Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết: Truyện Kiều (tiếp)

TRUYEÄN KIEÀUNguyeãn DuCaûo thôm laàn giôû tröôùc ñeønI. Nguoàn goác cuûa Truyeän Kieàu vaø söï saùng taïo cuûa Nguyeãn Du	1. Nguoàn goác:- Döïa theo coát truyeän cuûa quyeån tieåu thuyeát chöông hoài Kim Vaân Kieàu truyeän cuûa Thanh Taâm Taøi Nhaân ( Trung Quoác)- Truyeän Kieàu ñöôïc saùng taùc trong quaù trình daøi ( 10 naêm gioù buïi ôû Thaùi Bình ñeán Nghi Xuaân)2. Söï saùng taïo cuûa Nguyeãn DuNguoàn goác cuûa Truyeän Kieàu vaø söï saùng taïo cuûa Nguyeãn Du1. Nguoàn goác:	KIM VAÂN KIEÀU TRUYEÄNÑOAÏN TRÖÔØNG TAÂN THANH Tieåu thuyeát taàm thöôøngKieät taùc vaên hoïc Tieåu thuyeát chöông hoài – Chöõ Haùn (Töï söï)Truyeän thô luïc baùt - Chuõ Noâm (Töï söï vaø tröõ tình)Caâu chuyeän tình khoåNoãi ñau baïc meänhCoù nhieàu chi tieát möu meïo, taøn nhaãn hoaëc dung tuïc- Ít taû caûnh taû tình-Thay ñoåi thöù töï keåTheâm chi tieát môùi- Khaéc hoïa noäi taâm nhaân vaät3. Vò trí Truyeän KieàuLaø moät hieän töôïng trong ñôøi soáng vaên hoùa, laøm naûy sinh caùc hình thöùc sinh hoaït vaên hoïc nhö laåy Kieàu, vònh Kieàu, taäp Kieàu, boùi Kieàu.Laø di saûn vaên hoïc cuûa nhaân loaïiNguoàn goác cuûa Truyeän Kieàu vaø söï saùng taïo cuûa Nguyeãn Du1. Nguoàn goác:	2. Saùng taïo cuûa Nguyeãn Du	CAÙC BAÛN IN TRUYEÄN KIEÀUII. Toùm taét Truyeän KieàuGaëp Ñaïm Tieân, Kim TroïngTheà nguyeànTraû chieác kim thoaBaùn mình – Maõ giaùm sinhHoà Toân HieánVaøo laàu xanh laàn 1 ( Tuù Baø, Sôû KhanhThuùc sinh, Hoaïn ThöVaøo laàu xanh laàn 2 ( Baïc Baø, Baïc Haïnh)Gaëp laïi Kim TroïngTöø HaûiSoâng Tieàn ÑöôøngGaëp gôõ- ñính öôùcGia bieán löu laïcÑoaøn tuïDương Quảng Hàm: ``trên từ các bậc văn nhân thi sĩ, dưới đến các kẻ thường dân phụ nhụ, ai cũng thích đọc, thích ngâm và thuộc được ít nhiềụ..''Ca dao:   Hoài Thanh: `` (Truyện Kiều) là một tiếng kêu thương, một bản tố cáo, một giấc mợ.. một cái nhìn bế tắc...''  Xuân Diệu: `` (Truyện Kiều) là một tiếng khóc vĩ đạị.. Nguyễn Du đã nhìn thấy, đã cảm xúc, đã tổng kết hàng vạn vạn đau khổ của người đời dưới chế độ phong kiến suy đồị..'‘  III. Giaù trò tö töôûng vaø ngheä thuaät cuûa Truyeän Kieàu	1 . Giaù trò tö töôûngNguoàn goác cuûa Truyeän Kieàu vaø söï saùng taïo cuûa Nguyeãn DuII. Toùm taét truyeän Kieàu 	a). Baøi ca veà tình yeâu töï do vaø öôùc mô coâng lí- Moái tình Kim Kieàu laø tình yeâu töï do, trong saùng, chung thuûy, vöôït leân leã giaùo, quyeàn chöùc ,hoân nhaân- Qua hình töôïng Töø Haûi, taùc giaû göûi gaém öôùc mô laøm chuû cuoäc ñôøi, töï do coâng líNgöôøi ñaâu gaëp gôõ laøm chiTraêm naêm bieát coù duyeân gì hay khoângCöûa ngoaøi voäi ruû reøm theXaêm xaêm baêng loái vöôøn khuya moät mìnhVaàng traêng vaèng vaëc giöõa trôøiÑinh ninh hai maët moät lôøi song songRaép mong treo aán töø quanMaáy soâng cuõng loäi, maáy ngaøn cuõng phaDaán mình trong aùng can quaVaøo sanh ra töû hoïa laø coù nhaub). Tieáng khoùc cho soá phaän con ngöôøiTruyeän Kieàu laø tieáng khoùc cho tình yeâu, tình coát nhuïc, nhaân phaåm, laø tieáng keâu thöông veà quyeàn soáng con ngöôøiNguoàn goác II. Toùm taétIII. Giaù trò noäi dung vaø ngheä thuaät1 . Giaù trò tö töôûnga.	c). Baûn caùo traïng ñanh theùp ñoái vôùi caùc theá löïc ñen toái Toá caùo quyeàn soáng bò chaø ñaïp Toá caùo theá luïc ñen toái Theá löïc ñoàng tieànd). Tieáng noùi hieåu ñôøiS¾cTµiTìnhrót cuécchØ lµ“mét cunggiã th¶mm­a sÇu”gia ®ình ly t¸ntình yªu tan vìlµm g¸i thanh l©uchÞu ®êi lµm lÏlµm kiÕp n« tútu hµnh bÊt ®¾c chÝcuéc ®êi kh«ng chång,kh«ng conThuý KiÒuHo¹n bµ,Ho¹n Th­Quan l¹iHå T«n HiÕnThÕ lùc c­êngquyÒnn¹n nh©n“ Lµm cho nhìn ch¼ng ®­îc nhau Lµm cho ®Çy ®o¹ cÊt ®Çu ch¼ng lªn"" Trong tay s½n cã ®ång tiÒnDÇu lßng ®æi tr¾ng thay ®en khã gì"" B¾t nµng thÞ yÕn d­íi mµnDë say l¹i Ðp cung ®µn nhÆt t©u"*M· gi¸m sinhTó bµ, Së KhanhThÕ lùc®ångtiÒnThuý KiÒuN¹n nh©n*"LÇu xanh cã mô Tó BµLµng ch¬i ®· trë vÒ giµ hÕt duyªn"“B¹c tình næi tiÕng lÇu xanhMét tay ch«n biÕt mÊycµnh phï dung"“Cß kÌ bít mét thªm haiGiê l©u ng· gi¸ vµng ngoµi bèn trăm" Tiên Phong Mộng Liên Đường Chủ Nhân: ``... Xem chỗ giấc mộng đoạn trường tỉnh dậy mà căn duyên vẫn gỡ chưa rồi; khúc đàn bạc mệnh gảy xong mà oán hận vẫn còn chưa hả, thì dẫu đời xa người khuất, không được mục kích tận nơi, nhưng lời văn tả ra hình như máu chảy ở đầu ngọn bút, nước mắt thắm ở trên tờ giấy, khiến ai đọc đến cũng phải thấm thía ngậm ngùi, đau đớn như đứt ruột. Thế thì gọi tên là Đoạn Trường Tân Thanh cũng phảị'‘  ``Ta nhân lúc đọc hết cả một lượt, mới lấy làm lạ rằng: Tố Như tử dụng tâm đã khổ, tự sự đã khéo, tả cảnh đã hệt, đàm tình đã thiết, nếu không phải có con mắt trông thấu cả sáu cõi, tấm lòng nghĩ suốt cả nghìn đời, thì tài nào có cái bút lực ấỵ.‘’ 2. Giaù trò ngheä thuaätNgheä thuaät xaây döïng nhaân vaät soáng ñoäng:	- Nhaân vaät chaân thaät, vöøa ñieån hình, vöøa coù neùt rieâng veà taâm lyù, chæ taû vaøi neùt laø roõ thaàn thaùiNguoàn goác II. Toùm taétIII. Giaù trò noäi dung vaø ngheä thuaät1 . Giaù trò tö töôûng	Tuù Baø : Thoaét troâng nhôøn nhôït maøu daAÊn chi to beùo ñaãy ñaø laøm saoKim Troïng : Phong tö, taøi maïo toùt vôøiVaøo trong phong nhaõ, ra ngoaøi haøo hoa...Haøi vaên laàn böôùc daëm xanhMoät vuøng nhö theå caây quyønh caønh daoTöø Haûi : Raâu huøm, haøm eùn, maøy ngaøiVai naêm taác roäng, thaân möôøi thöôùc caoMaõ Giaùm Sinh : Quaù nieân traïc ngoaïi töù tuaànMaøy raâu nhaün nhuïi, aùo quaàn baûnh baoGheá treân ngoài toùt soã saøngb)Maãu möïc cuûa ngheä thuaät töï söï vaø tröõ tình baèng thô luïc baùt	- Giôùi thieäu nhaân vaät vaø traàn thuaät moät caùch chính xaùc, cuï theå hieåu ñöôïc tính caùch vaø taâm traïng nhaân vaät.	-Taû caûnh nguï tình	- Traàn thuaät töø ñieåm nhìn cuûa nhaân vaät	Nguoàn goác II. Toùm taétIII. Giaù trò noäi dung vaø ngheä thuaät1 . Giaù trò tö töôûng2. Giaù trò ngheä thuaät	Ñaàu loøng hai aû toá ngaThuùy Kieàu laø chò em laø Thuùy Vaân Mai coát caùch, tuyeát tinh thaànMoãi ngöôøi moät veû möôøi phaân veïn möôøi Vaân xem trang troïng khaùc vôøiKhuoân traêng ñaày ñaën neùt ngöôøi nôû nangHoa cöôøi ngoïc thoát ñoan trangMaây thua nöôùc toùc, tuyeán nhöôøng maøu daKieàu caøng saéc saûo maën maø, So beà taøi saéc laïi laø phaàn hônLaøn thu thuûy, neùt xuaân sônHoa ghen thua thaém, lieãu hôøn keùm xanhBuoàn troâng cuûa beå chieàu hoâmThuyeàn ai thaáp thoaùng caùnh buoàm xaxaBuoàn troâng ngoïn nöôùc môùi saHoa troâi man maùc bieát laø veà ñaâuBuoàn troâng noäi coû daàu daàuChaân maây maët ñaát moät maøu xanh xanhBoùng taø nhö giuïc côn buoànKhaùch ñaø leân ngöïa ngöôøi coøn gheù theoDöôùi caàu nöôùc chaûy trong veoBeân caàu tô lieãu boùng chieàu thöôùt thac) Tieáng Vieät trong Truyeän Kieàu laø moät thöù ngoân ngöõ trong saùng, trau chuoát, giaøu söùc bieåu caûm	- Ngoân ngöõ trong saùng, trau chuoát	- Ngoân ngöõ ñöôïc caù tính hoùa cao ñoä	- Söû duïng töø Haùn Vieät vaø ñieån coá raát ñuùng choã, saùng taïo	- Duøng nhieàu aån duï kheùo leùo, tieåu ñoái nheï nhaøng, gheùp soùng ñoâi raát gôïi caûm Thô luïc baùt trang nhaõ vaø coå ñieånNguoàn goác II. Toùm taétIII. Giaù trò noäi dung vaø ngheä thuaät1 . Giaù trò tö töôûng2. Giaù trò ngheä thuaät	-Ngöôøi leân ngöïa, keû chia baøoRöøng phong thu ñaõ nhuoäm maøu quan sanDaëm hoàng buïi cuoán chinh anTroâng ngöôøi ñaõ khuaát maáy ngaøn daâu xanhNgöôøi veà chieác boùng naêm canhKeû ñi muoân daëm moät mình xa xoâiVaàng traêng ai xeû laøm ñoâiNöûa in goái chieác, nöûa soi daëm tröôøng Con kia ñaõ baùn cho taNhaäp gia thì cöù pheùp nhaø tao ñaâyLaøm cho cho meät cho meâLaøm cho ñau ñôùn eâ cheà cho coi. Raèng toâi chuùt phaän ñaøn baøGhen tuoâng thì cuõng ngöôøi ta thöôøng tìnhSao baèng rieâng moät bieân thuøySöùc naøy ñaõ deã laøm gì ñöôïc nhauNoï nghe raèng coù con naøo ôû ñaâyPhao cho quyeán gioù ruû maâyHaõy xem cho bieát maët naøy laø aiMoät nhaø sum hoïp truùc maiCaøng saâu nghóa beå caøng daøi tình soângHöông caøng ñaäm, löûa caøng noàngCaøng xoâi veû ngoïc caøng loàng maøu senSoâng Töông moät daûi noâng xôøBeân troâng ñaàu noï, beân chôø cuoái kiaTố Hữu: ``Tố Như ơi, lệ chảy quanh thân Kiềụ..''  Chế Lan Viên:Nguyễn Du viết Kiều, Đất nước hóa thành văn...'‘  Khuyết danh: ``Hồn Nguyễn Du phảng phất mỗi trang Kiềú‘Traàn Ñình Söû: “ Truyeän Kieàu noùi maõi khoâng cuøng