Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết 47: Ôn tập phần văn học

KÍNH CHAØO CAÙC THAÀY COÂ GIAÙOGV: BÙI THỊ THUTieát 47:Đọc vănOÂN TAÄP PHẦN VAÊN HOÏCVăn 10I. VĂN HỌC DÂN GIAN 1. Ñaëc tröng cô baûn cuûa vaên hoïcdân gian:- Tính truyeàn mieäng.Tính taäp theå.Gaén boù vôùi caùc sinh hoaït khaùc nhau trong ñôøi soáng coäng ñoàng. 2. Hệ thống thể loại văn học dân gianTruyện dân gianCâu nói dân gianThơ ca dân gianSân khấu dân gianThần thoại, sử thi, truyền thuyết, cổ tích, truyện cười, truyện thơ.Tục ngữ, câu đố.Ca dao- dân ca, vè.	Chèo, tuồng, rối.3. Đặc trưng các thể loạiSử thi Chiến thắng Mtao-Mxây(Trích Đăm săn-sử thi Tây Nguyên)*Nội dung:Xã hội Tây Nguyên ở thời kì công xã thị tộc; cuộc sống, ước mơ của cộng đồng.*Nghệ thuật: 	So sánh, phóng đại, trùng điệp 	-> vẻ đẹp người anh hùng sử thi kì vĩ vaø hoành tráng.b. Truyền thuyết:Truyện An Dương Vương và Mị Châu-Trọng Thủy Sự kiện, nhân vật lịch sử được hư cấu+ Cốt lõi sự thật lịch sử: Nhân vật lịch sử, di tích Cổ Loa, mũi tên,+ Chi tiết thần kì: Rùa Vàng, nỏ thần, rùa Vàng, ngọc trai – giếng nước  Bài học lịch sử: Luôn đề cao cảnh giác, không chủ quan, nhẹ dạ, biết xử lí đúng đắn mối quan hệ chung – riêng.c. Truyện cổ tích: Tấm Cám Taám	 Meï con Caùm 	+ vaøng anh+ xoan ñaøo+ khung cöûi + quaû thò + laøm thòt + chaët + đoátNội dung: cái thiện luôn chiến cái ác, ở hiền gặp lành (triết lý-ước mơ dân gian).	 Nghệ thuật: Yếu tố thần kỳ.d. Truyện cười:-Mục đích sáng tác: Mua vui, giải trí, châm biến, phê phán xã hội.Nội dung: Những điều trái tự nhiên, những thói hư tật xấu đáng cười trong xã hội.Nghệ thuật: Truyện ngắn gọn tạo tình huống bất ngờ, mâu thuẫn phát triển nhanh kết thúc đột ngột. e. Ca dao: Than thân, yêu thương tình nghĩa, hài hước.	Ca dao than thân: số phận bất hạnh của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.Ca dao yêu thương tình nghĩa: yêu thương, thủy chung, phẩm chất tốt đẹp của người lao độngCa dao hài hước: lạc quan, yêu đời, đề cao tình nghĩa.Nghệ thuật: so sánh, ẩn dụ, đối lập.II. VĂN HỌC TRUNG ĐẠI 1.Các thành phần: văn học chữ Hán văn học chữ Nôm* Giống nhau:- Là những sáng tác văn học của người Việt. - Mỗi thể loại đều có những thành tựu lớn đóng góp cho sự phát triển của văn học trung đại Việt Nam.- Không đối lập mà bổ sung cho nhau.Văn học chữ Hán Văn học chữ Nôm - Ra đời sớm (TK X)- Dùng chữ Hán làm phương tiện sáng tác.- Bao gồm thơ và văn xuôi.- Chịu nhiều ảnh hưởng của văn học Trung Quốc, đặc biệt là về thể loại. - Ra đời muộn (TK XIII)- Dùng chữ Nôm làm phương tiện sáng tác.- Chủ yếu là thơ, rất ít tác phẩm văn xuôi.- Ít chịu ảnh hưởng của văn học Trung Quốc, một số thể loại đã được Việt hóa, phần lớn là thể thơ dân tộc. 2. Các giai đoạn phát triển:	thế kỷ X-XIV	thế kỷ XV-XVII4 giai đoạn	thế kỷ XVIII-nửa đầu XIX	nửa cuối thế kỷ XIX	- Chủ nghĩa yêu nước- Chủ nghĩa nhân đạo- Cảm hứng thế sự3. Những đặc điểm lớn về nội dung4. Những đặc điểm lớn về nghệ thuật- Tính qui phạm và sự phá vỡ tính qui phạm - Khuynh hướng trang nhã và khuynh hướng bình dị- Tiếp thu và dân tộc hoá tinh hóa văn học nước ngoài	 A	 B	Tỏ lòng	 Nguyễn Trãi	Cảnh ngày hè 	 Nguyễn Trung Ngạn	Nhàn 	 Nguyễn Bỉnh Khiêm	Đọc Tiểu Thanh kí	 Mãn Giác	Vận nước	 Pháp Thuận	Cáo bệnh, bảo mọi người Phạm Ngũ Lão	Hứng trở về	 Nguyễn DuD. CỦNG CỐCâu 1: Loại truyện dân gian nào nhằm mục đích phê phán và giải trí?Truyện ngụ ngônTruyện cổ tíchTruyện cườiTruyền thuyếtCâu 2: Đọc đoạn thơ sau của Nguyễn Trãi và xác định thuộc đặc điểm nội dung nào sau đây?	Lao xao chợ cá làng ngư phủ	Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương.	(Cảnh ngày hè - Nguyễn Trãi)Chủ nghĩa yêu nướcChủ nghĩa nhân đạoCảm hứng thế sựCảm hứng lãng mạnCảm ơn qúy thaày coâvaø caùc em!