Bài giảng Môn luyện từ và câu bài: Đại từ xưng hô

 GV thực hiện: Trần Thị Thường 1. Đọc đoạn văn sau: Ngày xưa có cô Hơ Bia đẹp nhưng rất lười, lại không biết yêu quý cơm gạo. Một hôm, Hơ Bia ăn cơm để cơm đổ vãi lung tung. Thấy vậy, cơm hỏi: - Chị đẹp là nhờ cơm gạo, sao chị khinh rẻ chúng tôi thế? Hơ Bia giận dữ: - Ta đẹp là do công cha công mẹ, chứ đâu nhờ các ngươi. Nghe nói vậy, thóc gạo tức lắm. Đêm khuya, chúng rủ nhau bỏ cả vào rừng. 	Theo Truyện cổ Ê- đê Thứ tư, ngày 7 tháng 11 năm 2012 Luyện từ và câu Đại từ xưng hô THÓC GẠO CƠM HƠ BIA Chúng tôi chúng Các ngươi Ta Chị HƠ BIA CƠM Đại từ xưng hô Từ chỉ người nghe Từ chỉ người hay sự vật được nhắc tới Đại từ xưng hô Từ chỉ người nói Thứ tư, ngày 7 tháng 11 năm 2012 Luyện từ và câu *Từ chỉ người (vật) được nhắc tới: chúng 1. Đọc đoạn văn sau: Ngày xưa có cô Hơ Bia đẹp nhưng rất lười, lại không biết yêu quý cơm gạo. Một hôm,Hơ Bia ăn cơm để cơm đổ vãi lung tung. Thấy vậy, cơm hỏi: - Chị đẹp là nhờ cơm gạo, sao chị khinh rẻ chúng tôi thế? Hơ Bia giận dữ: - Ta đẹp là do công cha công mẹ, chứ đâu nhờ các ngươi. Nghe nói vậy, thóc gạo tức lắm. Đêm khuya, chúng rủ nhau bỏ cả vào rừng. 	Theo Truyện cổ Ê- đê Đại từ xưng hô *Từ chỉ người nói: chúng tôi, ta *Từ chỉ người nghe: chị, các ngươi 	chúng tôi Ta Chị chị các ngươi chúng 1. Đại từ xưng hô là từ được người nói dùng để tự chỉ mình hay chỉ người khác khi giao tiếp: tôi, mày, chúng mày; nó, chúng nó,… chúng tôi; t ct m cm n cn Thứ tư, ngày 7 tháng 11 năm 2012 Luyện từ và câu Đại từ xưng hô chị đẹp là nhờ cơm gạo, sao chị khinh rẻ chúng tôi thế? Ta đẹp là do công cha công mẹ, chứ đâu nhờ các ngươi. Cơm tự xưng là: Cơm gọi Hơ Bia là: chúng tôi ta Hơ Bia tự xưng là: Hơ Bia gọi Cơm là: các ngươi chị 1) Cách xưng hô của Cơm đối với Hơ Bia thể hiện thái độ của người nói như thế nào? 2) Cách xưng hô của Hơ Bia đối với Cơm thể hiện thái độ của người nói như thế nào? Thảo luận nhóm 3) Khi dùng đại từ xưng hô, cần chú ý điều gì? - Cách xưng hô của cơm (gọi là chị, xưng là chúng tôi): lịch sự, tôn trọng người đối thoại. - Cách xưng hô của Hơ Bia ( gọi là các ngươi, xưng là ta): kiêu căng, thô lỗ, coi thường người đối thoại. 1. Đại từ xưng hô là từ được người nói dùng để tự chỉ mình hay chỉ người khác khi giao tiếp: tôi, chúng tôi; mày, chúng mày; nó, chúng nó Thứ tư, ngày 7 tháng 11 năm 2012 Luyện từ và câu Đại từ xưng hô 3) Khi xưng hô, cần lựa chọn đại từ xưng hô cho lịch sự, thể hiện đúng mối quan hệ giữa mình với người nghe và người được nhắc tới. Tìm những từ em vẫn thường dùng để xưng hô và điền vào từng cột cho thích hợp. thÇy, c« bè, ba, cha, thÇy, tÝa… anh (chị) anh, chÞ em, con em b¹n, cËu, ®»ng Êy, ...… mẹ, má, u, bu, bầm, bủ…….. con em tôi, tớ, mình,... ………………… ………………………….. ………. ………………………. ………… …………………. ………. ………. ………. ………… 2. Bên cạnh các từ nói trên, người Việt Nam còn dùng nhiều danh từ chỉ người làm đại từ xưng hô để thể hiện rõ thứ bậc, tuổi tác, giới tính: ông, bà, anh, chị , em, cháu, thầy, bạn,… Thứ tư, ngày 7 tháng 11 năm 2012 Luyện từ và câu Đại từ xưng hô 1. Đại từ xưng hô là từ được người nói dùng để tự chỉ mình hay chỉ người khác khi giao tiếp: tôi, chúng tôi; mày, chúng mày; nó, chúng nó Thứ tư, ngày 7 tháng 11 năm 2012 Luyện từ và câu Đại từ xưng hô 3) Khi xưng hô, cần lựa chọn đại từ xưng hô cho lịch sự, thể hiện đúng mối quan hệ giữa mình với người nghe và người được nhắc tới. 2. Bên cạnh các từ nói trên, người Việt Nam còn dùng nhiều danh từ chỉ người làm đại từ xưng hô để thể hiện rõ thứ bậc, tuổi tác, giới tính: ông, bà, anh, chị , em, cháu, thầy, bạn,… Ghi nhớ: Sách giáo khoa trang 105 Thứ tư, ngày 7 tháng 11 năm 2012 Luyện từ và câu Đại từ xưng hô III. Luyện tập Bài 1: Tìm các đại từ xưng hô và nhận xét về thái độ, tình cảm của nhân vật khi dùng đại từ trong đoạn văn sau:	 Trời mùa thu mát mẻ. Trên bờ sông, một con rùa đang cố sức tập chạy. Một con thỏ thấy thế liền mỉa mai: Đã gọi là chậm như rùa mà cũng đòi tập chạy à? Rùa đáp: - Anh đừng giễu tôi! Anh với tôi thử chạy thi coi ai hơn ai! Thỏ ngạc nhiên: - Rùa mà dám chạy thi với thỏ sao ? Ta chấp chú em một nửa đường đó. Theo LA PHÔNG-TEN Thứ tư, ngày 7 tháng 11 năm 2012 Luyện từ và câu Đại từ xưng hô III. Luyện tập Bài 1: Tìm các đại từ xưng hô và nhận xét về thái độ, tình cảm của nhân vật khi dùng đại từ trong đoạn văn sau:	 Anh đừng giễu tôi! Anh với tôi thử chạy thi coi ai hơn ai! - Rùa mà dám chạy thi với thỏ sao ? Ta chấp chú em một nửa đường đó. Thứ tư, ngày 7 tháng 11 năm 2012 Luyện từ và câu Đại từ xưng hô Rùa mà dám chạy thi với thỏ sao? Ta chấp chú em một nửa đường đó. Anh đừng giễu tôi! Anh với tôi thử chạy thi coi ai hơn! Tự trọng, lịch sự với thỏ Kiêu căng, coi thường rùa Bài 1 Ta chú .em Anh Anh tôi tôi 1 2 3 4 5 6 T«i T«i Nã T«i Nã chóng ta III. Luyện tập: Bài 2: Chọn các đại từ xưng hô tôi, nó, chúng ta thích hợp với mỗi ô trống: Bồ Chao hốt hoảng kể với các bạn: - và Tu Hú đang bay dọc một con sông lớn, chợt Tu Hú gọi: “ Kìa, cái trụ chống trời.” ngước nhìn lên. Trước mắt là những ống thép dọc ngang nối nhau chạy vút tận mây xanh. tựa như một cái cầu xe lửa độ sộ không phải bắc qua sông, mà dựng đứng trên trời cao. Thấy vậy, Bồ Các mới à lên một tiếng rồi thong thả nói: cũng từng bay qua cái trụ đó. cao hơn tất cả những ống khói, những trụ buồm, cột điện mà thường gặp. Đó trụ điện cao thế mới được xây dựng. Mọi người hiểu rõ sự thực, sung sướng thở phào. Ai nấy cười to vì thấy Bồ Chao đã quá sợ sệt. Thứ tư, ngày 7 tháng 11 năm 2012 Luyện từ và câu Đại từ xưng hô Bài 2: Bồ Chao Tu Hú Bồ Các và các bạn Bài 2: Chọn các đại từ xưng hô tôi, nó, chúng ta thích hợp với mỗi ô trống: Bồ Chao hốt hoảng kể với các bạn: - và Tu Hú đang bay dọc một con sông lớn, chợt Tu Hú gọi: “ Kìa, cái trụ chống trời.” ngước nhìn lên. Trước mắt là những ống thép dọc ngang nối nhau chạy vút tận mây xanh. tựa như một cái cầu xe lửa độ sộ không phải bắc qua sông, mà dựng đứng trên trời cao. Thấy vậy, Bồ Các mới à lên một tiếng rồi thong thả nói: cũng từng bay qua cái trụ đó. cao hơn tất cả những ống khói, những trụ buồm, cột điện mà thường gặp. Đó trụ điện cao thế mới được xây dựng. Mọi người hiểu rõ sự thực, sung sướng thở phào. Ai nấy cười to vì thấy Bồ Chao đã quá sợ sệt. Tôi 1 2 Tôi Nã 3 Tôi 4 Nó 5 6 chúng ta 1 2 6 3 4 5 Tập thể học sinh lớp 5/3 trường Tiểu học Lý Thường Kiệt kính chúc quý thầy cô mạnh khỏe