Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết số 82: Trao duyên (Trích Truyện Kiều)

Nhiệt liệt chào mừng cô và các bạn đã dự tiết thuyết trình của nhóm emKIỂM TRA BÀI CŨCâu hỏi: Cảm hứng chủ đạo của Truyện Kiều là gì? Nó được biểu hiện ở khía cạnh nào?Trả lời: Cảm hứng chủ đạo của Truyện Kiều là tinh thần nhân văn – nhân đạo. Bao trùm Truyện Kiều là tiếng kêu đau đớn, đứt ruột về số phận con người trong xã hội phong kiến, đặc biệt là những con người ở dưới đáy cùng của xã hội lúc bấy giờ.Tiết 82: Trao duyên	 Trích Truyện Kiều 	 Nguyễn Du I/ Tìm hiểu chung: Trao duyêntrích "Truyện Kiều" - Nguyễn Du 1/ Tiểu dẫn 2/ Ý nghĩa nhan đề: -Trao duyên: Trao tình yêu-Vị trí đoạn trích: Từ câu 723 đến câu 756, thuộc phần hai "Truyện Kiều" Gia biến và lưu lạc.  -Nội dung: Sau khi quyết định bán mình chuộc cha, Thúy Kiều đau đớn dặn dò Thúy Vân, thay mính gã nghĩa với Kim Trọng.  - Quyết định bán mình để cứu cha và em, trongđêm cuối cùng trước khi theo Mã Giám Sinh, Kiều vẫn canh cánh món nợ tình với Kim Trọng nên quyết định trao lại mối duyên đầu của mình cho Thúy Vân nhờ em thay mình gá nghĩa với chàng Kim. Hãy nêu vị trí của đoạn trích Trao duyên trong Truyện Kiều.Hãy nêu nội dung của đoạn trích Trao duyên trong Truyện Kiều.Hãy nêu quyết định của đoạn trích Trao duyên trong Truyện Kiều.Hãy nêu ý nghĩa và nhan đề câu truyện Trao duyên trong Truyện Kiều. 3/ Bố cục: - 12 câu đầu: Kiều tìm cách thuyết phục, trao duyên cho Thúy Vân. - 14 câu tiếp: Kiều trao kỉ vật và dặn em. - 8 câu cuối: Kiều tâm sự với Kim Trọng.Có thể chia bố cục cho đoạn trích này như thế nào?II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Kiều thuyết phục em để trao duyên (12 câu đầu). - Kiều đột ngột yêu cầu Vân “ngồi lên” cho mình “lạy” rồi mới “thưa” vì đây là một việc rất quan trọng, thiêng liêng. - Từ “cậy” thể hiện được cái quằn quại, đau đớn và một hi vọng thiết tha của lời gửi gắm. - Từ “chịu” cho thấy Vân vì bị nài ép, nể mà phải nhận. - Lời trao duyên chưa chính thức nhưng đã ra ý ràng buộc “mặc em”. - Thuyết phục Thúy Vân: + Tâm sự chuyện riêng của mình với Kim Trọng. Nàng chỉ có thể chọn “hiếu” thay “tình” vì không thể trọn vẹn cả hai. + Giữa Kiều và Vân là tình máu mủ, ruột rà. + Lấy cái chết của bản thân để ủy thác.Các bạn suy nghĩ gì về cử chỉ của Kiều trong 2 câu đầu?Từ “cậy” có thể thay bằng từ nào? Nhận xét sự khác nhau về sắc thái ý nghĩa của chúng?Từ “chịu” có gì khác so với từ “nhận”?Kiều đã đưa ra những lí lẽ nào để thuyết phục Vân nhận lời nối duyên với Kim Trọng?Kiều nói“mặc em” là có ý gì? a. Nghệ thuật: -Ngôn ngữ của Nguyễn Du ở đoạn này có sự kết hợp hài hòa giữa cách nói trang trọng, văn hoa với cách nói giản dị, nôm na; điển tích “keo loan”,”tơ duyên” đi đôi với các thành ngữ “tình máu mủ”, “lời nước non” . b. Tâm trạng của Kiều -Lời nói:Cậy, chịu -Cử chỉ:lạy, thưa -Thái độ:khẩn cầu tha thiết ->Không khí: trang trọng, thiêng liêng => Kiều khéo léo, chu đáo. => Kiều biết ơn chân thành, yên tâm, thanh thản vì như đã trút được gánh nặng trong lòng   Hãy nhận xét cách sử dụng ngôn ngữ của Nguyễn Du trong đoạn thơ này?Đoạn thơ cho thấy tâm trạng của Kiều như thế nào? 2.Kiều trao kỉ vật và dặn em.. -Tâm sự với em: Tình yêu sâu nặng, thực tế tàn khốc, khát vọng lứa đôi hạnh phúc tan vỡ . bất hạnh-> Mong em đồng cảm, thấu hiểuHãy cho biết tâm sự của Thúy Kiều với Thúy Vân của Nguyễn Du trong đoạn thơ này?-Thuyết phục em: ngày xuân tình máu mủ lời nước non =>thông minh, khôn khéo, tâm lý -Trao kỉ vật: chiếc vành, tờ mây ->của chung duyên ->Vân giữ => đau đớn, giằng xé, cố níu giữ chút hạnh phúc => đồng cảm sâu sắc, tài năng của Nguyễn Du -Trao duyên -> mệnh bạc -> nghĩ đến cái chết -> dặn dò em Trâm gãy bình tan muôn vàn ái ân Tơ duyên ngắn ngủi trăm nghìn => hiện thực phũ phàng => tình yêu vĩnh cửu  Hãy trao kỉ vật của Nguyễn Du trong đoạn thơ này?3.Kiều tâm sự với Kim Trọng:- Oán hận số phận -> tài sắc, bất hạnh - Nhịp : 3/3 Thán từ : ôi, hỡi, thôi thôi Cách xưng hô : Kim lang - thiếp Lời vĩnh biệt tình yêu trong tiếng nấc nghẹn ngào -Miêu tả tâm trạng- "Phụ chàng" => đức hi sinh, vị tha=> nhân cách cao đẹp=> Tư tưởng nhân đạoIII.Câu hỏi bài tập:(SGK)THE END