Bài giảng môn học Ngữ văn khối 12 - Tiết: Sóng

SÓNGXUÂN QUỲNH Tác gỉa : Nguyễn Thị Xuân Quỳnh, -(1942-1988) , Quê : Hà Tây , lớn lên ởHà Nội Trưởng thành trong thời chống Mỹ, Ủy viên 	ban chấp hành Hội nhà văn Việt Nam Nhà thơ nữ tiêu biểu của thơ ca hiện đại- Nhà thơ tình yêu với đặc điểm : chân thành, 	giàu nữ tính, gắn với đời thường.- Hồn thơ phong phú, hồn nhiên tươi mới, đầy khát vọng trong tình yêuTác phẩm: Tập thơ:+ Hoa dọc chiến hào 	 “Sóng” (Năm 1967- lúc 25 tuổi)+ Gió lào cát trắng+ Tự hátI. TÁC GIẢ - TÁC PHẨM:PHÂN TÍCH TÁC PHẨM Sóng Ở ngoài kia đại dương Trăm ngàn con sóng đó Con nào chẳng tới bờ Dù muôn vời cách trở Cuộc đời tuy dài thế Năm tháng vẫn đi qua Như biển kia dẫu rộng Mây vẫn bay về xa Làm sao được tan ra Thành trăm con sóng nhỏ Giữa biển lớn tình yêu Để ngàn năm còn vỗ. Dữ dội và dịu êm Ồn ào và lặêng lẽ Sông không hiểu nổi mình Sóng tìm ra tận bể Ôi con sóng ngày xưa Và ngày sau vẫn thế Nỗi khát vọng tình yêu Bồi hồi trong ngực trẻ Trước muôn trùng sóng bể Em nghĩ về anh, em Em nghĩ về biển lớn Từ nơi nào sóng lên ? Sóng bắt đầu từ gió Gió bắt đầu từ đâu ? Em cũng không biết nữa Khi nào ta yêu nhau Con sóng dưới lòng sâu Con sóng trên mặt nước Ôi con sóng nhớ bờ Ngày đêm không ngủ được Lòng em nhớ đến anh Cả trong mơ còn thức Dẫu xuôi về phương bắc Dẫu ngược về phương nam Nơi nào em cũng nghĩ Hướng về anh – một phươngXUÂN QUỲNH1. Sóng: biểu tượng của tình yêu: (khổ 1+2) + Dữdội >< Lặng lẽ Con sóng luôn luôn vỗ nhịp, biến động khác thường. Đó cũng chính là những biến động trong lòng người đang yêuĐặc trưng : độngTrạng thái: đối nghịch Dữ dội và dịu êm Ồn ào và lặng lẽa) Đặc trưng và trạng tháiII. PHÂN TÍCH :Nghệ thuật: - Sóng & em : hai hình ảnh ẩn dụ xuyên suốt bài thơ những cung bậc trong tình yêu - Thơ 5 chữ nhịp nhàng phù hợp để biểu đạt cái dạt dào của sóng và trạng thái đầy biến động của tình yêu+ Sóng  bể để giữa cái lớn lao của biển cả mênh mông và sự hoà nhập với cái thực thể lớn lao ấy có thể tự hiểu mình hơn + Con người đến với tình yêu để có thể nhận thức về chính mình nhiều hơn, để có thể lý giải những phức tạp trong tâm hồn của mình, nhất là tâm hồn của kẻ đang yêu.b) Nhu cầu tự nhận thức trong sự hoà hợp:Sông không hiểu nỗi mìnhSóng tìm ra tận bể+ Vẫn thế  Sóng vỗ nhịp muôn đời đã trở thành quy luật+ Tình yêu cũng có quy luật của nó: Tình yêu là đồng nghĩa với tuổi trẻ. Tuổi trẻ luôn có khát vọng tình yêu. Đó là quy luật muôn đời.C) Quy luật của tình yêu: Ôi con sóng ngày xưa Nỗi khát vọng tình yêu Và ngày sau vẫn thế Bồi hồi trong ngực trẻSóng được sử dụng như hình ảnh ẩn dụ của tình yêu vì sóng mang những nét đặc trưng và tính chất của tình yêu. Qua sóng, ta hiểu tình yêu:	Là một thực thể: + Tự nhiên, kỳ diệu	 + Phức tạp với nhiều dáng vẻ	 + Là nỗi khát vọng của con ngườiª Tóm lại:2. Những biểu hiện của tình yêu + Em nghĩ (# “nhớ”)về anh, em + Sóng  gió  ??? Em cũng không biết nữa...khi nào ta yêu nhau Câu thơ hay bởi thể hiện được độ chân thật, trong sáng và thơ ngây. Sự chân thật là chân lý tối cao trong cuộc sống và nhất là trong tình yêu(5 khổ giữa ) Trước muôn trùng sóng bể Sóng bắt đầu từ gió Em nghĩ về anh,em Gió bắt đầu từ đâu ?Em nghĩ về biển lớn Em cũng không biết nữa Từ nơi nào sóng lên ? Khi nào ta yêu nhau.a) Nhu cầu lý giải+ Tình yêu mãi mãi là điều bí ẩn, là phạm trù kì diệu của trái tim “Em cũng không ... yêu nhau”  Bộc lộ tình yêu ngây thơ, hồn nhiên khi chạm đến vùng chói sáng của trái tim: tình yêu. -“Nghĩ” (thuật ngữ của trí tuệ):  băn khoăn, trăn trở là biểu hiện của tình yêu chân chính  Tình yêu gắn với đời thường.-Ngắt câu : tính chất hồn nhiên + tính chân thật của tình yêu  giàu nữ tính.b) Tình yêu: bạn đồng hành của nỗi nhớNỗi Nhớ : Tràn ngập trong không gian và thời gian Trong mơ còn thức: Nỗi nhớ sâu đậm (ăn sâu trong tiềm thức) của một tình yêu mãnh liệt.Con sóng dưới lòng sâuCon sóng trên mặt nướcÔi son sóng nhớ bờ Ngày đêm không ngủ được + Dẫu .. cũng: loại câu nhượng bộ; câu phát biểu trực tiếp, diễn đạt nôm na nhưng chắc nịch cái bất biến (lòng thủy chung) giữa cái vạn biến của cuộc đời + Xuôi ngược bắc nam: cuộc đời vất vả, đầy thử thách, gian khổ + Hướng về anh một phương  Phương duy nhất: phương anh  phương của tình yêu + Lại mượn hình tượng sóng để nói cho hết cái lớn lao trong tình nghĩa thủy chung ª Con sóng muốn tới bờ phải vượt qua bao 	phong ba bão táp	ª Trong tình yêu, để thực sự tìm được nhau, người 	ta phải vượt bao khó khăn, thử thách bởi tình 	yêu gắn với cuộc đời mà cuộc đời thì đa đoan dâu bểc) Tình yêu: Thủy chung. tình yêu chung thủyDẫu xuôi về phương bắc Nơi nào em cũng nghĩDẫu ngược về phương nam Hướng về anh một phương3. Khát vọng tình yêu và hạnh phúc vĩnh cữu:- Cuộc đời hữu hạn giữa thiên nhiên vô hạn  âm điệu buồn.  Câu thơ mang tính chất triết lý về cái nhỏ bé của đời người trước cái vô hạn của thiên nhiên  gợi nỗi buồn sâu thẳmCuộc đời tuy dài thế Năm tháng vẫn đi quaNhư biển kia dẫu rộngMây vẫn bay về xa  Câu hỏi cảm thán: trăn trở, khắc khoải, âu lo	Tan ra # Nghiền nát	Sự hoà nhập, sự cho đi # Sự lấy mất Trong cái nồng nhiệt đắm say, Xuân Quỳnh vẫn thắt thỏm âu lo bởi cuộc đời thì ngắn ngủi, tình yêu rồi sẽ qua đi:	Nên luôn luôn cháy bỏng nỗi khát khao được hóa thân, được hòa nhập để có một tình yêu mãi mãi bền lâu. Với nỗi khát khao ấy, Xuân Quỳnh thực sự đã mang đến cho tình yêu một giá trị văn hóa lớn, được lọc qua tâm hồn của người phụ nữ yêu nồng nàn mà đôn hậu.Làm sao được tan raThành trăm con sóng nhỏGiữa biển lớn tình yêu Để ngàn năm còn vỗ- Nên khao khát cháy bỏng:- Nghệ thuật: + Tư duy bằng hình tượng nghệ thuật nên thơ mang giá trị biểu cảm sâu sắc, diễn đạt một cách sắc sảo, và tinh tế những cung bậc của tình yêu + Phong cách thơ: Chân thành, giàu nữ tính, cảm xúc và suy tư gắn với đời thường -Chủ đề : Bài thơ bộc lộ một tình yêu đích thực: chân thành và mãnh liệt. Bài thơ cũng bộc lộ khát vọng có được tình yêu vĩnh cửuIII. TỔNG KẾT: