Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt - Trường Thpt Nam Hà

SÔÛ GIAÙO DUÏC & ÑAØO TAÏOTRÖÔØNG THPT NAM HAØGiaùo vieân Nguyễn Thụy Thanh HaânPHONG CAÙCH NGOÂN NGÖÕ SINH HOAÏT I.Ngoân ngöõ sinh hoaït:1. Khaùi nieäm ngoân ngöõ sinh hoaït:Ví duï: SGK - Höông ôi! Ñi hoïc ñi! - Höông ôi ! Ñi hoïc ñi ! - Gì maø aàm aàm leân theá chuùng maøy. ! Khoâng cho ai nguû ngaùy nöõa aø ! - Caùc chaùu ôi kheõ chöù ! Ñeå cho caùc baùc nguû tröa vôùiNhanh leân con, Höông !- Ñaây roài , ra ñaây roài ! - Gôùm , chaäm nhö ruøa aáy! Coâ pheâ bình cheát thoâi! - Hoâm naøo cuõng chaäm. Laïch baø laïch baïch nhö vòt baàu! B Ngoân ngöõ sinh hoaït laø lôøi aên tieáng noùi haøng ngaøy, duøng ñeå thoâng tin, trao ñoåi yù nghó , tình caûm ñaùp ứng nhöõng nhu caàu trong cuoäc soángI Ngoân ngöõ sinh hoaït 1. Khaùi nieäm ngoân ngöõ sinh hoaït: A Ví du: SGKI. Ngoân ngöõ sinh hoaït:1. Khaùi nieäm ngoân ngöõ sinh hoaït2.Caùc daïng bieåu hieän cuûa ngoân ngöõ sinh hoaït:VD1I. Ngoân ngöõ sinh hoaït:1. Khaùi nieäm ngoân ngöõ sinh hoaït2.Caùc daïng bieåu hieän cuûa ngoân ngöõ sinh hoaït:Daïng noùi: + ñoái thoaïi+ ñoäc thoaïiVí dụ: Ngày 8- 3- 69Đi thăm bệnh nhân về giữa đêm khuya. Trở về phòng , nằm thao thức không ngủ được .Rừng khuya im lặng như tờ, không một tiếng chim kêu, không một tiếng lá rụng hoặc một ngọn gió nào đó khẽ rung cành cây. Nghĩ gì đấy Th. ơi? Nghĩ gì mà đôi mắt đăm đăm nhìn qua bóng đêm. Qua ánh trăng mờ Th thấy biết bao là viễn cảnh tươi đẹp , cả những cận cảnh êm đềm của những ngày sống giữa tình thương trên mảnh đất Đức Phổ này. Rồi cảnh chia li, cảnh đau buồn cũng đến nữaĐáng trách quá TH. Ơi ! Th. Có nghe tiếng người thương binh khẽ rên và tiếng súng vẫn nổ nơi xa . Chiến trường vẫn đang mùa chiến thắng .( Nhật kí Đặng Thùy Trâm , NXB Hội nhà văn , Hà Nội, 2005)VD2 : Boá ôi boá coù khoeû khoâng ? Con lôïn seà nhaø ta ñeû hoâm thaùng tröôùc ñöôïc gaàn chuïc con boá aï. Boá ôi , boá cho con caùi thöôùc maáy lò quaûn buùt maøu ñoû í . Con lôïn seà noù xuoáng ñöôïc caùi haàm xaây baèng töôøng roài boá aï. Noù nghe keûng laø xuoáng, con khoâng phaûi ñuøn vaøo caùi ñít noù nhö daïo hoâm qua nöõa . Maáy lò em Dung khoâng ñaùi daàm nöõa. Em khoâng chôi vôùi con thì con ñöôïc phaàn keïo cuûa coâ giaùo cho , con ñeå daønh cho em noù môùi chôi vôùi con ñeå meï ñi taùt nöôùc môùi caû ñi baéc caàu nöõa . Thoâi boá nhaùI. Ngoân ngöõ sinh hoaït:1. Khaùi nieäm ngoân ngöõ sinh hoaït2.Caùc daïng bieåu hieän cuûa ngoân ngöõ sinh hoaït:Daïng noùi: + ñoái thoaïi+ ñoäc thoaïiDaïng vieát: nhaät kí, hoài öùc caù nhaân, thö töø VD 3 : Haén giöông maét nhìn thò, khoâng hieåu. Thaät ra luùc aáy haén cuõng chöa nhaän ra thò laø ai . Hoâm nay thò raùch quaù, aùo quaàn taû tôi nhö toå ñóa, thò gaøy soïp haún ñi , treân caùi khuoân maët löôõi caøy xaùm xòt chæ coøn thaáy hai con maét .- Hoâm aáy leo leûo caùi moàm heïn xuoáng theá maø maát maëtAØ, haén nhôù ra roài haén toeùt mieäng cöôøi.- Chaû hoâm aáy thì hoâm nay vaäy.Naøy haüng ngoài xuoáng ñaây aên mieáng giaàu ñaõ.- Coù aên gì thì aên, chaû aên giaàu. Thò vaãn cong côùn tröôùc maët haén- Ñaáy muoán aên gì thì aên. Haén voã voã vaøo tuùi. (Trích Vôï nhaët – Kim Laân ) I. Ngoân ngöõ sinh hoaït:1. Khaùi nieäm ngoân ngöõ sinh hoaït2.Caùc daïng bieåu hieän cuûa ngoân ngöõ sinh hoaït:Daïng noùi: + ñoái thoaïi+ ñoäc thoaïi- Daïng vieát: nhaät kí, hoài öùc caù nhaân, thö töø-Trong caùc taùc phaåm vaên hoïc, ngoân ngöõ sinh hoaït toàn taïi döôùi daïng lôøi noùi taùi hieän  moâ phoûng theo lôøi thoaïi töï nhieân nhöng ñöïôc saùng taïo theâm I. Ngoân ngöõ sinh hoaït:1. Khaùi nieäm ngoân ngöõ sinh hoaït2.Caùc daïng bieåu hieän cuûa ngoân ngöõ sinh hoaïtII. Ghi nhôù SGKIII. Luyeän taäp a. Anh ( Chò) haõy phaùt bieåu yù kieán cuûa mình veà noäi dung cuûa nhöõng caâu sau: -Lôøi noùi chaúng maát tieàn mua, Löïa lôøi maø noùi cho vöøa loøng nhau Vaøng thì thöû löûa thöû than Chuoâng keâu thöû tieáng , ngöôøi ngoan thöû lôøib. Ñoaïn tríchOÂng Naêm Heân ñaùp:Saùng mai sôùm , ñi cuõng khoâng muoän. Toâi caàn moät ngöôøi daãn ñöôøng ñeán ao caù saáu ñoù. Coù vaäy thoâi! Chöøng moät giôø ñoàng hoà sau laø xong chuyeän. Saáu ôû ao giöõa röøng, toâi baét nhieàu laàn roài. Baø con cöù tin toâi. Xöa nay bò saáu baét laø ngöôøi ñi ghe xuoàng hoaëc ngoài röûa cheùn döôùi beán , coù bao giôø saáu röôït ngöôøi ta giöõa röøng maø aên thòt ? Toâi ñaây khoâng taøi gioûi gì heát, chaúng qua laø bieát möu meïo moät chuùt ít, theo nhö ngöôøi khaùc thì hoï noùi ñoù laø buøa pheùp ñeå kieám tieàn. Ngheà baét saáu coù theå laøm giaøu ñöôïc , ngaët toâi khoâng mang thöù phuù quôùi ñoùCöïc loøng bieát bao nhieâu khi nghe mieàn Raïch Giaù Caø Mau coù nhieàu con raïch, ngaõ ba mang teân Ñaàu Saáu, Löng Saáu, Baøu Saáu, sau naøy hoûi laïi môùi bieát ñoù laø nôi gheâ gôùm , hoài xöa luùc ñaát coøn hoang. Raïch Caø Bô Be , ñoù laø choã saáu loäi nhieàu, ngöôøi Mieân sôï saáu khoâng daùm ñi qua neân ñaët teân nhö vaäy, cuõng nhö phaù Tam Giang, truoâng nhaø Hoà cuûa mình ngoaøi Hueá.Câu hỏi trắc nghiệm 1) Thế nào là ngôn ngữ sinh hoạt?A là lời ăn tiếng nói hằng ngày dùng để thông tin,trao đổi ý nghĩ tình cảm, đáp ứng những nhu cầu trong cuộc sống.B là ngôn ngữ theo qui cách sách vở, giao tiếp mang tính chính thức xã hội2) Các dạng biểu hiện của ngôn ngữ sinh hoạt?A dạng nói B dạng viếtC cả 2 đúng3) Văn bản( kèm theo) được viết theo phong cách ngôn ngữ nào? A Phong cách ngôn ngữ sinh hoạtB phong cách ngôn ngữ văn chương.Cuûng coá:I. Ngoân ngöõ sinh hoaït 1. Khaùi nieäm 2. Caùc daïng bieåu hieänII. Ghi nhôù ( SGK)III. Luyeän taäpChaân thaønh caùm ôn Quyù thaày coâ vaø caùc em Hoïc sinh ñaõ tham döï tieát hoïc naøy!