Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết 30: Bài đọc thêm: Lời tiễn dặn

Chào mừng các thầy giáo, cô giáo và các em học sinh lớp 10Tiết 30Bài đọc thêmNgày 15 tháng 11 năm 2007LỜI TIỄN DẶN(Trích Tiễn dặn người yêu - truyện thơ dân tộc Thái)Giáo viên: ĐẶNG THỊ MINH NGUYỆTTrường THPT Đan PhượngTổ VănLỜI TIỄN DẶN1. Truyện thơ “Tiễn dặn người yêu”b. Tóm tắt Anh yêu và Em yêu cùng lớn lên rồi yêu nhau tha thiết.Nhưng cha mẹ cô gái ép gả cô cho một anh chàng thô lỗ, có tiền bạc. Chàng trai đau khổ quyết đi xa làm giầu để trở về xin cưới cô gái, nhưng khi trở lại, cô đã phải về nhà chồng.Chàng đau đớn đi theo tiễn dặn người yêu, ước mong có ngày đoàn tụ.Cô gái phải chịu bao đau khổ: bị hành hạ, bị đuổi, bị bán,bị đổi Người đổi được cô chính là chàng trai xưa... Họ đoàn tụ, hạnh phúc2135462. Đoạn trích “Lời tiễn dặn” Lời chàng traitâm trạng trên đường tiễn cô gái về nhà chồng (đoạn 1) ở nhà chồng của cô gái (đoạn 2)I. TÌM HIỂU CHUNGa. Vị trí LỜI TIỄN DẶNII. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN1. Chàng trai trên đường tiễn dặna. Hình ảnh cô gái qua sự cảm nhận của chàng traiCâu hỏi: Em hãy tìm những câu thơ miêu tả hành động, tâm trạng của cô gái trên đường về nhà chồng?LỜI TIỄN DẶNII. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN1. Chàng trai trên đường tiễn dặna. Hình ảnh cô gái qua sự cảm nhận của chàng traiVừa đi vừa ngoảnh lại,Vừa đi vừa ngoái trông,Chân bước xa lòng càng đau nhớ,Em tới rừng ớt ngắt lá ớt ngồi chờ,Tới rừng cà ngắt lá cà ngồi đợi,Tới rừng lá ngón ngóng trông.Những điệp từ, điệp ngữ và hình ảnh gợi cảm → tâm trạng đau khổ, bồn chồn, trông ngóng, bế tắc của cô gái.b. Diễn biến tâm trạng của chàng traiCâu hỏi:Em hãy tìm hiểu diễn biến tâm trạng của chàng trai trên đường tiễn cô gái về nhà chồng?LỜI TIỄN DẶNII. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN1. Chàng trai trên đường tiễn dặnĐược nhủ đôi câu, anh mới đành lòng quay lại,Được dặn đôi lời, anh yêu em mới chịu quay đi.- Quyến luyến:- Đau xót:Người đẹp anh yêu >< cất bước theo chồng. b. Diễn biến tâm trạng của chàng traiLỜI TIỄN DẶNII. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN1. Chàng trai trên đường tiễn dặn- Mong ước:Xin hãy cho anh kề vóc mảnh,Quấn quanh vai ủ lấy hương người,Cho mai sau lửa xác đượm hơi,Một lát bên em thay lời tiễn dặn.b. Diễn biến tâm trạng của chàng traiLỜI TIỄN DẶN1. Chàng trai trên đường tiễn dặnII. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN Săn sóc:Con nhỏ hãy đưa anh ẵm,Bé xinh hãy đưa anh bồng,Cho anh bế con dòng, đừng ngượng,Nựng con rồng, con phượng đừng buồn.b. Diễn biến tâm trạng của chàng traiLỜI TIỄN DẶN1. Chàng trai trên đường tiễn dặnII. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN Dặn dò:“Đôi ta yêu nhau, đợi tới tháng Năm lau nở,Đợi mùa nước đỏ cá về,Đợi chim tăng ló hót gọi hè.Không lấy được nhau mùa hạ, ta sẽ lấy nhau mùa đông,Không lấy được nhau thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi goá bụa về già.”b. Diễn biến tâm trạng của chàng traiLỜI TIỄN DẶN1. Chàng trai trên đường tiễn dặnII. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢNCâu hỏi:Em hãy nhận xét về từ ngữ, hình ảnh trong lời dặn dò của chàng trai?+ Điệp từ điêp ngữ → niềm hi vọng, niềm tin tha thiết ở tương lai.+ Những hình ảnh thiên nhiên diễn tả thời gian chờ đợi bằng những mùa vụcả đời ngườib. Diễn biến tâm trạng của chàng traiLỜI TIỄN DẶN1. Chàng trai trên đường tiễn dặnII. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN“Đôi ta yêu nhau, đợi tới tháng Năm lau nở,Đợi mùa nước đỏ cá về,Đợi chim tăng ló hót gọi hè.Không lấy được nhau mùa hạ, ta sẽ lấy nhau mùa đông,Không lấy được nhau thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi goá bụa về già.”Em thấy chàng trai là người như thế nào?*Tóm lại: Chàng trai có tình yêu sâu sắc, thủy chung, nhân cách cao đẹp.b. Diễn biến tâm trạng của chàng traiLỜI TIỄN DẶN1. Chàng trai trên đường tiễn dặnII. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢNCâu hỏi:a. Thái độ, cử chỉCâu hỏi: Chàng trai đã thể hiện thái độ, cử chỉ đối với cô gái như thế nào? - Lời lay gọi: “Dậy đi em”→ ấm áp, thiết tha Cử chỉ săn sóc ân cầnchải đầu, búi tóclam thuốc cho cô uốngLỜI TIỄN DẶN2. Chàng trai ở nhà chồng cô gáiII. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢNhết mực yêu thương b. Lời dặn dòEm hãy phát hiện những đặc điểm về hình thức nghệ thuật của đoạn thơ này?Câu hỏi:LỜI TIỄN DẶN2. Chàng trai ở nhà chồng cô gáiII. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢNTơ rối đôi ta cùng gỡ,Tơ vò ta vuốt lại quay guồng;Chết ba năm hình còn treo đó;Chết thành sông, vục nước uống mát lòng,...Chết thành hồn, chung một mái song song.Hỡi gốc dưa yêu mọc ngoài cồn cát,Nước ngập gốc đáng lụi, đừng lụi,Nước ngập rễ đáng bềnh, đừng bềnh.Yêu nhau, yêu trọn đời gỗ cứng,Yêu nhau, yêu trọn kiếp đến già,Ta yêu nhau tàn đời gió, không rung không chuyển,Người xiếm xui, không ngoảnh không nghe.b. Lời dặn dòLỜI TIỄN DẶN2. Chàng trai ở nhà chồng cô gáiII. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢNb. Lời dặn dòcấu trúc câu từ ngữ hình ảnhHình thức điệp* Đặc điểm về hình thức nghệ thuật:LỜI TIỄN DẶN2. Chàng trai ở nhà chồng cô gáiII. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢNEm hãy cho biết ý nghĩa của đoạn thơ trên?Câu hỏi: Khẳng định ý chí đoàn tụ, quyết tâm gắn bó. Tình yêu nồng nàn, mãnh liệt, bất tử. - Thái độ phản kháng hoàn cảnh nghiệt ngã.* Ý nghĩa:b. Lời dặn dòLỜI TIỄN DẶN2. Chàng trai ở nhà chồng cô gáiII. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢNiii. cñng cè1. Giá trị của đoạn tríchLỜI TIỄN DẶNHọc sinh thảo luậnNhóm 2Giá trị nội dungNhóm 1Giá trị nghệ thuật- Nội dung:→ ý nghĩa nhân đạo sâu sắc. - Nghệ thuậtKết hợp giữa tự sự và trữ tình.Sử dụng các hình thức điệp. Những hình ảnh giàu tính biểu tượng.Tình yêu tha thiết, thủy chung của đôi trai gái.Khát vọng tự do sống trong tình yêu, hạnh phúc.Ý thức phản kháng xã hội.iii. cñng cè1. Giá trị của đoạn tríchLỜI TIỄN DẶN→ thể hiện nội tâm nhân vật.A.Tình yêu gắn liền với hôn nhânB. Tình yêu gắn liền với cuộc sống lao độngC. Tình yêu gắn liền với tình cảm quê hươngD. Tình yêu khổ đau nhưng tràn đâỳ khát vọngVÎ ®Ñp t×nh yªu cña chµng trai vµ c« g¸i trong ®o¹n trÝch lµ g× ?iii. cñng cèLỜI TIỄN DẶN2. Câu hỏi trắc nghiệmD1. Truyện thơ “Tiễn dặn người yêu”2. Đoạn trích “Lời tiễn dặn” II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN1. Chàng trai trên đường tiễn dặn2. Chàng trai ở nhà chồng cô gáiiii. cñng cè1. Giá trị của đoạn trích2. Câu hỏi trắc nghiệmI. TÌM HIỂU CHUNGLỜI TIỄN DẶNTiết 30Bài đọc thêmNgày 15 tháng 11 năm 2007(Trích Tiễn dặn người yêu - truyện thơ dân tộc Thái)xin tr©n träng c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinhxin tr©n träng c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh * Bài tập về nhàLỜI TIỄN DẶN(Trích Tiễn dặn người yêu - truyện thơ dân tộc Thái)Chọn và phân tích những câu thơ mà anh (chị) tâm đắc trong đoạn trích trên. I. Tìm hiểu chungII. Đọc - hiểu văn bảnIII. Tổng kếtIV. Luyện tậpLỜI TIỄN DẶNb. Lời dặn dò“Đôi ta yêu nhau, đợi tới tháng Năm lau nở,Đợi mùa nước đỏ cá về,Đợi chim tăng ló hót gọi hè.Không lấy được nhau mùa hạ, ta sẽ lấy nhau mùa đông,Không lấy được nhau thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi goá bụa về già.”Câu hỏi:Nhận xét về từ ngữ hình ảnh trong lời ước hẹn của chàng trai ? II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN1. Chàng trai trên đường tiễn dặn