Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Cảnh ngày hè - Trường THPT Nguyễn Trãi

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁOCảnh ngày hè (Báo kính cảnh giới-bài 43) - Nguyễn Trãi-ĐỌC VĂNGV: Đỗ Thị HườngTrường THPT Nguyễn Trãi Thuận An – Bình DươngI. TÌM HIỂU CHUNG1. Quèc ©m thi tËp:- TËp th¬ N«m: 254 bµi, ®¸nh dÊu sù ph¸t triĨn cđa th¬ tiÕng ViƯt. - Bố cục: - Nội dung:- Nghệ thuật:Phản ánh vẻ đẹp con người Nguyễn Trãi nhân nghĩa, yêu nước, thương dân, yêu thiên nhiên, yêu cuộc sốngThể thơ thất ngơn Đường luật chen lẫn một số câu lục ngơn. Gåm 4 phÇn: V« ®Ị, M«n thi lƯnh, M«n hoa méc, M«n cÇm thĩ2. Tác phẩm a. XuÊt xø:bµi th¬ sè 43 trong mơcB¶o kÝnh c¶nh giíi, phÇn V« ®Ịb. Chủ đề:Bộc lộ nỗi lòng, chí hướng của tác giả. c. Bè cơc:- 6 c©u th¬ ®Çu:- 2 c©u th¬ cuèi: Bøc tranh ngày hè.Tấm lòng nhµ th¬.II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Bức tranh ngày hè- Thời gian: buổi chiều nhạy cảm, thường gợi buồn.- Không gian:làng quêcảm giác yên tĩnh.cây hòe trước sâncây lựu trước hiên nhàcây sen trong aochợ làng chài- Cảnh vật- Màu sắcMàu đỏ của thạch lựuMàu lục của lá hòeMàu vàng của ánh mặt trờiMàu hồng của hoa sen Mọi màu sắc đều đậm đà, hài hòa đan quyện vào nhau làm bừng sáng bức tranh ngày hè.Màu trắng của hiên nhà- Âm ThanhTiếng ve: Tiếng chợ cá:“dắng dỏi”, inh ỏi, đặc trưng của mùa hè.“lao xao”, đặc trưng của làng chài. Từ láy gợi tả âm thanh nhộn nhịp, náo động, vang dội.- Hương thơm của hoa sen:dịu ngọt, phảng phất- Hoạt độngđùn đùn:giương:phun:tiễn:dồn dập tuôn ra.vươn rộng ra che bóng mát.căng ứa, trào ra ngoài không cản đượcthơm ngát, thơm nức lên. Động từ gây ấn tượng mạnh, cảnh vật tràn đầy sức sống, mọi vật đua nhau trổ dáng, tỏa hương, khoe sắc, tốt tươi.- Con người:* Vẻ đẹp độc đáo của bức tranh ngày hè được tác giả cảm nhận bằng nhiều giác quan, sự kết hợp hài hòa giữa cảnh vật, màu sắc, âm thanh, hoạt động Nhịp 1/2/3: sự sáng tạo độc đáo “Rồi”: nhịp lạ rảnh rỗi hóng mát dạo chơi hoàn cảnh hiếm hoi, giây phút lạ thường của nhà thơ.bức tranh vừa có hình, có hồn, gợi tả, sâu lắng. Tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu cuộc sống. 2. Tấm lòng nhà thơ“Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng, Dân giàu đủ khắp đòi phương.”- Đối với người dân:Ước có cây đàn của vua Thuấn, gảy khúc Nam phong cầu mưa thuận gió hòa để “dân giàu đủ”.- Đối với đất nước:Khát vọng về một xã hội thanh bình, lý tưởng.- Câu kết:Ngắn gọn (6 chữ)Tạo âm điệu dồn nén cảm xúc.Chí hướng cao cả: luôn khát khao đem tài trí để thực hành tư tưởng nhân nghĩa yêu nước thương dân.III. TỔNG KẾTGhi nhớ: SGK/tr.119Xin chân thành cám ơn quý thầy cô và các em học sinh!