Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 10 - Tiết dạy: Độc Tiểu Thanh kí

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO TỚI DỰ GIỜ THĂM LỚPTRƯỜNG THPT MỸ ĐỨC A – HÀ NỘIGV: NGUYỄN THỊ PHƯƠNG DUYÊN*****Độc Tiểu Thanh kí- Nguyễn Du -TÌM HIỂU CHUNG: 1.Chuyện nàng Tiểu Thanh Tiểu Thanh người họ Phùng. Quê: Quảng Lăng – Giang Tô – Trung Quốc. Là người tài sắc, thông minh nhưng bạc mệnh Nàng còn một số bài thơ gọi là “Phần dư”.→Cảm hứng chung: Xót thương cho những người phụ nữ tài hoa bất hạnh.Trình bày đôi nét về nhân vật Tiểu ThanhTheo em, cảm hứng lớn trong sáng tác của Nguyễn Du là gì? 2. Nhan đề “Độc Tiểu Thanh kí”	Có 2 cách hiểu: + Đọc tập thơ của nàng Tiểu Thanh+ Đọc truyện về nàng Tiểu ThanhCó thể hiểu như thế nào về nhan đề bài thơ?II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢNĐọc Phiên âmTây Hồ hoa uyển tẫn thành khư,Độc điếu song tiền nhất chỉ thư.Chi phấn hữu thần liên tử hậu, Văn chương vô mệnh luỵ phần dư.Cổ kim hận sự thiên nan vấn, Phong vận kì oan ngã tự cư.Bất tri tam bách dư niên hậu,Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như?Dịch nghĩaVườn hoa bên Tây Hồ đã thành bãi hoang rồi, Chỉ viếng nàng qua một tập sách đọc trước cửa sổ.Son phấn có thần chắc phải xót xa vì những việc sau khi chết,Văn chương không có số mệnh mà cũng bị đốt dở.Những mối hận cổ kim khó mà hỏi trời được,Ta tự coi như người cùng một hội với kẻ mắc nỗi oan lạ lùng vì nết phong nhã.Không biết hơn ba trăm năm sau,Thiên hạ ai người khóc Tố Như?	Dịch thơTây Hồ cảnh đẹp hoá gò hoang,Thổn thức bên song mảnh giấy tàn.Son phấn có thần chôn vẫn hậnVăn chương không mệnh đốt còn vương.Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi.Cái án phong lưu khách tự mang.Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa,Người đời ai khóc Tố Như chăng?	(Vũ Tam Tập dịch)II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc a. Thể loại : Thất ngôn bát cú Đường luậtb. Bố cục : 4 phần Đề - Thực – Luận – Kếtc. So sánh Phiên âm với Dịch thơCâu thơ thứ hai: + Phiên âm: Độc điếu...nhất chỉ thư+ Dịch thơ: Thổn thức...mảnh giấy tàn→ Dịch thơ chưa sát phiên âm2. Tìm hiểu văn bản a. Hai câu đề:	Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư	Độc điếu song tiền nhất chỉ thư	(Tây Hồ cảnh đẹp hoá gò hoang	Thổn thức bên song mảnh giấy tàn)Tây Hồ - Trung QuốcTÂY HỒXưa NayHoa uyểnKhưCảnh đẹp Bãi hoang→ Nhà thơ xúc cảm trước sự thay đổi khốc liệt của cảnh vật: cái đẹp bị huỷ hoại> Tố cáo, kết án đanh thép sự bất công, đồng cảm với kiếp tài hoa, khóc cho người và cũng là khóc cho mình.Chúng ta có thể hiểu thế nào là “Cổ kim hận sự”, “thiên nan vấn”?Mối hận xưa nay có hỏi trời cũng không biết được, đó là điều gì?Từ vấn đề chung của xã hội, tác giả đã vận vào mình như thế nào?Hai câu luận cho thấy Nguyễn Du đã có thái độ gì trước sự thật bất công đối với người tài sắc, trong đó có bản thân ông? c. Hai câu kết :	Bất tri tam bách dư niên hậu,	Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như?	(Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa	Người đời ai khóc Tố Như chăng?)“Ba trăm năm lẻ”: thời gian ước lệ, dài.“Người đời ai khóc Tố Như”: Trong 	thiên hạ ai người khóc Tố Như?Câu hỏi tu từ đầy day dứt, trăn trởCâu hỏi tu từ đầy day dứt, trăn trởSự cô đơn của tác giảKhát khao tri âm, tri kỉNhà thơ từ thương người đến thương mìnhNhà thơ hỏi mai sau có người nào trong thiên hạ khóc cho ông. Câu hỏi tu từ đầy day dứt gợi cho ta điều gì trong tâm trạng và suy nghĩ của nhà thơ? Tiểu Thanh cô đơn, Tố Như khóc cho nàng. Tố Như cũng cô đơn, liệu mai sau có ai là người khóc cho ông như ông từng khóc cho Tiểu Thanh, cho thấy tâm trạng gì của nhà thơ? Tiếng thơ ai động đất trờiNghe như non nước vọng lời ngàn thuNghìn năm sau nhớ Nguyễn DuTiếng thương như tiếng mẹ ru những ngày... -Tố Hữu -Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa,Người đời ai khóc Tố Như chăng ?Ba trăm năm tính chưa đầy nửaThiên hạ ngày nay hiểu Tố Như	 III. TỔNG KẾT:Nội dung: 	- Bài thơ thể hiện sự xót thương những người tài hoa bạc mệnh 	- Tác giả lên tiếng tố cáo xã hội đương thời chà đạp giá trị con người	- Khát khao được cảm thông, chia sẻ của tác giả.	- Vẻ đẹp nhân đạo chủ nghĩa trong sáng tác Nguyễn Du.2. Nghệ thuật - Sử dụng đa dạng thủ pháp nghệ thuật, hình ảnh có sức biểu cảm. - Ngôn từ đậm chất triết lý.XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔKÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ SỨC KHOẺ - HẠNH PHÚC VÀ THÀNH ĐẠT.CHÚC CÁC EM HỌC SINH HỌC TỐT