Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Thuật hoài (tỏ lòng)

THUẬT HOÀI( Tỏ lòng) -Phạm Ngũ Lão-I. Đọc –tìm hiểu1.Tác giả Phạm Ngũ Lão: - Quê ở Hưng Yên, xuất thân từ tầng lớp bình dân. -Tướng tài đời Trần, có công lớn trong hai cuộc kháng chiến chống Mông-Nguyên.- Yêu thích thơ văn.- Tác phẩm: + “Tỏ lòng” + “Viếng thượng tướng quốc công Hưng Đạo đại Vương”.2.Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ ra đời vào khoảng 1284 khi cuộc kháng chiến chống Mông-nguyên lần 2 đang đến gần.II. Khai thác văn bản: 1.Niềm tự hào về quân đội nhà Trần: - Tướng: + “Hoành sóc”: cầm ngang ngọn giáo -> Tư thế hiên ngang, vững chãi như một bức tượng. + “Giang sơn”: sông núi. -> Không gian rộng lớn. + “Kháp kỉ thu”: chỉ mấy năm. -> Thời gian còn ngắn.=> Hình ảnh vị tướng với khí thế hiên ngang mang tầm cỡ vũ trụ. - “Tam quân”: quân đội nhà Trần + “Tì hổ” -> Quân đội dũng mãnh. + “Khí thôn Ngưu” -> Khí thế mạnh mẽ, kiêu hùng.=> Quân đội nhà Trần với khí thế dũng mãnh, kiêu hùng, hào khí ngất trời ( hào khí Đông A).2,Khát vọng cống hiến, phụng sự của tác giả: - “Nam nhi”: kẻ làm trai. + “Công danh”: có công lao và trở nên nổi tiếng. + “Trái”: nợ, trách nhiệm, trọng trách. -> Kẻ làm trai sinh ra là có nợ tang bồng, phải lập công báo quốc. - “Tu thính nhân gian thuyết Vũ Hầu” + Gia Cát Lượng: * Danh sĩ nổi tiếng thời Tam quốc. * Xả thân vì cơ nghiệp nhà Thục.+ “Tu”:thẹn, xấu hổ, vì: * chưa lập được công danh như Gia Cát Lượng. * Chưa báo đáp được cái ơn của chủ tướng. -> Toả sáng một nhân cách,vì sự bình yên của đất nước.=> Khát vọng, hoài bão muốn sánh với Vũ Hầu, nguyện suốt đời tận tuỵ với chủ tướng Trần Hưng Đạo, với nhà Trần.III.Chủ đề: Bài thơ khắc hoạ : - Vẻ đẹp của con người có lí tưởng, có sức mạnh,có nhân cách cao cả. - Vẻ đẹp của thời đại với khí thế hào hùng. I.Đọc-tìm hiểu: 1,Tác giả PNL 2,Hoàn cảnh sáng tác II.Khai thác văn bản: 1,Niềm tự hào về quân đội nhà Trần: - Tướng -“Tam quân” => Khí thế dũng mãnh, kiêu hùng. 2,Khát vọng cống hiến, phụng sự của tác giả: - “ Nam nhi” - “ Tu thính nhân gian thuyết Vũ Hầu” => Khát vọng, hoài bão muốn sánh với Vũ Hầu, nguyện suốt đời tận tuỵ..III. Chủ đề: - Vẻ đẹp của con người - Vẻ đẹp của thời đại