Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết 81: Tác giả Nguyễn Du (1765 - 1820)

Tiết 81 Tác giả nguyễn du(1765-1820)i- cuộc đời:-Tên chữ Tố Như, hiệu Thanh Hiên-Quê hương và gia đình: Cha:Tiên Điền, Nghi Xuân, Hà Tĩnh Mẹ: Bắc Ninh Nhưng sinh ra ở Thăng Long, Hà Nội trong một gia đình quý tộc phong kiến có truyền thống văn chương và nhiều người đỗ đạt Có điều kiện học hành, trau rồi tài năngTiếp nhận được những tinh hoa truyền thống của nhiều nền văn hoáTrữ tình, đằm thắmTiết 81: tác giả nguyễn du- Thời đại: Có những biến cố lịch sử dữ dội, nhiều phen thay đổi sơn hà + Tuổi thơ sống trong gia đình quý tộc, xa hoa + 10 tuổi mất cha, mất mẹ, sống với anh, chứng kiến sự xụp đổ của gia đình dòng họ.Sớm long đong cơ cực + 18 tuổi thi Hương đỗ tú tài,làm quan ở Thái NguyênSự thối nát của chế độ phong kiếnCác cuộc khởi nghĩa nông dân nổ ra (Tây Sơn)Tiết 81: tác giả nguyễn duNguyễn Du là nhân chứng sống của thời đại ấy - Con đường đời:- 1789 hoàn cảnh đất nước rối ren:Nguyễn Du phải sống cuộc sống nghèo khó, bần hàn ,loạn lạc.Tiết 81: tác giả nguyễn duCó được vốn sống phong phúCó điều kiện để trải nghiệm, suy ngẫm về xã hội, con người, thấu hiểu cuộc sống người lao động,tạo nên cái gốc nhân đạo trong sáng tác. “Trải qua mấy cuộc bể dâu/Những điều trông thấy mà đau đớn lòng.” - Con đường làm quan với triều Nguyễn khá thuận lợi. Chuyến đi xứ Trung Quốc đã để lại nhiều dấu ấn.Hiểu biết nhiều về cuộc sống người nghèo khổ Cảm thông, đồng cảm với những con người bất hạnhTất cả những yếu tố trên tạo tiền đề cho việc hình thành tài năng văn chươngTượng Nguyễn Du tại nhà lưu niệmNhà thờ đại thi hào Nguyễn DuMộ Nguyễn Du ở Hà TĩnhNhà bình văn trong khu vườn lưu niệm Nguyễn DuTiết 81: tác giả nguyễn duII- sự nghiệp sáng tác:1- Các tác phẩm chính:a- Chữ Hán:Thanh Hiên thi tập(Tập thơ của Thanh Hiên), gồm 78 bàiNam trung tạp ngâm(Các bài thơ ngâm ở phương Nam),40bàiBắc hành tạp lục(Ghi chép trong chuyến đi xứ phương Bắc),gồm 131bài* Nội dung:-Phê phán xã hội phong kiến chàđạp lên quyền sống con ngườiCảm thông với những số phận ,con người bị chà đạp ,hắt hủiYêu thương, ngưỡng mộ tài hoa, trí tuệ, phê phán những nhân vật phản diệnTiết 81: tác giả nguyễn dub. Chữ Nôm:- Văn chiêu hồn(Văn tế thập loại chúng sinh)- Nội dung: Tình yêu thương đối với nhiều hạng người,đặc biệt những người cùng khổ.- Truyện Kiều-một kiệt tác văn học trung đại Việt Nam + Cốt truyện: vay mượn từ Kim Vân Kiều Truyện của Thanh Tâm Tài Nhân + Sáng tạo mới mẻ:cảm hứng, thể loại, ngôn ngữ...Kim Võn Kiều truyệnThanh Tõm Tài NhõnTruyện Kiều Nguyễn DuThể loại-Tiểu thuyết chương hồi -Truyện thơ (thơ lục bỏt)Cảm hứng-Cõu chuyện bỡnh thường-Khỳc đoạn trường về kiếp ngươỡ tài hoa bạc mệnhNgụn ngữ-Tả, kể sự việc-Miờu tả tõm lớ nhõn vật-Ngụn ngữ điờu luyện, mẫu mựcGiỏ trị-Bỡnhthường, khụng tiếng vang-Kiệt tỏc, đỉnh cao của sỏng tạo nghệ thuật dõn tộcKim Võn Kiều truyệnTruyện Kiều (Nguyễn Du)“ThuýKiều thấy một mụ chừng ngoàibốn mươi tuổi,cao lớn, to bộo,mặtmũi cũng hơi trắng trẻo”“Thoắt trụng nhờn nhợt màu da Ăn chi cao lớn đẫy đà làm sao”->Thấy được thỏi độ của tỏc giả, tớnh cỏ thể của nhõn vật.Tả nhân vật Tú bàKim Vân Kiều truyệnNguyên tác bài thơ “Độc Tiểu Thanh kí”Bia "Truyện Kiều" trong nhà thờ Nguyễn Du ở Hà TĩnhTiết 81: tác giả nguyễn du2. Môt vài đặc điểm về nội dung và nghệ thuật:a. Đặc điểm về nội dung:Đề cao chữ TìNHSự cảm thông sâu sắc với cuộc sống và con người( nhỏ bé,bất hạnh,phụ nữ...)Trân trọng những giá trị nhân bản, khát vọng hạnh phúc...Phê phán, tố cáo,phơi bày hiện thực bất công của xã hội phong kiến đương thời.Tiết 81: tác giả nguyễn dub. Đặc điểm về nghệ thuật:- Thể thơ phong phú và đa dạng- Ngôn ngữ sắc sảo,đầy sáng tạo,có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa ngôn ngữ bình dân và ngôn ngữ bác học.Bậc thầy về ngôn ngữ,có công làm giàu có vốn ngôn ngữ dân tộc- Đặc sắc nhất là tài phân tích tâm lí nhân vật sâu sắc,lô gíc thể hiện sự thấu hiểu,cảm thông đến lạ lùng.Nguyễn Du là niềm tự hào của văn học dân tộc: được Tổ chức văn hoá Thế giới công nhận là “danh nhân văn hoá”, vì những đóng góp cho sự nghiệp văn học và nhất là tình yêu thương con người tha thiết,Tiết 81: tác giả nguyễn duCủng cố:Câu1: Những yếu tố nào tạo nên một thiện tài Nguyễn Du?Quê hương và gia đình c.Bản thân cuộc đờiThời đại lịch sử d. Cả a,b và cĐáp án: d.Câu 2:Tác phẩm nào không phải là sáng tác của Nguyễn Du?Long thành cầm giả ca c. Độc Tiểu Thanh kíHương Sơn phong cảnh ca d.Thác lời trai phường nón.Đáp án: b.Câu 3:Đóng góp lớn nhất của Nguyễn Du cho VHDT chính là:Về thể loại c. Về phong cáchVề ngôn ngữ d. Về bút pháp.Đáp án: b.