Bài giảng môn học Ngữ văn 12 - Tiết học: Người lái đò sông Đà, Nguyễn Tuân

NGƯỜI LÁI Đề SễNG ĐÀNguyễn TuõnII. Đọc-hiểu văn bản1. Hỡnh tượng dũng sụng Đà vừa hung bạo vừa trữ tỡnh mỹ lệa. Dũng sụng Đà hung bạo, dữ dội đến tuyệt đớch.Thảo luận nhóm: chia 4 nhóm với nhiệm vụ sau:- Nhúm 1, 2 ,3: Dũng sụng Đà hung bạo, dữ dội được Nguyễn Tuõn khắc họa như thế nào?- Nhúm 4: + Tỏc giả sử dụng những biện phỏp nghệ thuật nào để khắc họa được một cỏch ấn tượng hỡnh ảnh một dũng sụng Đà hung bạo, dữ dội?+ Qua đú nhận xột về tài năng và tấm lũng của Nguyễn Tuõn?*Lời đề từ“Chỳng thủy giai đụng tẩuĐà giang độc bắc lưu”→Kỡ lạ, độc đỏo, ngược đời, ngụng ngạo.* Cảnh đỏ bờ sụng:Đỏ dựng vỏch thành cao vỳt; đỳng ngọ mới thấy mặt trời; lũng sụng hẹp như cỏi yết hầu→Cảm giỏc sõu, tối, lạnh.*Những hỳt nước- Như giếng bờ tụng thả xuống làm múng cầu.- Nuốt chửng, đỏnh tan xỏc bố gỗ, con thuyền xấu số- Âm thanh:+ Thở và kờu như cửa cống cỏi bị sặc.+ Kờu “ặc ặc” như rút dầu sụi vào.→ Âm thanh quỏi vật, sụng Đà như loài thủy quỏi bị búp cổ đang quằn quại.→ Sụng Đà như một hung thần.* Thỏc-Âm thanh:+ “rộo gần, rộo to mói”; “oỏn trỏch, van xin, khiờu khớch, chế nhạo”; “rống, gầm thột”.-Hỡnh ảnh: Như một ngàn con trõu mộng đang lồng lộnchỏy bựng bựng.→ So sỏnh bất ngờ, tỏo bạo giữa “thủy”- “hỏa”.→ Sức mạnh hoang dó của thiờn nhiờn: như một trận động đất, động rừng, nạn nỳi lửa thời tiền sử.* Sụng Đà bày thạch trận- Bày 3 thạch trận tiờu diệt thuyền.- Mở nhiều cửa tử nhiều hơn cửa sinh.- Mỗi hũn đỏ một nhiệm vụ với những sắc diện riờng: oai phong lẫm liệt, ngỗ ngược, nhăn nhỳm, mộo mú, hất hàm, thỏch thức- Đỏ, thỏc, nước, súng, giúreo hũ làm thanh viện tiờu diệt thuyền→ Sụng Đà như một loài thủy quỏi khổng lồ khụn ngoan, mưu trớ, nham hiểm, độc ỏc.* Nghệ thuật- Nhõn húa cao độ biến sụng Đà như loài thủy quỏi.- Tưởng tượng, liờn tưởng bất ngờ, độc đỏo, kỡ lạ, chớnh xỏc.- Dựng hàng loạt động từ mạnh diễn tả cơn cuồng phong thịnh nộ, sự hiểm ỏc của dũng sụng: “rống lờn, nhổm cả dậy, vồ lấy..”.- Kiến thức nhiều ngành: quõn sự, vừ thuật- Nhiều cõu văn tiết tấu ngắn, mạnh, dồn bức, so sỏnh nhiều tầng lớp→Sụng Đà vừa hung bạo, dữ dội vừa hựng vĩ, trỏng lệ→ Tài hoa + cụng phu + tấm lũng của Nguyễn Tuõn.b. Dũng sụng Đà trữ tỡnh mỹ lệ. * Lần thứ nhất nhà văn bay tạt ngang con sụng Đà.- Hỡnh dỏng: “Cỏi dõy thừng ngoằn ngoốo”; “như một ỏng túc trữ tỡnh”.→Như một người đàn bà kiều diễm, hiền dịu, xuõn sắc đang nằm ngủ.Màu sắc: + Mựa xuõn: xanh ngọc bớch. + Mựa thu: lừ lừ chớn đỏ .→ Nhỡn ở gúc độ hội họa; so sỏnh đối chiếu; quan sỏt cụng phu, tỉ mỉ và tinh tế.* Lần thứ hai sau khi đi rừng dài ngày về.- Sụng hiện ra lấp loỏng, nghịch ngợm như trẻ con chiếu gương vào mắt.- Như gặp lại “cố nhõn”, cảm giỏc “đằm đằm ấm ấm”.“Bờ sụng hoang dại như một bờ tiền sử”; “như nỗi niềm cổ tớch tuổi xưa”.Cảnh ven sụng lặng tờ; Nương ngụ non, đồi cỏ gianh đang ra bỳp nừn.Đàn hươu đang ngẩn ngơ ngốn cỏ; đàn cỏ dầm xanh → Như lạc vào một thế giới kỡ ảo, cổ tớch.* Nghệ thuật:- So sỏnh biến húa bất ngờ.- Nhiều cõu văn sử dụng nhiều thanh bằng, cõu văn kộo dài giàu chất thơ.- Vận dụng nhiều kiến thức: điện ảnh; hội họa- Giọng văn trữ tỡnh, mượt mà.→ Cụng phu +tài hoa của Nguyễn Tuõn.→ Tỡnh yờu say đắm + trỏch nhiệm của một cụng dõn thực sự nhập cuộc với đời.*Tiểu kết- Là một ỏng văn đẹp ca ngợi vẻ đẹp hựng vĩ, dữ dội nhưng trữ tỡnh mỹ lệ của dũng sụng Đà. - Tỡnh yờu quờ hương Đất nước.- Tài hoa + lao động sỏng tạo cật lực+ tấm lũng Nguyễn Tuõn.