Bài giảng Môn kinh tế học đại cương Bài 8: Thương mại quốc tế

BÀI GIẢNG MÔN KINH TẾ HỌC ĐẠI CƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG Hà Nội - 2008 BÀI 8THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ Mục tiêu nghiên cứu Yếu tố quyết định thương mại quốc tế Các mối lợi và tổn thất của nước xuất khẩu Các mối lợi và tổn thất của nước nhập khẩu Những ảnh hưởng của thuế nhập khẩu Những ảnh hưởng của hạn ngạch nhập khẩu Những luận điểm ủng hộ hạn chế thương mại 1. Yếu tố quyết định thương mại quốc tế Trạng thái cân bằng của thị trường thép khi không có TM Cung trong nước Cầu trong nước Lượng Giá Lượng cân bằng Giá cân bằng CS PS Một nước sẽ trở thành xuất khẩu hay nhập khẩu, điều này được quyết định bởi giá thép trong nước và giá thép thế giới. Nếu giá thép trong nước cao hơn?? Thấp hơn?? Yếu tố quyết định thương mại quốc tế: Giá thế giới và lợi thế so sánh. Yếu tố nào quyết định thương mại quốc tế? 2. Mối lợi & tổn thất của nước XK & NK Nước nghiên cứu là nước nhỏ, có thể nhập (xuất) khẩu bao nhiêu tuỳ ý mà không làm ảnh hưởng đến giá thế giới (là nước chấp nhận giá trên thị trường quốc tế) Chất lượng hàng sản xuất trong nước và nước ngoài là như nhau Các giả định { 2.1. Mối lợi & tổn thất của nước XK - Kết luận: Một nước mở cửa và trở thành xuất khẩu một mặt hàng nào đó, người sản xuất hàng đó được lợi, người tiêu dùng bị thiệt. Thương mại làm tăng phúc lợi quốc gia xét dưới góc độ tổng thể vì lợi ích vượt quá tổn thất. 2.2 Mối lợi & tổn thất của nước NK Giá thế giới Cung trong nước Cầu trong nước Giá Lượng cầu trong nước Lượng cung trong nước A B D C Nhập khẩu Q* Giá trước khi có t.mại Giá sau khi có t.mại Lượng Kết luận: Một nước mở cửa và trở thành nhập khẩu một mặt hàng nào đó, người tiêu dùng hàng đó được lợi, người sản xuất bị thiệt. Thương mại làm tăng phúc lợi quốc gia xét dưới góc độ tổng thể vì lợi ích vượt quá tổn thất. 3. Những ảnh hưởng của thuế nhập khẩu Giá thế giới Cung trong nước Cầu trong nước Giá Q1S A B D C Nhập khẩu sau thuế Q2S Q2D Q1D E F G Thuế nhập khẩu Nhập khẩu trước khi có thuế Lượng Giá chưa có thuế Giá đã bao gồm thuế Kết luận: Khi đánh thuế: Lượng nhập khẩu giảm xuống. Tổng thặng dư của nền kinh tế giảm xuống bằng diện tích của D và F. Đây chính là tổn thất tải trọng của thuế nhập khẩu. Phần diện tích F: tổn thất tải trọng do tiêu dùng quá ít. Phần diện tích D: tổn thất tải trọng do sản xuất trong nước quá nhiều (hàng hoá được sản xuất ra không phải bởi những người có chi phí thấp nhất). Giá thế giới Cung trong nước Cầu trong nước Giá Giá khi có HN Giá không có HN Q1S A B D C Nhập khẩu sau HN Q2S Q2D Q1D E’ F G Nhập khẩu trước HN E’’ Cung trong nước + nhập khẩu 4. Những ảnh hưởng của hạn ngạch nhập khẩu Về cơ bản là giống nhau Sự khác nhau duy nhất là thuế làm tăng nguồn thu của chính phủ (phần diện tích E) còn hạn ngạch tạo thặng dư cho người được cấp phép (phần E’+E”) Về mặt hình học thì khoản mất không của 2 biện pháp là tương tự nhau (đều là D+F) nhưng trong thực tế, hạn ngạch có thể gây ra khoản mất không lớn hơn tuỳ theo cơ chế phân bổ giấy phép So sánh ảnh hưởng của thuế nhập khẩu và hạn ngạch nhập khẩu: 5. Những luận điểm ủng hộ hạn chế thương mại 5.1 Luận điểm việc làm 5.2 Luận điểm an ninh quốc gia 5.3 Luận điểm ngành công nghiệp non trẻ 5.4 Luận điểm cạnh tranh không công bằng 5.5 Luận điểm bảo hộ để tạo thuận lợi cho thương lượng