca bị điệu về bãi bắn chàng đi như người mộng du tiếng ghi ta nâu bầu trời cô gái ấy tiếng ghi ta lá xanh biết mấy tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan tiếng ghi ta ròng ròng máu chảyI. Giôùi thieäu chungII. Ñoïc - hieåu vaên baûn.3. Caùi cheát bi phaãn, oan khuaát cuûa Lor-ca:- Ngheä thuaät:+ Hoaùn duï: Tieáng haùt : ñeå chæ Lor-ca“Aùo choaøng beâ beát ñoû”  ñaáu tröôøng ñaãm maùu  caùi cheát cuûa Lor-ca.Thanh ThaûoÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CAÑaáu tröôøng ñaãm maùu ? Xaùc ñònh vaø phaân tích nhöõng BPNT maø taùc giaû duøng ñeå mieâu taû veà caùi cheát cuûa Lor- ca?HS thaûo luaän nhoùm (theo toå) trong 3 phuùt, trình baøy vaøo phieáu hoïc taäp.- Gv thu phieáu hoïc taäp vaø nhaän xeùt choát yù.+ Ñoái laäp:Töï do cuûa ngöôøi ngheä só >< haønh ñoäng taøn aùc daõ man.Thanh ThaûoÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CATây Ban Nha hát nghêu ngao bỗng kinh hoàng áo choàng bê bết đỏ Lor-ca bị điệu về bãi bắn chàng đi như người mộng du tiếng ghi ta nâu bầu trời cô gái ấy tiếng ghi ta lá xanh biết mấy tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy Caùi cheát cuûa ngheä só ñeå laïi nhieàu suy nghó, gaây loøng caêm thuø vôùi boïn phaùt xít vaø noãi thöông caûm ñoái vôùi ngöôøi ngheä só daân gian.+ Nhaân hoùa:“tieáng ghi ta naâu, tieáng ghi ta xanh , tieáng ghi ta troøn boït nöôùc vôõ tan, tieáng ñaøn ghi-ta roøng roøng maùu chaûy” AÂm thanh mang maøu saéc, hình khoái vaø tuoân ra thaønh doøng “maùu chaûy”  tieáng ñaøn mang thaân phaän nghieät ngaõ, söï ñôùn ñau caû veà theå xaùc laãn tinh thaàn  hieän thaân cuûa Lor-ca.Thanh ThaûoÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CA ? Caûm nhaän cuûa em veà caùi cheát cuûa Lor-ca?COÂ GAÙI DI -GANI. Giôùi thieäu chungII. Ñoïc – hieåu vaên baûn.1. YÙ nghóa nhan ñeà vaø caâu ñeà töø:2. Hình aûnh Lor –ca – moät ngheä töï do, coâ ñôn.3. Caùi cheát bi phaãn, oan khuaát cuûa Lor-ca4. Söï baát töû vaø khaùt voïng cuûa ngöôøi ngheä só chaân chính:Thanh ThaûoÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CA“ Khoâng ai choân caát tieáng ñaønTieáng ñaøn nhö coû moïc hoangGioït nöôùc maét vaàng traêngLong lanh trong ñaùy gieángÑöôøng chæ tay ñaõ ñöùtDoøng soâng roäng voâ cuøngLor- ca bôi sang ngang Treân chieác ghi ta maøu baïc.Chaøng neùm laù buøa coâ gaùi Di – ganVaøo xoaùy nöôùcChaøng neùm traùi tim mìnhVaøo laëng yeân baát chôïtLi – la – li – la – li – la” - Bieän phaùp ngoa duï: “Khoâng ai choân caát tieáng ñaøn Tieáng ñaøn nhö coû moïc hoang” Tieáng ñaøn coù yù nghóa aån duï, gôïi lieân töôûng ñeán söùc soáng maõnh lieät cuûa tieáng rôi töï do vaø khaùt voïng chaân chính chính. Söùc soáng aáy khoâng theå tieâu dieät “coû moïc hoang”. “ Gioït nöôùc maét vaàng traêng Long lanh trong ñaùy gieáng”Nöôùc maét ñau xoùt, tieác thöông , khoùc cho moät con ngöôøi, moät ngheä só ñaõ xaû thaân vì töï do vì khaùt voïng chaân chính.Thanh ThaûoÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CA ? Neâu caûm nhaän cuûa em veà 4 caâu thô ñaàu?HS thaûo luaän nhoùm (4 hs) trong 2 phuùt- Hình aûnh töôïng tröng:+“Ñöôøng chæ tay ñaõ ñöùt” aån duï veà ñònh meänh nghieät ngaõ cuûa soá phaän con ngöôøi.+ “Doøng soâng roäng meânh moâng” töôïng tröng cho theá giôùi voâ cuøng.+ Haønh ñoäng neùm laù buøa, neùm traùi tim :coù yù nghóa töôïng tröng cho moät söï giaû töø, moät söï löïa choïn. Thanh ThaûoÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CA+ “Bôi sang ngang / treân chieác ghi – ta maøu baïc”  söï giaûi thoaùt.- Vôùi keát caáu nhaïc giao höôûng, chuoãi aâm thanh Li – la – li – la – li – la ñaõ trôû thaønh hôïp aâm cuûa khuùc môû ñaàu vaø hôïp aâm sau caùc taáu khuùc.Tieáng loøng tri aâm saâu saéc ñoài vôùi ngöôøi ngheä só, thieân taøi Lor-ca. ? Hình aûnh “ñöôøng chæ tay ñaõ ñöùt”, haønh ñoäng neùm laù buøa, neùm traùi tim” coù yù nghóa gì?ÑAØN GHI - TA CUÛA LOR -CAThanh ThaûoI. Giôùi thieäu chungTaùc giaû:Lor- ca vaø thôøi ñaïi3. Taùc phaåm:II. Ñoïc – hieåu vaên baûn.1. YÙ nghóa nhan ñeà vaø caâu ñeà töø:2. Hình aûnh Lor –ca – moät ngheä töï do, coâ ñôn.3. Caùi cheát bi phaãn, oan khuaát cuûa Lor-ca4. Söï baát töû vaø khaùt voïng cuûa ngöôøi ngheä só chaân chính:III. Luyeän taäp Caûm nhaän cuûa em veà hình aûnh Lor-ca ñöôïc theå hieän qua baøi thô Ñaøn ghi-ta cuûa Lor-ca.IV. Toång keát (SGK).Baøi hoïc ñeán ñaây laø keát thuùcChaân thaønh caùm quyù thaày coâ ñaõ theo doõiChuùc quyù thaày coâ doài daøo söùc khoûe